CBI yn beirniadu Deddf Cenedlaethau'r Dyfodol

Bellach mae'n rhaid edrych ar effaith ehangach polisïau yng Nghymru

Mae angen meddwl eto am Ddeddf Cenedlaethau'r Dyfodol a rôl y comisiynydd Sophie Howe, yn ôl cadeirydd CBI Cymru.

Bellach mae'r gyfraith yn gorchymyn i weinidogion a chyrff cyhoeddus i edrych ar effaith amgylcheddol, cymdeithasol ac economaidd polisïau Cymru.

Ond mae Mike Plaut wedi beirniadu Ms Howe am fod yn rhy negyddol a mae'n dweud hefyd ei bod yn rhoi mwy o sylw i'r amgylchedd yn hytrach na swyddi.

Yn ôl Ms Howe mae deddfwriaeth sy'n newid pethau yn sicr o gael ei feirniadu gan y rhai sydd wedi arfer â hen ffyrdd o weithredu.

Yn ddiweddar mae Ms Howe wedi gofyn nifer o gwestiynau am broses ymgynghori rhwydwaith lled-ddargludyddion £38m yng Nghasnewydd ac wedi gwrthwynebu ffordd liniaru yr M4.

Ond yn ôl Mike Plaut, cadeirydd CBI Cymru, datblygiadau i'w croesawu yw rhain gan eu bod yn diogelu swyddi a helpu busnesau.

Ychwanegodd: "Be hoffwn i ei weld yw arweinydd sy'n croesawu busnes, efallai na fydd yr arweinydd hwnnw yn cydweld â phob dim ond mae angen rhywun sy'n fodlon rhoi Cymru ar y map. Allwn ni ddim cael agwedd negatif fel hyn - ni angen agwedd bositif."

Mae Mike Plaut, cadeirydd CBI Cymru, yn galw ar i'r comisiynydd fod yn gadarnhaol

Ychwanegodd fod angen trafodaeth ond bod angen bwrw ymlaen gyda phrosiectau mawr.

Dywedodd wrth BBC Cymru: "Dwi'n deall fod yna lot o ddadleuon amgylcheddol ond mae 'na lot o ddadleuon cadarnhaol hefyd."

"Ry'n yn cael nifer o sylwadau na sydd o gymorth a dy'n ni ddim yn portreadu Cymru fel lle sy'n edrych ymlaen at y dyfodol."

Cafodd Sophie Howe ei haddysg yng Nghaerdydd ac yn 1999 hi oedd cynghorydd ieuengaf Cymru.

Mae wedi bod yn ddirprwy arweinydd y grŵp llafur yng Nghyngor Sir Caerdydd, wedi gweithio i Julie Morgan pan oedd hi'n aelod seneddol ac i'r Comisiwn Cyfle Cyfartal ac wedi bod yn ddirprwy gomisiynydd Heddlu'r De (2013-15).

Cafodd ei phenodi yn Gomisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol yn Nhachwedd 2015 am gyfnod o saith mlynedd yn Nhachwedd 2015 ar gyflog o £95,000.

Ers ei phenodiad mae hi wedi dangos bod ganddi feddwl annibynnol a weithiau dyw hi ddim yn cydfynd â pholisi y Llywodraeth.

Dywedodd Ms Howe: "Mae'n rhaid i ni wneud pethau yn wahanol gan na allwn barhau i weithredu fel hyn."

Ond mae cadeirydd y CBI yng Nghymru yn cwestiynu ei chysylltiad â byd busnes ac yn gofyn a yw'r comisiwn yn ddefnydd da o arian cyhoeddus.

'Her'

Dywedodd Ms Howe: "Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn ddewr iawn yn cyflwyno y ddeddf newydd hon ond mae unrhyw un sy'n ceisio gwneud rhywbeth newydd yn sicr o gael ei herio gan bobl sydd wedi arfer gwneud pethau mewn dull arall.

Dywedodd mai ei rôl oedd herio cyrff cyhoeddus i feddwl am effaith tymor hir eu penderfyniadau ac ni ddylai'r penderfyniadau ystyried yr economi yn unig - rhaid meddwl am les amgylcheddol, cymdeithasol a diwylliannol Cymru hefyd.

"Yr her i'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau yw ymgymryd â'r ffordd newydd yma o weithio - ffordd y bydd cenedlaethau'r presennol a'r dyfodol yn elwa ohoni."

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Mae Deddf Lles Cenedlaethau'r Dyfodol yn ein helpu i ymateb i'r heriau tymor hir y mae'r genedl yn eu hwynebu.

"Mae rôl y comisiynydd yn un hynod o bwysig i sicrhau lles cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol cenedlaethau'r dyfodol yng Nghymru."