Y da, y drwg a'r rygbi: Blwyddyn fawr Rhys Patchell ar gamera

Mae'r cyn-chwaraewr rygbi rhyngwladol Rhys Patchell wedi cael blwyddyn brysur, wrth iddo symud i Japan i chwarae rygbi, dod yn dad am y tro cyntaf, ac yna penderfynu gadael y gamp.

Blwyddyn fawr i unrhyw un... ond un hyd yn oed yn fwy heriol am fod camerâu teledu yno i ddogfennu'r cyfan ar gyfer cyfres i S4C.

Roedd Rhys a'i wraig, y gohebydd chwaraeon Heledd Anna, wedi cytuno i gael camerâu yn eu dilyn ar yr antur i ochr arall y byd, ond ar ôl iddyn nhw ffeindio allan fod babi ar y ffordd, bu'n rhaid i Heledd aros nôl gartref yng Nghaerdydd.

Roedd y flwyddyn, felly, yn anodd i bawb ar adegau, ond roedd y ddau yn awyddus i'r camerâu ddal yr holl emosiynau.

"Oedden ni'n meddwl, 'os ni am wneud hyn, man a man i ni ei wneud e'n iawn'," eglurodd Rhys. "Dwi'n credu ei bod hi'n bwysig, os yw sefyllfa yn anodd, dangos ei fod yn anodd.

Heledd yn cefnogi Rhys ei gŵr yng Nghwpan y Byd yn Japan yn 2019 - y cynllun gwreiddiol oedd i Heledd ymuno â Rhys pan aeth i chwarae yno y llynedd, ond ar ôl ffeindio allan fod babi ar y ffordd, roedd rhaid i bethau newid

"Dyna oedd yr ail flwyddyn 'naethon ni fel yma – es i i Seland Newydd y flwyddyn cynt - ac felly, o'n ni sort of yn gwybod beth oedden ni'n gadael ein hunain mewn iddo fe, ond falle amgylchiadau bach yn wahanol y tro hyn.

"O'dd criw ohonon ni yn yr un fath o sefyllfa, mas (yn chwarae) yn Japan, a'r teuluoedd wedi aros adref. Ni sy'n gwneud y penderfyniad hynny – dwi ddim yn disgwyl i bobl gael y feiolins mas! Ond falle bod e'n gofnod gonest o beth oedd e fel."

Yr hapusrwydd a'r hiraeth

Mae pobl yn aml yn gorfod byw oddi wrth eu teuluoedd am gyfnodau... ond nid pawb sydd yn gwneud hynny gyda chamerâu yn eu dilyn i bob man, wrth gwrs.

Sut brofiad oedd cael y camerâu yn dogfennu popeth; yr achlysuron hapus a'r cyfnodau anoddach?

"O'n ni'n lwcus, 'naeth y tîm cynhyrchu drio eu gorau i beidio bod yn amlwg, er ei bod hi'n anodd peidio cymryd sylw o gamera oedd jest yn fan'na," meddai Rhys ar raglen Ifan Jones Evans ar BBC Radio Cymru.

"Ond roedd Elis [Dafydd Roberts] yn dda iawn am droi'r camera bant a dweud 'mae hwn jest ar eich cyfer chi'. Felly ni'n ddiolchgar iawn am hynny."

Ym mhennod olaf y gyfres, mae Rhys yn datgelu ei benderfyniad i ymddeol o chwarae rygbi ac i ddychwelyd yn ôl gartref i Gaerdydd.

Ond wrth gwrs, nid yw wedi ffarwelio â'r gamp yn gyfan gwbl, gan ei fod bellach yn gweithio fel ymgynghorydd cicio i dîm y Dreigiau.

"Dwi'n joio mas draw. Dwi'n gwybod mwy na thebyg erioed mod i eisiau ymwneud â'r byd hyfforddi. Pan o'n i'n yr ysgol, ar un adeg doedd rygbi ddim yn edrych fel ei fod am fod yn yrfa broffesiynol i fi, a'r bwriad oedd bod yn athro addysg gorfforol.

"Dwi'n edrych ar ôl yr elfen cicio a gweithio gyda'r chwaraewyr sydd eisiau gwella eu rhan yna o'r gêm. Dwi'n joio helpu pobl i wneud rhywbeth doedden nhw falle ddim yn credu bydde nhw'n gallu ei wneud a trio helpu nhw i ddatblygu a rhoi'r tools fel bod nhw'n medru mynd a gweithio arno fe eu hunain, a gweld y twf a'r datblygiad yna dros gyfnod."

Enillodd Rhys 22 o gapiau dros Gymru yn ystod ei yrfa, a chwarae i Gleision Caerdydd, y Scarlets, Highlanders yn Seland Newydd a Green Rockets Tokatsu yn Japan

Edrych tua'r dyfodol

Gyda'i fab, Llew, bellach yn chwe mis oed, roedd gallu treulio mwy o amser gyda'i deulu yn sicr wedi chwarae rhan fawr yn y penderfyniad i roi'r gorau i chwarae.

Ond mae Rhys hefyd wedi gallu profi'r rhyddid sydd wedi dod o ganlyniad i beidio bod ynghlwm â thîm rygbi, a hynny am y tro cyntaf ers bron i 20 mlynedd, meddai.

"Mae'r gwaith gyda'r Dreigiau a siarad am rygbi ar y teledu yn gweithio'n neis i fi ar hyn o bryd o ran gallu rhoi'r amser yna i'r teulu. A gwneud be' fi mo'yn am gyfnod bach - bo' fi ddim yn byw wrth amserlen y clwb rygbi, sy'n neis.

"'Nes i rili fwynhau fy ngyrfa i, ac ar hyn o bryd, dwi yn eistedd yma yn teimlo 'dwi 'di gwneud y penderfyniad cywir i gamu i ffwrdd a mynd i'r peth nesa' ar yr adeg cywir. Dwi'n teimlo'n ffodus iawn."

• Mae Rhys Patchell: Japan a'r Gic Olaf ar S4C ar nos Iau am 20:25 neu gwyliwch y dair bennod nawr ar BBC iPlayer

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.