Max Boyce yn 80: Y digrifwr yn dathlu yn ei filltir sgwâr
- Cyhoeddwyd
Garry Owen yn sgwrsio gyda Max Boyce ar ei benblwydd yn 80
Mae un o ddiddanwyr mwyaf poblogaidd Cymru, Max Boyce yn 80 oed.
Ers yr 1970au mae'r gŵr o Lyn-nedd wedi bod ar lwyfannau ar draws y byd yn perfformio'i ganeuon a straeon digrif am rygbi, Cymru a bywyd pobl ardaloedd glofaol y de.
Y penwythnos yma bydd cerflun yn cael ei ddadorchuddio iddo yn ei dref enedigol a doedd ond un lle roedd o am ddathlu ei ben-blwydd ar 27 Medi.
"O ni'n meddwl am falle mynd i rywle neis [i ddathlu] ond na, ro'n i moyn neud e yng Nglyn-nedd - ma'n sbeshal," meddai Max Boyce, mewn digwyddiad i ddathlu ei ben-blwydd yng nghlwb rygbi'r dref.
"Fan'ma dwi'n cael y storïau - gwrando ar bobl gyffredin, gwrando a dysgu a sgwennu ambytu'r lle achos ma'r lle hyn yn debyg i'r cymoedd i gyd felly fi'n cael ysbrydoliaeth o fyw yn Glyn-nedd a'r cymeriadau sydd yn Glyn-nedd."
Max Boyce yng nghlwb rygbi a chriced Ystradgynlais yn perfformio i lowyr oedd ar streic yn 1974
Er gwaetha'i lwyddiant, a'i gân Hymns and Arias yn anthem answyddogol rygbi Cymru ers degawdau bellach, mae Max Boyce wedi aros yn ei gynefin yng Nglyn-nedd ac yn llywydd y clwb rygbi, y clwb golff a'r côr meibion.
'Un o'r bois'
Meddai Del Morgan, ysgrifennydd Côr Meibion Glyn-nedd, wrth nodi'r pen-blwydd: "Max yw Max. Ma'n byw drws nesa' [i'r clwb rygbi].
"Ma'n dod yma yn rheolaidd a bob tro ni'n cael ymarfer mae o yn y bar, a ni'n cael sgwrs ddifyr gyda fe wedyn.
"Pan ma'n mynd bant i weithio ar y daith mae pawb yn gweld eisie fe ond mae o nôl yn gloi."
Ychwanegodd arweinydd y côr Gerwyn Harris: "Smo fe wedi symud... galle fe wedi symud i'r Mymbls i ryw dŷ crand ond smo fe wedi - ma' fe'n byw reit drws nesa i'r clwb a ma' fe yma drwy'r amser, ma' fe jest yn gyffredin - ma' fe'n un o'r bois."
Max Boyce yn 1976
Dechreuodd Max Boyce fel canwr gwerin mewn clybiau lleol ar ddiwedd yr 1960au, cyn dechrau cyflwyno caneuon a straeon doniol oedd yn amlygu ei gariad at rygbi a chymunedau glofaol de Cymru.
Yn 1973, ar ôl clywed rhai o'i ganeuon, fe wnaeth cwmni recordiau EMI gynnig cytundeb iddo i gynhyrchu dau albwm.
Yn ei elfen ar lwyfan yn yr 1970au
We All Had Doctors' Papers yn 1975 ydy'r unig albwm gomedi i fynd i frig y siartiau ym Mhrydain ac mae o wedi gwerthu dros dwy filiwn o recordiau dros y degawdau.
Mae'r diddanwr wedi teithio'r byd gyda'i waith teledu a chyngherddau, gan gynnwys llenwi'r Tŷ Opera yn Sydney a'r Royal Albert Hall yn Llundain.
Gyda Ringo Starr tra'n ffilmio gêm polo ar gefn eliffantod yn Nepal ar gyfer rhaglen S4C yn 1987
Un o ffrindiau Max Boyce - ac un fu'n rhan o dîm rygbi Cymru chwedlonol yr 1970au fu'n sbardun i boblogrwydd y diddanwr - ydy Gareth Edwards.
"Ma' fe wedi bod yn neud e am shwt gymaint o flynydde fi'n ffili braidd credu bod e yn 80," meddai.
Gareth Edwards yn trafod arwyddocad Max Boyce gyda Garry Owen
"Fi'n gobeitho aiff e ymlaen am 80 mlynedd arall achos ma' fe'n gwneud bywyd pob un - nid jest yng Nghymru ond dros y byd i gyd - yn llawer gwell ar ôl chi gwrando ar y geiriau a'r caneuon a'r ffordd mae e'n dod a'r holl beth drosto.
"Ma' fe llawn cystal a rhai o'r bobl hyn sydd wedi ysgrifennu dros ganrif nôl a fydd e a'i eiriau yma o hyd mewn canrif dim dowt am hynna."
Gradd er anrhydedd o Brifysgol Abertawe gyda'r digrifwr Eddie Izzard yn 2019
Hunaniaeth
Wrth iddo droi'n 80, mae Max Boyce yn parhau i fod yn arwr i nifer yn y cymoedd, a'r Cymro Cymraeg wedi pwysleisio'r pwysigrwydd deall bod Cymry di-Gymraeg yn gymaint o Gymry a'r siaradwyr Cymraeg, fel mae'n son yn y darn archif yma.
Mae Max Boyce yn dathlu ei ben blwydd yn 80 oed
Hefyd o ddiddordeb: