Galw am weithredu cynllun difa moch daear

Galwodd gweinidogion am adolygiad o'r dysgiolaeth wyddonol dros ddifa moch daear

Mae undebau a'r gwrthbleidiau wedi annog gweinidogion i fwrw 'mlaen gyda chynllun i ddifa moch daear yng ngorllewin Cymru.

Dywedodd Llywodraeth Cymru y byddai'r Gweinidog Amgylchedd, John Griffiths, yn gwneud datganiad ynglŷn â'r mater ym Mae Caerdydd brynhawn dydd Mawrth.

Y llynedd cafodd y cynllun ei atal dros dro wrth i adolygiad gwyddonol gael ei gynnal.

Bwriad y weinyddiaeth flaenorol, clymblaid Llafur-Plaid, oedd trefnu cynllun peilot fel rhan o ymdrech i waredu TB, neu'r diciâu, mewn gwartheg.

Eisoes mae gwrthwynebwyr wedi cyhuddo gweinidogion o oedi gan fod casgliadau'r adolygiad wedi eu derbyn ym mis Rhagfyr.

Roedd cyhoeddiad i fod yn yr hydref ond wedyn dywedodd y Prif Weinidog Carwyn Jones na fyddai 'na gyhoeddiad tan y Flwyddyn Newydd.

Llythyr

Mae'r llywodraeth wedi dweud eu bod yn ystyried goblygiadau'r adolygiad a'u bod wedi ymrwymo i geisio cael gwared ar y clefyd.

Dywedodd undebau amaethyddol fod angen taclo'r clefyd mewn bywyd gwyllt a bod profion difa mewn rhannau eraill o'r DU ac yn Iwerddon wedi gweithio.

Mewn llythyr ar y cyd at weinidogion, honnodd NFU Cymru, Undeb Amaethwyr Cymru a Chymdeithas y Wlad, Tir a Busnes na fydd mesurau a gyflwynwyd mewn un ardal yng ngogledd sir Benfro - ble roedd y cynllun difa i fod i gael ei weithredu - ddim yn ddigon ar eu pennau eu hunain.

"Mae'n rhaid cymryd camau pendant i daclo'r gronfa o fywyd gwyllt sydd wedi dod i'r amlwg yn yr ardal," meddai'r llythyr.

Mae cadwriaethwyr wedi dweud eu bod yn erbyn difa.

Dywedodd y Gymdeithas er Atal Creulondeb i Anifeiliaid: "Yr ateb cynaliadwy wrth daclo'r clefyd yw brechu, profi gwartheg yn fwy aml a rheoli symud gwartheg."

'Tanseilio'

Yn ôl llefarydd materion gwledig y Ceidwadwyr, Antoinette Sandbach: "Mae oedi hir ynghylch y mater wedi bod ers yr haf tra bod bywoliaeth ffermwyr yn y fantol.

"Mae undebau a'r gwrthbleidiau wedi annog gweinidogion i fwrw 'mlaen â difa moch daear yn y gorllewin.

Dywedodd llefarydd Plaid Cymru ar faterion gwledig, Llyr Huws Gruffydd: "Mae'r gweinidog wedi awgrymu ei fod eisiau perthynas agored a thryloyw gyda ffermwyr llunwyr polisi, ond mae'r berthynas honno wedi'i thanseilio'n arw gan fod ffermwyr wedi gorfod disgwyl."

Mae disgwyl i Weinidog Amgylchedd Cymru, John Griffiths, wneud datganiad i Aelodau Cynulliad yn siambr y Senedd brynhawn dydd Mawrth.