Twmpdaith yn galw twmpath
- Cyhoeddwyd
Twmpdaith
Mae naw o gerddorion ifanc yn teithio o amgylch neuaddau pentref a rhai o brif wyliau'r haf ar hyn o bryd yn galw twmpath.
O Neuadd Mynytho, i Tafwyl, o Sesiwn Fawr Dolgellau i Bandstand Aberystwyth, mae'r naw talentog wedi bod yn teithio'r wlad mewn bws mini yng nghwmni Rhian Davies, y trefnydd.
Bydd y daith yn dod i ben yn Eisteddfod Genedlaethol Llŷn ac Eifionydd, ond tan hynny maen nhw'n dal i deithio a'r bwriad yn ôl Rhian yw "tynnu pobl i mewn i ddawnsio a dangos bod dawnsio gwerin yn addas i bob oed ac yn lot o hwyl".
Twmpdaith ar y lôn
Ariennir Twmpdaith gan y Cyngor Celfyddydau ac mae'n un o is-brosiectau Wyth sy'n hyrwyddo dawnsio gwerin a chlocsio yng Nghymru.
Mae Rhian Davies yn Swyddog Datblygu gyda Menter Iaith Maldwyn a hi sy'n gyfrifol am arwain a chydlynu Twmpdaith.
"Wnaethon ni hysbysebu am gerddorion a dawnswyr rhwng 16-25 oed a wnaethon ni ddewis naw ohonyn nhw i gael eu cyflogi am yr haf.
Twmpdaith yng Ngŵyl Gyhoeddi Maldwyn
"Gawson nhw wythnos o hyfforddiant ar sut i alw twmpath, sut i chwarae efo'i gilydd, sut i ddefnyddio system PA, sut i 'neud gender neutral calling, a 'dan ni hefyd wedi cael hyfforddiant ar sut i addasu dawnsfeydd ar gyfer pobl gyda gwahanol anghenion ac anableddau, fel Parkinson's."
Ers yr hyfforddiant ddechrau'r haf, mae Twmpdaith wedi bod ar y lôn ac mae Rhian a'i phartner, Bryn, wedi bod yn eu gyrru mewn bws mini i gynnal twmpathau a nosweithiau gwerin.
Cadi a'r delyn deires
Un o gerddorion a dawnswyr Twmpdaith yw Cadi Glwys Davies o Faldwyn sydd newydd orffen ei blwyddyn gyntaf yn y chweched dosbarth.
"Dwi'n chwarae'r delyn deires a hefyd yn clocsio a dawnsio gwerin. Mae'r prosiect yma rili 'di helpu fi i ddatblygu'r sgiliau yna a chwrdd a lot o bobl sydd efo'r un diddordebau, sydd wedi bod yn ffab!
Cadi gyda'r delyn deires
"Mae'n gyfle gwych i allu rhannu diwylliant gwerin Cymreig efo pobl achos dwi wedi bod yn ddigon ffodus o gael cyfleoedd i fynd i dwmpathau a nosweithiau gwerin wrth dyfu i fyny ond dydi pawb heb gael y cyfle yna felly mae mynd â thwmpathau o gwmpas y wlad a rhoi platfform i gerddoriaeth a dawnsio gwerin, i fi, roedd e'n gyfle rhy dda i golli."
Twmpath ar Sgwâr Eldon yn Sesiwn Fawr Dolgellau
Arbrofi â thraddodiad
Er mai cerddoriaeth werin a thraddodiadol sy'n cael ei chwarae gan Twmpdaith, mae'r holl gerddorion yn dod o gefndiroedd cerddorol amrywiol, ac mae'n gyfle i arbrofi ag arddulliau a rhoi tro newydd ar hen draddodiad.
Meddai Cadi: "Beth sy'n dda ydi bod ni o gefndiroedd cerddorol gwahanol felly mae gynnon ni Huw y gitarydd oedd arfer bod mewn band pync, Tal y drymiwr sydd fel arfer yn chwarae roc a stwff a mae ganddon ni ambell gerddor clasurol hefyd fel Lleucu sy'n chwarae ffliwt a Catrin sydd ar y ffidil.
