BMA: 'Mae'n proffesiwn ar ei liniau'

Er gwaetha'r problemau mae Dr Jones yn ffyddiog bod Llywodraeth Cymru'n gwrando

Mae meddygon teulu yng Nghymru yn wynebu "argyfwng" ac mae pwysau anferth yn golygu bod y proffesiwn "ar ei liniau", yn ôl cadeirydd Pwyllgor Meddygon Teulu Cymdeithas Feddygol Prydain (BMA) yng Nghymru.

Yn ôl Dr Charlotte Jones mae cynnydd mewn galw wedi ei gyfuno â gweithlu sy'n lleihau yn golygu bod meddygol teulu'n aml "rhy flinedig" i weld cleifion tu allan i oriau gwaith.

Dywedodd Dr Jones hefyd bod Cymru'n wynebu sefyllfa lle mae ei phobl ifanc fwyaf disglair yn gadael y wlad.

Mae Llywodraeth Cymru'n dweud eu bod nhw'n cydnabod bod meddygon teulu'n wynebu pwysau cynyddol o ddydd i ddydd.

'Cymaint o straen'

Mewn cyfweliad gyda BBC Cymru, fe siaradodd Dr Jones am adroddiadau fod meddygon yn gadael eu gwaith fel meddygon teulu am swyddi eraill neu'n penderfynu ymddeol yn gynnar.

"Mae'r proffesiwn o dan gymaint o straen mae meddygon teulu'n teimlo'r pwysau yn gorfforol ac yn feddyliol wrth ddeilio gyda'u swyddi dydd i ddydd, "meddai.

Dywedodd fod y pwysau yn effeithio Cymru gyfan ond bod trafferthion gyda recriwtio a chadw gafael ar aelodau staff yn golygu mai mewn ardaloedd gwledig roedd y broblem fwyaf.

Mae'r BMA hefyd wedi codi pryderon am gost uchel yswiriant mae meddygon teulu ei angen er mwyn gallu gweld cleifion tu allan i oriau gwaith, gan ddweud y gallai droi meddygon yn erbyn y syniad.

"Mae pryderon am gynaladwyedd a sefydlogrwydd y gwasanaeth tu allan i oriau.

"Does dim digon o feddygon ar gael i wneud y gwaith yn ein barn ni a gyda newidiadau i'r ffioedd yswiriant mae meddygon yn gorfod dalu mae'n mynd i fod llai a llai ohonyn nhw.

"Rydym yn clywed am shifftiau yng ngogledd Cymru ac ardaloedd gwledig eraill sydd ddim yn cael eu llenwi ac mae hynny'n achosi pryder anferth i ni."

Problemau eraill

Yn ôl Dr Jones mae'r llywodraeth angen cynyddu faint o arian mae meddygfeydd yn ei dderbyn - mae hi'n honni ei fod wedi gostwng fel cyfradd o gyllideb y gwasanaeth iechyd dros y blynyddoedd.

Dywedodd hefyd bod angen gwneud gwell ymdrech i recriwtio a chadw meddygon teulu a bod angen lleihau faint o waith papur mae meddygon yn gorfod ei wneud.

Mae'r BMA yn trafod cytundeb gyda Llywodraeth Cymru sy'n ymwneud a chyfrifoldebau a rheolau ar hyn o bryd.

Mae Dr Jones yn obeithiol y bydd y llywodraeth yn gwrando ar ei phryderon: "O'i gymharu â Lloegr mae gennym ni berthynas dda iawn gyda Llywodraeth Cymru - maen nhw'n gwrando arnom ni."

Mewn ymateb i'w sylwadau, dywedodd llefarydd ar ran y llywodraeth: "Rydym yn cydnabod bod meddygon teulu, yn ogystal â gweithwyr eraill o fewn y byd iechyd yng Nghymru, yn wynebu pwysau cynyddol o ddydd i ddydd.

"Rydym mewn trafodaethau gyda Pwyllgor Meddygon Teulu BMA Cymru er mwyn geisio mynd i'r afael â rhai o'u pryderon.

"Fel rhan o'r newidiadau ar gyfer y cytundeb meddygon teulu ar gyfer 2014/15 rydym yn edrych ar sut gellir newid y Fframwaith Safonau a Chanlyniadau er mwyn lleihau biwrocratiaeth, cael gwared ar brofion diangen ar gyfer cleifion a chael gwared ar amlder diangen adalw a chofnodi cleifion.

"Rydym yn credu y bydd hyn yn galluogi meddygon teulu i dreulio mwy o amser gyda'r cleifion fwyaf bregus."