Cynulliad: 50 o eiriau ac ymadroddion yn 'annerbyniol'

Mae dros 50 o eiriau ac ymadroddion wedi cael eu dyfarnu'n annerbyniol yng nghyfarfodydd llawn y Cynulliad ers datganoli, yn ôl rhestr a ddaeth i law'r BBC.

Geiriau yn awgrymu celwydd neu gamarwain sy'n ymddangos yn fwyaf aml ar y rhestr, ond hefyd ceir disgrifiad o'r Frenhines fel "paraseit" a "Mrs Windsor".

Ymhlith y geiriau "anseneddol" a ddefnyddiwyd i ddisgrifio ACau eraill, roedd "cynffonnwr", "rhagrithwyr", "pathetig", a "fermin gwleidyddol".

Dim ond dau o'r geiriau a lefarwyd yn Gymraeg, sef cyfeiriad Elin Jones (sydd erbyn hyn wedi ei hethol yn Llywydd y Cynulliad) at Alun Michael ac eraill yn y blaid Lafur yng Nghymru yn 2002 fel "pwdls", ac Owen John Thomas yn cyhuddo llywodraeth y DU o "dwyll" ynghylch grantiau i ysgolion.

Mae David Melding, a aeth ymlaen i fod yn Ddirprwy Lywydd rhwng 2011 a 2016, i'w weld ar y rhestr yn groes i'r disgwyl efallai, ar ôl iddo ddweud bod Edwina Hart wedi dechrau araith "mewn ffordd braidd yn llechwraidd" yn 2007.

Fel yn San Steffan, Senedd yr Alban a Chynulliad Gogledd Iwerddon, nid oes gan y Cynulliad restr swyddogol o eiriau anseneddol.

'Dibynnu ar y cyd-destun'

Yn ôl llefarydd ar ran y Cynulliad: "Nid oes rhestr o eiriau ac ymadroddion y dyfernir yn awtomatig eu bod allan o drefn neu yr ystyrir eu bod yn annerbyniol eu defnyddio yn y Cynulliad; mae dyfarniad y Llywydd yn dibynnu ym mhob achos ar y cyd-destun y caiff y geiriau eu defnyddio ynddo.

"Mae'n bosibl yr ystyrir bod yr union eiriau mewn trefn neu allan o drefn mewn gwahanol gyd-destunau."

Yn ôl Rheolau Sefydlog y Cynulliad, rhaid galw i drefn unrhyw aelod "sy'n euog o ymddygiad anghwrtais neu amhriodol, sy'n defnyddio iaith sy'n groes i'r drefn, iaith sy'n gwahaniaethu neu sy'n peri tramgwydd, neu iaith sy'n amharu ar urddas y Cynulliad", a "rhaid i aelod gydymffurfio ag unrhyw gyfarwyddiadau a roddir gan y Llywydd ynghylch unrhyw ymddygiad sydd wedi peri ei alw i drefn".

Daeth y rhestr, a luniwyd gan swyddogion y Cynulliad ac sy'n cynnwys cwpl o regfeydd, i law wedi cais gan y BBC o dan y Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth, ac ymhelaethwyd y rhestr i roi rhagor o gyd-destun ynghyd â chyfieithiad swyddogol y Cofnod.