Sioeau amaethyddol yn wynebu tymor 'heriol tu hwnt'

Mae trefnwyr yn rhybuddio fod sioeau amaethyddol yn wynebu tymor "heriol tu hwnt" o ganlyniad i gostau uwch, prinder cyflenwyr a chystadleuwyr.

Mae sawl digwyddiad wedi ymbil ar y cyhoedd i sicrhau eu bod yn mynychu eu sioe leol.

Daw wrth i'r Sioe Fawr - digwyddiad amaethyddol mwyaf Ewrop - gadarnhau toriadau i'w rhaglen er mwyn arbed arian.

Drwy Gymru, mae 'na dros 150 o sioeau gwledig ac amaethyddol yn cael eu cynnal yn flynyddol.

"Mae costau wedi cynyddu yn aruthrol," yn ôl Mared Rand Jones

"Dyma yw calon ein cymunedau gwledig ni," eglurodd Mared Rand Jones, sy'n cynrychioli Cymru ar fwrdd y corff sy'n siarad ar ran sioeau amaeth drwy Brydain - yr ASAO.

"Mae tipyn o gyfrifoldeb gan y sioeau o ran hyrwyddo'r cynnyrch gore sy' gyda ni ac addysgu'r cyhoedd o ble mae'u bwyd yn dod."

Ond mae'r blynyddoedd diwethaf wedi bod yn "anodd", gyda'r gwaith o ail-lwyfannu'r digwyddiadau wedi seibiant y pandemig bellach yn cael ei effeithio gan gyflwr yr economi.

Mae trefnwyr yn wynebu prinder o bopeth - o bebyll i doiledau, gwasanaethau arlwyo i staff diogelwch, meddai.

"Ar ben hynny mae costau wedi cynyddu yn aruthrol," meddai Ms Jones.

'Her cael pobl i ddod'

Mae'r tymor sioeau yn dechrau ddydd Llun, wrth i Sioe Nefyn yng Ngwynedd ddathlu ei phen-blwydd yn 125 oed.

Yn y cyfamser, mae'r paratoadau'n parhau ar gyfer Sioe Aberystwyth ym mis Mehefin, meddai'r cadeirydd Emlyn Jones.

• Dim Pentref Ieuenctid yn y Sioe Fawr eleni

• Sioeau bach yn 'hanfodol' i'r diwydiant amaeth

• Rhybudd am 'ergyd farwol' i sioeau amaethyddol

"Ar ôl y pandemig mae 'di bod yn dipyn o broblem," eglurodd, gyda sawl ffactor yn herio'r trefnwyr - o noddwyr yn torri 'nôl i lai o bobl yn cystadlu.

Gwelwyd 20% o gwymp yn nifer y bobl oedd yn arddangos gwartheg a defaid y llynedd, a 30% o ran y ceffylau.

"Ar ben hynny mae'n her cael cwsmeriaid a phobl i ddod ar y dydd," meddai Mr Jones.

"20 mlynedd yn ôl fydde Sioe Aberystwyth a phob sioe arall yn ddigwyddiadau pwysig, ond fel mae nawr mae llai a llai o bobl yn dod, a llai o arian yn eu pocedi nhw."

Ar y caeau yma y bydd Sioe Aberystwyth yn cael ei chynnal fis Mehefin

Er mwyn denu cynulleidfa mae'r trefnwyr yn cynnig bws am ddim o Aberystwyth a thocynnau am ddim i blant, meddai.

Ond mynnodd Mr Jones bod cyfrifoldeb ar bobl i gefnogi digwyddiadau o'r fath yn lleol.

"Mae pobl yn ddigon parod i dalu arian mawr i fynd lawr i Gaerdydd i wylio gem bêl-droed neu rygbi, a dwi'n un ohonyn nhw.

"Ond mae pethau fan hyn ar eich stepen drws chi - 10 awr o ddigwyddiadau a mwy gyda'r nos.

"Mae angen i ni weld pobl nid jest o gefn gwlad ond o'r trefi hefyd yn dod allan i gefnogi."

"Ein bwriad yw cyfathrebu yn glir ac yn gyson ac yn onest gyda phobl," meddai Aled Rhys Jones o'r Sioe Fawr

"Y tymor yma fydd y tro cynta' i ni weld rhai sioeau yn dychwelyd yn llawn," eglurodd Aled Rhys Jones, prif weithredwr Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru ac awdur adroddiad i Lywodraeth Cymru ar yr heriau a wynebwyd gan sioeau amaeth yn ystod y pandemig.

"Wedi dod trwy hynny, y brif her mae cymdeithasau yn wynebu o hyn allan yw delio ag effaith chwyddiant," meddai.

"Mae'n effeithio ar bopeth - o logi offer, pebyll, contractau mawr fel arlwyo, diogelwch a rheoli traffig.

"Beth sy'n anodd efallai ac sy'n arwain at nifer o benderfyniadau caled yw bod yn rhaid i ni fel cymdeithasau efelychu'r cynnydd hynny ym mhris y tocyn neu bris aelodaeth."

'Gwario'n gyfrifol'

Dyma fydd y flwyddyn gyntaf iddo arwain y gwaith o drefnu'r Sioe Fawr yn Llanelwedd - y digwyddiad pedwar diwrnod o hyd ar ddiwedd Gorffennaf sy'n denu chwarter miliwn o ymwelwyr ac yn cael ei ystyried fel pinacl y tymor sioeau amaethyddol yng Nghymru.

"Ry'n ni wedi bod yn edrych yn fanwl iawn ar gyllideb y sioe. Elusen yw'r gymdeithas a rhaid i ni 'neud yn siŵr bod ein gwariant yn gyfrifol," meddai.

Mae'r adolygiad wedi arwain at doriadau eleni, sy'n cynnwys llai o wasanaethau arlwyo a thocynnau am ddim.

Ni fydd pabell arddwriaeth chwaith, gan olygu nad oes cyfle i arddangos ffrwythau, llysiau, blodau a phlanhigion ar faes y sioe eleni.

Does dim modd cyfiawnhau'r gost o dros £45,000 i lwyfannu'r adran yn ei ffurf bresennol, ychwanegodd Mr Jones, gan addo ail-lansiad yn 2024.

Bydd toriadau i'r Sioe Fawr eleni, sy'n cynnwys llai o wasanaethau arlwyo a thocynnau am ddim

Dywedodd ei fod yn ceisio bod mor agored a gonest â phosib gyda phobl ynglŷn â'r heriau "yn y gobaith y do'n nhw gyda ni ar y daith yma".

Roedd pobl yn synnu o glywed, er enghraifft, bod cost y trefniadau parcio a bysiau gwennol yn cyfateb ag £11 am bob car sy'n dod i'r sioe, meddai.

"Felly'n bwriad yw cyfathrebu yn glir ac yn gyson ac yn onest gyda phobl, a'u hannog nhw i ddod yma ac i gefnogi eu sioeau lleol hefyd," meddai.

"Achos 'da ni'n cydnabod bod llwyddiant sioe genedlaethol yn dibynnu ar strwythur cadarn o sioeau ar lefel bentref, lleol a rhanbarthol.

"Y gefnogaeth bwysica' gall sioeau gael yw'r gefnogaeth gan bobl. Mae angen pobl ar ddigwyddiadau ac angen digwyddiadau ar bobl."