Mark Drakeford: 'Hunaniaeth Ewropeaidd Cymru yn parhau'

Dywedodd Mark Drakeford y byddai Brexit yn "dod â phwysau a straen i'r Deyrnas Unedig"

Bydd y Deyrnas Unedig yn gadael yr Undeb Ewropeaidd yn swyddogol am 23:00 nos Wener, wedi 47 mlynedd o aelodaeth.

Am yr 11 mis nesaf, fe fydd y wlad yn parhau i ddilyn rheolau'r undeb wrth i'r ddwy ochr drafod eu perthynas yn y dyfodol a cheisio dod i gytundeb masnach.

Dyma gyfnod o "adnewyddu" a "newid", meddai Boris Johnson, tra bod Prif Weinidog Cymru Mark Drakeford wedi mynnu bod "hunaniaeth Ewropeaidd Cymru yn parhau".

Fe bleidleisiodd y DU o blaid Brexit ym mis Mehefin 2016, ond fe fydd y wlad yn parhau o fewn yr Undeb Tollau a'r Farchnad Sengl yn ystod y cyfnod trosglwyddo tan 31 Rhagfyr.

Bydd baneri'r UE, sy'n sefyll y tu allan i adeiladau'r Senedd a Thŷ Hywel ym Mae Caerdydd, yn cael eu tynnu i lawr am 23:00 ddydd Gwener a'u cyfnewid am faneri Cymru.

• Brexit: Be' mae hyn yn ei olygu i bobl Cymru?

Bydd cabinet llywodraeth y DU yn cyfarfod yn Sunderland yn ddiweddarach, sef y ddinas gyntaf i ddatgan ei bod o blaid Brexit yn y refferendwm.

Mewn araith ym Mae Caerdydd, fe wnaeth Mr Drakeford drafod lle Cymru o fewn Prydain a'r byd wedi Brexit, gan ddweud bod dydd Gwener yn ddiwrnod i "edrych ymlaen, nid yn ôl".

"Fe all bawb gytuno bod gadael yr Undeb Ewropeaidd heno yn drobwynt hanesyddol i'n gwlad ni," meddai. "A dyna'r thema rwyf eisiau cyfeirio ato heddiw: y dyfodol.

"Ry'n ni'n gadael yr Undeb Ewropeaidd heno. Ond mae hunaniaeth Ewropeaidd Cymru yn parhau. Fe fyddwn yn wlad Ewropeaidd tra bod Cymru'n bodoli.

"Ry'n ni'n parhau i fod yn agored sy'n edrych tuag allan."

Bydd Boris Johnson yn gwneud datganiad nos Wener

Ychwanegodd Mr Drakeford fod y gwaith caled yn dechrau nawr i lywodraeth Boris Johnson, ac nad oedd gadael yr UE "yn benderfyniad sy'n dod â'r trafod yna i ben".

"Bydd gadael yr Undeb Ewropeaidd yn dod â phwysau a straen i'r Deyrnas Unedig hefyd, ac fe fyddwn ni yn Llywodraeth Cymru yn parhau i alw am ystyried o ddifrif y ffordd mae'r Deyrnas Unedig yn gweithredu gyda'n gilydd ar ôl gadael yr Undeb Ewropeaidd."

Nos Wener fe fydd Mr Johnson yn annerch y wlad, gan ddweud bod 'na gyfle "hanesyddol" i gael cydraddoldeb i'r DU.

"Dyma gyfnod o newid adnewyddu cenedlaethol a newid go iawn... dyma'r wawr ar ddechrau cyfnod newydd pan na ddylwn ni dderbyn bod eich cyfle mewn bywyd - cyfle eich teulu - yn dibynnu ar ba ran o'r wlad wnaetho' chi gael eich magu.

"Dyma'r cyfnod pan ry'n ni'n dechrau uno a sicrhau bod pawb yn gydradd."

Dywedodd Ysgrifennydd Cymru Simon Hart fod Brexit yn "bennod newydd yn ein hanes" fyddai'n "cryfhau'r undeb" yn y pen draw.

Bydd Plaid Cymru yn canolbwyntio ar sicrhau bod 'na "gynllun positif" i Gymru wedi Brexit, meddai ei harweinydd Adam Price.

Cyfleoedd newydd?

Wrth siarad ar raglen Post Cyntaf ar BBC Radio Cymru, fe ddywedodd Peredur Williams o Hufenfa De Arfon y gallai Brexit arwain at fwy o "waith papur" wrth geisio allforio i wledydd yr Undeb Ewropeaidd.

"Mae 'na heriau o'n blaenau ni wrth gwrs fel cwmni - mi ydan ni'n allforio 'chydig o'n cynnyrch, dim llawer," meddai.

"[Ond] mi ydan ni'n gobeithio y gallwn ni dyfu ar yr allforion yna os fydd 'na gyfleoedd."

Ychwanegodd: "Roedd 'na rhyw decwch yn dod o Ewrop, roeddan ni'n gwybod ein bod ni'n cael ein cynrychioli yna, ac o bosib byddwn ni'n colli hynny."

Pleidleisio i adael wnaeth Richard Parry, sy'n ffermio ym Mryncir.

"'Swn i'n feddwl bod ni'n ennill democratiaeth yn ôl," meddai.

Mae gan Carol Jones, Richard Parry a Peredur Williams safbwyntiau amrywiol ar effaith posib Brexit

"Doedd gen i'm teimladau cryf iawn yn 2016, ond o'n i'n teimlo bod ffordd Ewrop o lywodraethu yn ffordd annemocrataidd iawn."

Ychwanegodd fodd bynnag bod heriau mwy na Brexit yn wynebu'r diwydiant amaeth yn y blynyddoedd i ddod, fel "newid hinsawdd".

I Carol Jones o gwmni Welsh Lady Preserve fodd bynnag, mae proses Brexit eisoes wedi arwain at drafferthion i'w chwmni hi.

"Beth sy'n achosi pryder ar gychwyn y broses i ni ydy'r cyflenwad o ffrwyth a siwgr a llysiau 'dan ni'n cael o Ewrop," meddai.

"Beth 'dan ni 'di weld, yn y cyfnod ansicrwydd sydd 'di bod, bod 'na brisiau wedi chwyddo, bod 'na brisiau ella ddim yn dod yn rhwydd i ni fel bod ni'n gallu pasio prisiau 'mlaen i gwsmeriaid.

"Felly 'dan ni'n gorfod cymryd 'chydig bach o gambl ar faint fydd pethau'n eu costio, a 'dan ni'm yn gwybod os 'di rhain am fynd yn uwch neu'n is yn ystod y flwyddyn."