Agor safle i Hindŵiaid a Siciaid wasgaru llwch anwyliaid

Mae'n draddodiadol mewn cymunedau Hindŵ a Sîc i weddillion amlosgedig gael eu gwasgaru i ddŵr sy'n llifo

Mae safle i Hindŵiaid a Siciaid wasgaru llwch eu hanwyliaid wedi cael ei greu yn ne Cymru.

Mae'n draddodiad yn y ddwy grefydd i gyrff gael eu hamlosgi ac i'r llwch gael ei wasgaru ar ddŵr sy'n llifo, fel ei fod yn cael ei gario allan i'r môr.

Y safle ar lan Afon Taf, yng Nghlwb Rhwyfo Llandaf, yw'r cyntaf o'i fath yng Nghymru.

Dywedodd Channi Kaler, o Grŵp Antim Sanskar Cymru (ASGW), ei fod yn teimlo'n "hynod gyffrous" ac yn edrych ymlaen at agoriad swyddogol y safle ddydd Sadwrn.

Dechreuodd Mr Kaler chwilio am safle pwrpasol i'r gymuned Sicaidd a Hindŵaidd ar ôl i'w chwaer bron iawn a llithro i mewn i afon wrth wasgaru llwch eu tad ym Mhontsarn, Merthyr Tudful yn 2012.

"Roedd fy chwaer wedi dod o Galiffornia, ac aethom i wasgaru'r llwch," meddai.

"Roedd hi'n ddiwrnod glawog ac roedd glan yr afon yn weddol llithrig ac fe lithrodd hi a bu bron iddi ddisgyn i'r afon. Gallai fod wedi bod yn ddamwain ddrwg."

Roedd teulu Radhika Kadaba yn gallu defnyddio'r llwyfan ar Afon Taf i wasgaru llwch ei thad am nad oedd yn bosib teithio i India oherwydd rheolau Covid

Cysylltodd Mr Kaler - Sîc a aned yn Tanzania ac a symudodd i Gymru yn 1961 - â'r gymuned Hindŵaidd a gyda'i gilydd ffurfiwyd ASGW.

Treuliodd y grŵp sawl blwyddyn yn chwilio am safle addas i bobl allu cynnal defodau'r eneiniad olaf i'w hanwyliaid, cyn cytuno ar y clwb rhwyfo gyda Chyngor Caerdydd.

Gall unrhyw un wneud trefniadau i ddefnyddio'r safle - pontŵn sy'n cael ei rannu gyda'r clwb rhwyfo, ger cored Llandaf.

Dywedodd Mr Kaler, sy'n byw yng Nghaerffili, ei fod ond yn ymwybodol o un safle pwrpasol tebyg yng ngweddill y DU, a hwnnw yng Nghaerlŷr.

Mae'r pontŵn wedi cael ei ddefnyddio ers mis Tachwedd, ond oherwydd cyfyngiadau Covid, ni fu'n bosib cynnal yr agoriad swyddogol tan nawr.

Bu Vimla Patel (dde) a Radhika Kadaba (chwith) yn cynnal gweddïau i sancteiddio'r safle ym mis Gorffennaf 2020

Mae Radhika Kadaba, ysgrifennydd cyffredinol ASGW a Chyngor Hindŵaidd Cymru, eisoes wedi defnyddio'r safle i wasgaru llwch ei thad, am nad oedd ei theulu'n gallu teithio i India, lle mae'n draddodiadol i wasgaru llwch amlosgedig yn Afon Ganges.

"Fe gollon ni ein tad y llynedd, ar ddechau'r pandemig," meddai.

"Fel arfer rydym yn mynd â llwch yn ôl adref i India, ond yn amlwg nid ydym wedi gallu mynd i India na theithio i unman.

"Nid oedd fy mhlant yn gallu dod i'w angladd chwaith, maen nhw i gyd yn Lloegr."

Ychwanegodd bod agor y safle wedi dod ar yr adeg iawn i'r cymunedau, yn arbennig ar ôl y pandemig, gyda'i phlant yn gallu cwrdd i wasgaru llwch ei thad, ychydig fisoedd yn ôl.

Tair cenhedlaeth yn byw yng Nghymru

Dywedodd Vimla Patel, cadeirydd ASGW, bod y safle'n bwysig iawn i Hindŵiaid a Siciaid Prydeinig, sy'n teimlo mwy o gysylltiad gyda'r DU ac sy'n dymuno cael eu llwch wedi'i wasgaru yma.

"Mae hyn yn agwedd bwysig o'r defodau olaf i eneidiau ymadawedig," meddai.

"Mae tair cenhedlaeth o Hindŵiaid a Siciaid yn byw yng Nghymru. Roeddan nhw'n arfer mynd â'u llwch yn ôl i'r famwlad ond nawr mae pobl yn dymuno gwasgaru eu llwch yng Nghymru."

Mae Grŵp Antim Sanskar Cymru (ASGW) wedi gweithio am naw mlynedd i geisio dod o hyd i safle addas

Bydd y llwyfan yn cael ei agor yn swyddogol ddydd Sadwrn mewn seremoni gydag aelodau o Gyngor Caerdydd a'r Prif Weinidog Mark Drakeford yn bresennol.

Dywedodd Cyngor Caerdydd: "Mae ASGW wedi bod yn gweithio gyda'r cyngor ers blynyddoedd i adnabod safle addas lle gellid gwasgaru gweddillion amlosgedig i mewn i ddŵr llifeiriol - yn ôl traddodiad y ffydd Hindŵ a Sîc.

"Mae nifer o ardaloedd wedi cael eu hystyried dros yr amser hyn, ond y lleoliad yma a'r bartneriaeth gyda'r clwb rhwyfo oedd yr opsiwn orau o bell ffordd, a chafodd ei groesawu gan y grŵp pan gafodd ei awgrymu yn gyntaf.

"Mae hi wedi cymryd peth amser i gael y llwyfan yn ei le oherwydd materion peirianyddol yn ogystal â phroblemau a achoswyd gan y pandemig, ond nawr mae gennym leoliad parhaol, rheoledig, a fydd yn cael ei ddefnyddio gan genedlaethau presennol a dyfodol y cymunedau Sîc a Hindŵ."