Elusen: 'Dylai'r heddlu ymchwilio'

27 Ionawr 2012

Mae aelod blaenllaw o'r Cynulliad wedi dweud y dylai'r heddlu ymchwilio i honiadau o lygredd ariannol yng nghorff lleiafrifoedd ethnig mwya Cymru.

Gwnaeth Cadeirydd Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus y Cynulliad, Darren Millar, ei sylwadau wedi i Lywodraeth Cymru atal ariannu Cymdeithas Lleiafrifoedd Ethnig Cymru.

Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi atal ariannu mwy na £3m o grantiau wrth iddyn nhw ymchwilio.

Dywedodd prif weithredwr yr elusen, Naz Malik, nad oedd yn gallu rhoi sylw'n gyhoeddus ar hyn o bryd.

Atal

Mae BBC Cymru'n deall bod Llywodraeth Cymru wedi atal ariannu'r elusen yn sgil honiadau am lygredd ariannol.

Roedd adroddiad wedi beirniadu Mr Malik.

Mae'r llywodraeth yn cydweithio gyda Heddlu'r De oherwydd honiadau yn erbyn y prif weithredwr.

Dywedodd Heddlu De Cymru ddydd Iau "eu bod yn ymwybodol o'r sefyllfa sy'n cael ei hasesu ar hyn o bryd".

Mae Mr Millar wedi dweud bod Llywodraeth Cymru wedi cynnal ymchwiliadau i'r elusen o'r blaen.

"Mae'n debyg and yw'r gwersi hynny wedi eu dysgu wedi'r ymchwiliadau blaenorol," meddai.

Roedd rhai o'r honiadau diweddara, meddai, yn "ddifrifol iawn".

"Dyna'r rheswm rwy'n meddwl ei fod yn bryd i'r heddlu gamu i'r adwy a chynnal ymchwiliad trylwyr a llawn."

Roedd adroddiad Dr Paul Dunn, cyn-bennaeth corff cydraddoldeb yn Lloegr, wedi cyfeirio at honiadau fod Mr Malik wedi cymeradwyo ei godiad cyflog ei hun.

'Camymddygiad dybryd'

Ac roedd honiadau bod ei ferch, Tegwen Malik, wedi cael swydd a'i dyrchafu nifer o weithiau "heb gystadleuaeth fewnol nac allanol".

Casglodd yr adroddiad fod Mr Malik wedi defnyddio arian yr elusen yn amhriodol, gan gynnwys talu dyledion cardiau credyd oedd yn werth £9,340 a bod ei gyflog wedi codi i £65,719 heb gymeradwyaeth y bwrdd.

Casgliad arall oedd bod Mr Malik "wedi awdurdodi taliadau anaddas" allai olygu "camymddygiad dybryd".

Roedd adroddiad wedi beirniadu'r prif weithredwr

Yr argymhelliad oedd y dylid gwahardd Mr Malik a'i ferch o'u swyddi ar unwaith tra bod gwrandawiad disgyblu'n cael ei gynnal.

Mae'r ddau wedi cael rhybudd llafar ac ysgrifenedig ond yn eu swyddi o hyd.

'Ateb cwestiynau'

Dywedodd Mr Millar fod yr ymchwiliadau blaenorol wedi "gwneud nifer o awgrymiadau am reolaeth yr elusen, y modd roedd arian yn cael ei roi i'r elusen, y treuliau roedd yn cael eu talu a threfniadau'r llywodraeth yno".

"Yn sgil yr honiadau diweddaraf mae'n debyg nad oedd nifer o'r awgrymiadau hynny wedi cael eu gweithredu."

"Rhaid i Lywodraeth Cymru ateb nifer o gwestiynau ynglŷn â'r mater hwn."

Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud eu bod yn ymchwilio er mwyn sicrhau bod arian cyhoeddus wedi ei wario'n briodol.

Dywedodd y Swyddfa Ariannu Ewropeaidd yng Nghymru nad oedden nhw'n rhoi £3m i'r elusen sy'n derbyn £8.4m o arian cyhoeddus.

Hefyd mae Cronfa'r Loteri Fawr wedi atal eu taliadau.

Dywedodd Dr Dunn nad oedd yn fodlon rhoi sylw am adroddiad cyfrinachol ond dywedodd wrth raglen Dragon's Eye ei fod yn poeni nad oedd ei argymhellion wedi eu gweithredu.

Yn 2003 comisiynodd Llywodraeth y Cynulliad adroddiad am yr elusen ond nid yw wedi ei gyhoeddi.