Cian, y Furries a'r gerddorfa

Pwy feddyliai, er holl brysurdeb y Super Furry Animals yn y 90au, y byddai egin syniad un aelod yn cymryd 20 mlynedd i weld golau dydd? Ond mae Cian Ciarán, o'r diwedd, ar fin gweld ffrwyth ei lafur.

"Mae'n rhyw fath o labour of love," meddai wrth eistedd lawr i drafod ei brosiect unigol mwyaf uchelgeisiol hyd yma.

Ar 4 Tachwedd bydd Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC yn cyflwyno premiere byd-eang o stori Rhys a Meinir. Cian sy'n gyfrifol am y gerddoriaeth, yr actor, a'i ffrind agos, Rhys Ifans sy'n lleisio, gyda barddoniaeth wedi ei chyfansoddi gan Gruffudd Antur.

Y gerddorfa - 80 aelod a mwy - sy'n gyfrifol am y gweddill.

Cian Ciarán

"Dwi wedi bod yn cadw cofnodion, casglu darnau addas a stwff ers stalwm," meddai Cian. "Dwi wastad wedi bod mewn i bob math o fiwsig. Oedd Mam yn deud wrtha fi pan o'n i tua pump oed mod i wedi rhedag mewn i'r gegin yn crio achos mod i wedi bod yn gwrando ar fiwsig Pearl Fishers!"

Chwedl drasig

Mae chwedl Rhys a Meinir, dau gariad, wedi ei lleoli yn Nant Gwrtheyrn. Mae'r lleoliad yn arwyddocaol i Cian gan mai yma y sefydlodd ei dad, y Dr Carl Clowes, y Ganolfan Iaith Genedlaethol yn y 70au.

Mae'r cariadon yn penderfynu priodi. Ond fore eu priodas, does dim golwg o Meinir yn unman.

Mae misoedd yn mynd heibio a does dim sôn am Meinir druan. Un noson stormus, a Rhys yn cysgodi dan dderwen, mae mellten yn hollti'r goeden gan ddatgelu sgerbwd mewn ffrog briodas. Yn y fan a'r lle, mae calon Rhys yn torri ac mae'n syrthio'n farw wrth draed ei briodferch.

"Mae'r stori yn aros efo chdi," meddai Cian. "Mae'n stori syml a dwi'n trio creu rwbath efo lot o atmosffer, rwbath ffilmig, dramatig a rhamantus.

"Nath rhywun ofyn wrtha fi diwrnod o'r blaen os fysa'u plant nhw'n cael dod i weld o - maen nhw'n naw i 10 oed. Fyswn i'n licio meddwl fod o'n apelio at yr oed yna yr holl ffor' i fyny at oed fy hen nain, os fysa hi dal o gwmpas.

"Dwi'n mynd am rwbath eitha' traddodiadol - dwi'm yn trio creu rwbath groundbreaking - jest trio creu rwbath... prydferth, sy'n gweddu i'r stori."

Mae'r actor Rhys Ifans wedi recordio naratif i'r perfformiad ymlaen llaw

Mae'r perfformiad cyntaf erioed o'r gwaith - fydd yn cael ei berfformio yng Nghaerdydd ac yna ym Mangor - yn cynnwys naratif wedi'i recordio gan yr actor Rhys Ifans.

"Dwi'n nabod Rhys ers dwi'n tua wyth oed, mae o fel brawd i fi. Oedd o wedi cytuno i 'neud o'n fyw ond ers hynna mae o wedi cael cynnig g'neud sioe King Lear felly mae o wedi recordio fo 'mlaen llaw. Do'n i ddim yn talu fo chwaith i fod yn deg!"

Mecsico a Euro 2016

Er fod y prosiect diweddara' wedi bod yn cymryd llawer o'i amser yn ddiweddar, dydy pethau ddim i weld yn tawelu rhyw lawer i Cian gyda'r Super Furries chwaith.

"Fydda i methu mynd i weld y sioe fyny yn Pontio [ym Mangor] achos bo' ni'n Mecsico efo'r Furries," meddai Cian, sy'n paratoi at daith o amgylch Prydain gyda'r band a fydd yn cloi gyda pherfformiad yng Nghaerdydd cyn y Nadolig.

SFA, OK!

Mae hi'n 20 mlynedd eleni ers rhyddhau'r albym Fuzzy Logic, ac mae'r band yr un mor boblogaidd ag erioed.

Dros yr haf, fel miloedd o Gymry eraill, roedd Cian yn Ffrainc yn dilyn y tîm pêl-droed cenedlaethol - a doedd y Furries ddim yn mynd i fethu cyfle i berfformio yn ystod cyfnod mor hanesyddol.

"Toulouse oedd un o'r gigs gora' dwi erioed wedi 'neud," meddai Cian wrth gofio'n ôl i set fythgofiadwy yng ngŵyl Rio Loco ddeuddydd cyn y fuddugoliaeth yn erbyn Rwsia.

"O'n i'n chwil ga**u, ond o'n i heb dwtchad alcohol. Oedd o jest fel y contact high 'ma - yr achlysur, a gweld ffans Cymru yna i gyd. Oedd o'n mental.

"O'n i wedi trefnu bod allan yno am bythefnos, dim ond i'r dair gêm gynta'. Ond nesh i ddreifio 'nôl drosodd tair gwaith eto wedyn - o'n i methu cael digon ohono fo."

Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC

Felly beth fyddai'n gwneud yn wahanol wrth fynd i'r afael â phrosiect mor uchelgeisiol eto?

"Fydda hi'n neis cael dy gomisiynu i neud rwbath i rhywun arall, er mwyn iddyn nhw gael gymryd rhywfaint o'r baich," meddai.

"Ddôth y BBC fewn tua blwyddyn yn ôl, ond am gyfnoda' hir tan hynna oedd o jest yn broses o ddisgwyl ateb gan bobl a chyrff fel PRS, y Cyngor Celfyddydau. Munud ddaeth PRS yn ôl ata i o'n i fel 'waw, oce, mae'n rhaid i fi 'neud rwbath rŵan'.

"Dwi wedi 'neud ffilm a theledu yn y gorffennol ond ar y cyfrifiadur o'n i'n g'neud y miwsig i gyd. Do'n i ddim o reidrwydd yn gweithio efo pobl mewn 'stafall felly ma' hyn wedi bod yn brofiad newydd. Er, dydan ni heb gael lot o amser. Gaethon ni un rehearsal ym mis Ionawr, ac un arall dydd Iau, diwrnod cyn y perfformiad.

"Mae cyrraedd y pwynt yma'n lwyddiant ynddo fo'i hun."

Bydd y cyngerdd yn cael ei ddarlledu ar BBC Radio Cymru am 19:00 nos Wener, 4 Tachwedd gyda Lisa Gwilym a Huw Stephens yn cyflwyno a'r cerddor Owain Llwyd yn rhoi sylwadau.

Bydd ail berfformiad yn Pontio, Bangor, ar 19 Tachwedd. Am fwy o wybodaeth ewch i wefan Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC