Cynllun i atal marwolaethau clefyd y galon yng Nghymru

Clefyd y cylchrediad sy'n achosi'r nifer fwyaf o farwolaethau yng Nghymru

Fe ddylai cleifion â phroblemau'n ymwneud â'r galon weld arbenigwr o fewn 24 awr o fynd i'r ysbyty, yn ôl Llywodraeth Cymru.

Mae'r ymrwymiad yn rhan o strategaeth newydd fydd hefyd yn annog pobl i edrych ar ôl eu hunain yn well.

Bydd y cynllun, Law yn Llaw at Iechyd, yn cynnwys canfod ffyrdd i ganfod y clefyd yn gyflymach, meddyginiaeth, a thriniaeth fwy effeithiol.

Clefyd y cylchrediad sy'n achosi'r nifer fwyaf o farwolaethau yng Nghymru, - mwy na 10,000 y flwyddyn, a chlefyd y galon sy'n gyfrifol am 4,700 o'r rhain.

Mae gostwng nifer yr achosion o glefyd y galon yn rhan o gynllun pum mlynedd Llywodraeth Cymru ar gyfer y gwasanaeth iechyd.

Nod y cynllun yw:

• Atal clefyd y galon trwy addysgu pobl am bwysigrwydd ffyrdd iach o fyw a rheoli cyflyrau cyfredol gyda meddyginiaeth;

• Canfod y clefyd yn gynt trwy wybod pwy sydd â risg o glefyd y galon y mae modd ei osgoi, rheoli'r risg hwnnw'n effeithiol a chanfod clefyd y galon pan fo'n digwydd;

• Darparu triniaeth a gofal yn gyflym ac effeithiol er mwyn gwella'r canlyniad i gleifion yn y tymor hir;

• Darparu cefnogaeth barhaus i gynorthwyo cleifion i reoli effaith clefyd y galon.

'Diagnosis prydlon'

Dywedodd Gweinidog Iechyd Llywodraeth Cymru,Lesley Griffiths: "Er bod llai o bobl yn marw'n gynamserol yng Nghymru o ganlyniad i drawiad ar y galon, mae'n dal yn un o'r pethau sy'n lladd fwyaf yng Nghymru.

"Mae'r cynllun newydd hwn yn amlinellu sut y mae gan y Llywodraeth, y GIG, ac unigolion ran i'w chwarae i ostwng nifer yr achosion o glefyd y galon."

Dywedodd Dr Chris Jones, Cardiolegydd a Chyfarwyddwr Meddygol GIG Cymru: "Mae clefyd y galon yn gyflwr y mae modd ei osgoi i raddau helaeth, ac yn gyflwr y mae oedran yn cynyddu'r risg y gallai ddigwydd.

"Gellir lleihau'r risg hwnnw trwy wneud newidiadau bach i'n ffordd o fyw, fel peidio â smygu, yfed alcohol yn synhwyrol, gwneud ymarfer corff yn rheolaidd a bwyta diet iach a chytbwys er mwyn lleihau'r risg o ordewdra, sef rhywbeth sy'n cyfrannu'n fawr at gynyddu'r risg o glefyd siwgr, ac o glefyd y galon yn y pen draw."