Twmpdaith yn ymarfer
"Mae o wedi bod yn brofiad gwych cymysgu'r holl arddulliau gwahanol yna achos dwi'n chwarae mathau eraill o gerddoriaeth hefyd ond mae Twmpdaith wedi rhoi cyfle i fi i wella sgiliau gwerin a hefyd sgiliau cyfeilio, sy'n sgil sydd ddim yn cael ei ddysgu llawer i chi pan 'dach chi'n ifanc.
Cadi yng Ngŵyl Gyhoeddi Maldwyn
Cyfle i atgyfodi twmpath dawns
Gobaith Cadi yw y bydd y cerddorion yn dychwelyd adref i'w hardaloedd eu hunain ar ôl diwedd y daith ac y bydd yna fwy a mwy o dwmpathau yn cael eu cynnal ledled Cymru: "Gobeithio pan fyddwn ni yn mynd nôl adre byddwn ni'n gallu cyfeilio i grwpiau dawns neu be' bynnag sydd angen wedyn a defnyddio'r sgiliau mae Twmpdaith wedi eu rhoi i ni.
"'Dan ni gyd wedi dod yn gymaint o ffrindiau; o gael hyfforddiant dwys am wythnos i wedyn fod yn styc ar fws mini a rhannu llwyfan, rydan ni wedi bod drwy lot gyda'n gilydd. Felly pwy a ŵyr beth wnawn ni gyda'n gilydd ar ôl diwedd y daith."
Galw Twmpath yn Sesiwn Fawr Dolgellau
'Mae pawb yn cofio Jac-y-do'
O dwmpathau dydd Gŵyl Dewi, i dwmpathau gwersylloedd yr Urdd ac mewn ysgolion cynradd, mae gan lawer iawn atgof o dwmpath.
Cadi Glwys Davies
Cynnau'r atgofion hynny yng nghof y gynulleidfa mae Cadi yn hoff o'i wneud gydag un o'r ffefrynnau:
"Un o'n hoff ddawnsiau i ddysgu i bobl ydi Jac-y-do achos mae lot wedi dysgu Jac-y-do yn yr ysgol gynradd neu'n ifanc a wedyn maen nhw'n cael gymaint o fwynhad o ddychwelyd at hwnna.
"Mae twmpath yn ffordd mor wych o gymdeithasu, cadw'n heini a chwrdd â phobl newydd. Un o'n targedau ni ydi dangos bod twmpathau i bobl o bob oed ac ar gyfer neiniau a theidiau, mamau a thadau a phlant!
Roedd yna gi yn awyddus i gymryd rhan yn un o dwmpathau'r Sioe Fawr hyd yn oed!
Ymateb
Yn ôl Rhian, mae'r ymateb wedi bod yn wych ac mae pobl ymhobman wedi bod wrth eu boddau yn "cael pobl ifanc brwdfrydig, egnïol yn eu tynnu i mewn i fod yn rhan o'r twmpath."
Rhian a Bryn gyda Twmpdaith
Ond sut mae Rhian wedi ymdopi â bywyd ar y lôn?
"Bryn fy mhartner i sydd wedi bod yn gyrru'r bws mini felly mae'r ddau ohonan ni wedi bod efo nhw ac yn cael lot o hwyl.
"Dwi wedi bod yn teimlo fel mod i yn ddeunaw oed eto, erbyn diwadd y daith falla fydda i'n teimlo yn fwy fel 80 oed!
Galw Twmpath yn y Sioe Fawr
"Dwi jest mor falch ohonyn nhw. Dair wythnos yn ôl doedd y rhan fwyaf ohonyn nhw erioed wedi cyfarfod â'i gilydd o'r blaen ac i feddwl bo' nhw yn chwarae cystal efo'i gilydd a jest yn dod ag egni i'r llwyfan i wahanol gynulleidfaoedd, maen nhw wedi codi eu gêm bob tro a wedi rhoi perfformiad gwych at ei gilydd."
Bydd Twmpdaith ym Mhafiliwn Eisteddfod Genedlaethol Llŷn ac Eifionydd nos Lun 7 Awst ac yn y Tŷ Gwerin nos Fercher 9 Awst.
Hefyd o ddiddordeb: