Pryder am forglawdd ar draws Môr Hafren

Argraff artist o un model o forglawdd yr Hafren

Mae ymgyrchwyr amgylcheddol yn rhybuddio y gallai cynllun i adeiladu morglawdd ar draws aber yr Hafren achosi niwed amgylcheddol.

Yn ôl gwrthwynebwyr mae yna ddulliau mwy effeithiol o gorlannu egni o'r afon.

Daw'r sylwadau ar ôl iddi ddod i'r amlwg ddoe bod y Prif Weinidog, David Cameron, wedi galw ar aelodau'r llywodraeth i ail-ystyried y cynllun gwerth £30 biliwn.

Fe roddwyd y gorau i'r cynlluniau gwreiddiol yn 2010.

Ond nawr mae David Cameron wedi gorchymyn ei swyddogion i ystyried y cynllun unwaith eto.

Daeth y cyhoeddiad, sy'n cael ei weld fel hwb i'r cynllun, yn dilyn cyfarfod rhwng Mr Cameron a Peter Hain a adawodd ei swydd fel llefarydd Llafur dros Gymru i ofalu am y cynllun.

Dywed cefnogwyr y cynllun, a fydd yn ymestyn o arfordir Bro Morgannwg i Wlad yr Haf, y byddai'n darparu 5% o drydan y DU ac yn creu miloedd o swyddi.

Ond mae grwpiau amgylcheddol yn gwrthwynebu'r cynllun gan ddweud y bydd yn niweidiol i fywyd gwyllt yn lleol.

Mae RSPB Cymru eisoes wedi datgan y byddai morglawdd traddodiadol yn "drychineb amgylcheddol" ac y byddai o bosib yn torri cyfarwyddyd cynefinoedd yr Undeb Ewropeaidd.

Mae Cyfeillion y Ddaear yn honni y byddai technolegau eraill yn "llai niweidiol".

Dywedodd Mr Hain, AS Castell-nedd wrth BBC Cymru y byddai'r cynllun newydd yn lleihau'r peryg o lifogydd ond cyfaddefodd fod pryderon ynghylch yr effaith ar fywyd gwyllt.

"Mae gan yr RSPB cwestiynau difrifol sydd angen eu hateb," meddai.

"Rydym hefyd wedi cyfarfod â physgotwyr i drafod y mater ac mae eu pryderon yn cael eu trafod o ran creu math gwahanol o dyrbin a ffurfweddau eraill fydd yn gwneud y cynllun yn fwy cyfeillgar i bysgod ac adar."

Ychwanegodd Mr Hain y byddai'r consortiwm yn cyfarfod â grwpiau amgylcheddol yn ystod cyfarfod deiliaid sydd â diddordeb yn y cynllun fydd yn cael ei gynnal yn ystod yr wythnosau nesaf.

"Bydd manylion llawn yn cael eu cyhoeddi pan fydd y consortiwm yn hyderus y bydd Llywodraeth y DU yn cefnogi'r cynllun, o leiaf mewn egwyddor," meddai Mr Hain.

Deellir y byddai llawer o'r cyllid ar gyfer y cynllun yn dod o wledydd Kuwait a Qatar.

Gadawodd Peter Hain gabinet yr wrthblaid er mwyn gofalu am yr ymgyrch am forglawdd ar draws Afon Hafren

Roedd llywodraeth y DU wedi gwrthod y cynllun yn flaenorol wedi i astudiaeth ddangos y gallai'r gost fod hyd at £34 bn - mwy na dwywaith yr amcangyfrif gwreiddiol.

Ond y llynedd fe wnaeth consortiwm Corlan Hafren gyflwyno cynllun busnes i'r Adran Ynni a Newid Hinsawdd yn amlinellu cynllun newydd - cynllun a fyddai'n dibynnu'n llwyr ar arian y sector preifat.

Bydd y cynllun newydd yn cynhyrchu trydan ar lanw a thrai, ac yn cynnwys 800 o dyrbinau ychwanegol.