Lluniau: Y llefydd sy'n dod i'r golwg mewn cyfnodau sych

Mae statws sychder wedi cael ei ddatgan yn ne ddwyrain Cymru yn dilyn y chwe mis sychaf ers bron i 50 mlynedd.

Ymhlith yr ardaloedd sydd wedi'u heffeithio gan y symudiad i statws sychder mae Gwy, Wysg, y Cymoedd (Taf, Ebwy, Rhymni, Trelái, Llwyd a'r Rhondda) a Bro Morgannwg.

Mae gweddill Cymru'n dal i fod mewn statws cyfnod hir o dywydd sych.

Dros y blynyddoedd mae sychder yr haf wedi datgelu rhai o'r cyfrinachau sy'n cael eu cadw dan ddŵr ein cronfeydd a'n hafonydd gan gynnwys olion adeiladau, pentrefi a thirwedd sydd wedi bod dan yr wyneb ers degawdau.

Cymru Fyw sydd wedi bod yn chwilota am rai o'r llefydd sydd wedi dod i'r golwg dros y blynyddoedd.

Ebostiwch eich lluniau chi o haf 2025 at [e-mail]

Llyn Aled Isaf

Ar hyn o bryd yn y gogledd ddwyrain, mae lefel y dŵr yn y cronfeydd yn gostwng yn gyflym ac mae Dŵr Cymru a Chyfoeth Naturiol Cymru yn gofyn i bob un fod yn ddarbodus wrth ddefnyddio dŵr.

Mae 'statws tywydd sych estynedig, hir-dymor' yn weithredol yn yr ardal hon.

Mae lefelau dŵr Llyn Aled Isaf ar Fynydd Hiraethog yn Sir Conwy yn gostwng yn ddramatig iawn ar hyn o bryd.

Cronfa Llwyn Onn

Fis Gorffennaf 2022 daeth yr hen bont a dolydd gwastad y dyffryn yma sydd fel arfer o dan y dŵr i'r golwg yng nghronfa Llwyn Onn yn Fforest Fawr, Bannau Brycheiniog fis Gorffennaf.

Mae'r gronfa yma yn dyddio nôl i'r 1920au pan ddechreuodd ddarparu dŵr i Gaerdydd.

Cwm Elan

Hefyd yn 2022 fe amlygodd ostyngiad lefelau dŵr cronfeydd Cwm Elan siâp y dyffryn a foddwyd i gronni dŵr i ateb galw trigolion Birmingham.

Cafodd chwech argae ei adeiladu yn y cwm ar afonydd Elan a Chlaerwen - agorwyd rhan gyntaf y datblygiad yn swyddogol yn 1904.

Llyn Clywedog

Fe ddatgelodd haf sych 2022 ryfeddodau gan gynnwys adfeilion Fferm Aberbiga ger Llanidloes yn Llyn Clywedog. Darllenwch yr hanes wrth ddilyn y ddolen isod.

Tryweryn

Gyda phob haf sych mae siawns i rai o olion pentref Capel Celyn ddod i'r golwg, gan ailgodi'r teimladau dwfn sy'n perthyn i amgylchiadau creu cronfa Tryweryn.

Daw'r lluniau yma o weddillion pentref Capel Celyn o haf 1984.

Ynys Sgomer

Cafodd haf sych 1995 effaith fawr ar lystyfiant Ynys Sgomer sy'n hafan i balod prin.

Er mai pysgod mae palod yn eu bwyta, mae llystyfiant yn holl bwysig er mwyn iddynt nythu a gwarchod eu cywion.

Ynys Enlli

Tynnwyd y llun yma o drigolion Ynys Enlli yn cloddio am ddŵr yn ystod sychder 1962 gan ffotograffydd Y Cymro, Geoff Charles.

Llyn Efyrnwy

Yn Llyn Efyrnwy ym Mhowys yn 2022 daeth tir oedd unwaith yn dir ffermio i'r golwg yn ogystal â hen ffyrdd pentref gwreiddiol Llanwddyn, a gafodd ei symud i lawr y cwm.

Cafodd y llyn ei greu yn 1892 oherwydd bod pobl Lerpwl angen cyflenwad cyson o ddŵr wrth i'r ddinas dyfu'n gyflym ddiwedd yr 19eg ganrif.

Llyncodd y gronfa ddŵr 1200 erw o dir oedd yn eiddo i Iarll Powys ac yn gartref i 37 o dai, 10 o ffermydd, eglwys, swyddfa bost, melin, dau gapel a thair tafarn.

Ebostiwch eich lluniau chi o haf 2025 at [e-mail]

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.