Rhybuddio Llafur yn erbyn troi at wleidyddiaeth 'di-liw'

Jeremy Corbyn mewn rali ym Mae Colwyn y penwythnos diwethaf

Ni ddylai Llafur droi at "wleidyddiaeth di-liw y canol" wedi'r perfformiad siomedig yn yr etholiad cyffredinol, yn ôl cyn-Ysgrifennydd Cymru yr Arglwydd Hain.

Cafodd y blaid Lafur ei pherfformiad gwaethaf mewn etholiad cyffredinol ers 1935 a cholli chwe sedd yng Nghymru, gan adael nhw gyda 22 o'r 40 AS yma.

Dywedodd yr Arglwydd Hain y dylai Llafur gynnig "dewis arall clir i'r prosiect Dorïaidd" a fyddai'n "drychinebus i Gymru".

Ond dywedodd bod rhaid i'r "anoddefgarwch" i bleidleiswyr oedd "ddim o'r un llwyth" a welwyd gan arweinyddiaeth Jeremy Corbyn hefyd ddod i ben.

Mae Mr Corbyn wedi dweud ei fod wedi gwneud "popeth o fewn ei allu" i roi Llafur mewn grym, ac na fydd yn cerdded i ffwrdd tan y bydd arweinydd arall wedi'i ethol.

Boris Johnson a'r Ceidwadwyr enillodd yr etholiad gyda mwyafrif o 80.

'Cyfnod cythryblus o'n blaenau'

Wrth siarad ar BBC Radio Wales ddydd Sadwrn dywedodd yr Arglwydd Hain, fu'n aelod cabinet o dan Tony Blair a Gordon Brown: "Mae angen i brosiect Corbyn edrych o ddifri' arnyn nhw'u hunain, ac mae'n rhaid gwneud hynny yn onest.

"Ond dydw i ddim yn credu mai'r ateb yw troi 'nôl at y canol a pheidio cynnig dewis gwahanol clir i'r prosiect Torïaidd, sy'n eitha asgell dde ac y fydd yn mynd â ni i lawr llwybr Brexit caled, sydd yn fy marn i yn mynd i fod yn drychinebus i Gymru yn enwedig.

"Mae cyfnod cythryblus o'n blaenau yng ngwleidyddiaeth Prydain."

Arglwydd Hain: "Mae holl sail y gefnogaeth i'r blaid Lafur wedi toddi o dan ein traed"

Mynnodd cyn-AS Castell-nedd bod yn rhaid i Lafur fod "yn onest" wrth ystyried beth arweiniodd at ganlyniadau nos Iau.

"Rhaid derbyn mai nid dychwelyd at wleidyddiaeth di-liw y canol yw'r hyn sydd angen, ond hefyd bod y polisi yma o anoddefgarwch o'r top tuag at etholwyr eraill sydd ddim efallai o'r un lwyth... ddim yn yr un clique... rhaid i hynny stopio, a rhaid i ni gael trafodaeth onest go iawn," ychwanegodd.

"Rhaid dewis arweinydd wedyn, ac rwy'n credu mai menyw fydd hi mwy na thebyg, oherwydd mae nifer o fenywod o safon uchel iawn yn barod i gymryd yr awenau."

Dywedodd hefyd fod yna broblemau dwfn nad oedd Llafur wedi eu hwynebu.

"Er enghraifft, dwi wedi sylwi fod sail y blaid Lafur wedi diflannu o dan ein traed mewn hen gadarnleoedd fel Castell-nedd ac ar draws cymoedd de ddwyrain Cymru.

"Mae'r cysylltiadau organig traddodiadol rhwng yr undebau llafur a diwydiant, ac yna clybiau cymdeithasol, clybiau rygbi ac yn y blaen... mae'r cysylltiad yna rhwng y blaid a'r gwreiddiau cymunedol yna wedi toddi yn y bôn.

Mick Antoniw: "Mae'r polisïau ar y cyfan yn mynd i'r cyfeiriad cywir."

'Polisïau cywir'

Ond dywedodd AC Pontypridd Mick Antoniw, cefnogwr i Jeremy Corbyn sy'n aelod o Bwyllgor Gweithredu Cenedlaethol Llafur, mai etholiad am Brexit oedd hwn.

"Yn amlwg rhaid i ni fod yn blaid flaengar," meddai. "Rhaid taclo anghyfartaledd a thaclo newid hinsawdd... mae angen atebion radical i'r rheiny, ac mae'r atebion gennym.

"Yr hyn sydd angen nawr yw arweinyddiaeth sy'n medru cael y maen i'r wal ar hynny.

"Yn amlwg ni wnaeth hynny weithio gyda Jeremy am amryw resymau.

"Ond mae'r polisïau ar y cyfan, yn fy marn i, yn mynd i'r cyfeiriad cywir."

Dim ond un sedd sydd gan Lafur bellach yng ngogledd a chanolbarth Cymru - Alun a Glannau Dyfrdwy, ble cafodd mwyafrif Mark Tami ei leihau i ddim ond 213 o bleidleisiau.

Dywedodd Mr Tami fod angen i'r blaid nawr ailgysylltu gyda'u cefnogwyr traddodiadol oedd wedi "benthyg eu pleidlais i'r Ceidwadwyr".

Mark Tami ydy'r unig AS sydd gan Lafur yng ngogledd Cymru bellach

"Mae'n rhaid i ni fod yn glir gyda nhw beth yw ein neges ni a beth allwn ni ei gynnig iddyn nhw," meddai.

Ychwanegodd nad oedd ymgyrch y blaid yng Nghymru wedi bod yn ddigon Cymreig o'i gymharu ag etholiadau yn y gorffennol.

"Dwi'n meddwl os 'dych chi'n edrych yn ôl i 2017 roedd gwahaniaeth mawr rhwng sut wnaethon ni wneud yng Nghymru o'i gymharu gyda sut wnaeth Llafur yn rhannau eraill y wlad," meddai.

"Mae'n debyg ein bod ni wedi gwneud camgymeriad wrth beidio gwthio'n brand Cymreig ni cymaint ag y gwnaethon ni yn 2017."