Cyhuddo undeb o gamarwain ffermwyr am gyllido wedi Brexit

Mae Lesley Griffiths wedi dweud mewn llythyr agored bod honiadau'r FUW yn gamarweiniol

Mae'r Ysgrifennydd Cefn Gwlad wedi cyhuddo undeb amaethyddol o gamarwain aelodau ynghylch cynlluniau newydd i ariannu'r diwydiant ar ôl Brexit.

Bydd Lesley Griffiths yn cymryd y cam anarferol o ysgrifennu'n uniongyrchol at bob ffermwr yng Nghymru i egluro'i phenderfyniad i gael gwared ar y taliad sengl.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi annog aelodau i anfon cardiau post yn rhybuddio'r Ysgrifennydd yn erbyn disodli'r Cynllun Taliad Sylfaenol (BPS) gyda dwy raglen arall.

Dywed Ms Griffiths y dylai ffermwyr fynegi eu barn drwy ymateb i'r ymgynghoriad swyddogol sy'n para tan ddiwedd mis Hydref. Mae'r undeb yn gwrthod yr honiad ac yn rhybuddio y bydd problemau ariannol.

Bydd y taliad uniongyrchol y mae ffermwyr wedi'i dderbyn ers degawdau ar sail faint o dir sydd dan eu gofal yn diflannu'n raddol o 2020.

Yn ei le mae Llywodraeth Cymru'n cynnig cyflwyno system o grantiau busnes a chronfa hefyd i wobrwyo ffermwyr am helpu'r amgylchedd.

Bydd y newidiadau'n dod i rym yn 2020

'Chwalu'r mythau'

Mae'r FUW wedi annog ei haelodau i anfon cardiau post gyda'r neges "mae'r hyn sy'n cael ei gynnig am arwain at darfu'n aruthrol ar waith ffermwyr, caledi ariannol, a cholli ffermydd a busnesau gwledig, ac mi ddylai gael ei wrthod".

Mewn ymateb mae Ms Griffiths yn danfon llythyr agored at ffermwyr, ynghyd â thaflen o ffeithiau sy'n "chwalu'r mythau" am y cynigion fydd yn dod yn lle'r BPS.

"Rydym angen i ffermwyr i gysylltu'n uniongyrchol gyda ni i'n cynorthwyo gyda hyn, felly dyw ymgyrch camarweiniol diweddar yr FUW ddim yn helpu," dywedodd y gweinidog.

Lansiodd ymgynghoriad, Brexit a'n Tir ym mis Gorffennaf.

• 'Angen rhoi barn ar gynlluniau Brexit'

• Gwneud dim 'ddim yn opsiwn' i ffermwyr

• Cynlluniau i ariannu amaeth wedi Brexit

Dywedodd Ms Griffiths bod gadael yr UE - a'i ddulliau o ariannu dan Bolisi Amaethyddol Cyffredin - yn golygu bod hi'n bryd gwneud pethau yn wahanol neu fe fydd ffermwyr ar eu colled.

"Dwi'n agored i syniadau newydd ac mae hwn yn ymgynghoriad diamheuol, ond 'dwi'n pwysleisio nad yw "busnes yn ôl yr arfer" yn opsiwn."

Beth yw'r taliadau newydd?

• Bydd cynllun cadernid economaidd yn targedu buddsoddiad i gynyddu cystadleugarwch a gwneud gwelliannau i'r system o gynhyrchu bwyd. Bydd hyn yn cynnwys cefnogaeth i ddarganfod marchnadoedd newydd, i greu o'r newydd ac i amrywiaethu.

• Bwriad y cynllun nwyddau cyhoeddus fydd darparu arian i ffermwyr wynebu heriau fel newid hinsawdd, risg llifogydd, colli cynefin, safon aer a dŵr gwael.

Y gobaith yw cael y cynlluniau newydd yn eu lle erbyn 2025.

Gwadodd Nick Fenwick, cyfarwyddwr polisi FUW, honiadau o gamarwain a dywedodd ei fod yn credu ei fod yn ddigynsail i weinidog ysgrifennu at ffermwyr â'r ymgynghoriad ar ei hanner.

"Rydym o fewn ein hawliau i amlygu diffygion posib yn yr hyn sy'n cael ei gynnig fel cynnig yn sgil ansicrwydd o amgylch Brexit."

Yn ôl Mr Fenwick, roedd yn risg anferthol a gallai gwneud newidiadau cyn i unrhyw un wybod gwir oblygiadau Brexit fod yn "drychinebus".

Yn ôl Patrick Holden mae'r polisïau newydd yn fanteisiol i ffermwyr sy'n defnyddio dulliau ffermio cynaliadwy

Mae Patrick Holden, sylfaenydd a phrif weithredwr Sustainable Food Trust yn cefnogi'r polisïau newydd.

Mae'n poeni bod nifer o'r ffermydd mwyaf proffidiol Cymru - yn anfwriadol, oherwydd y rheolau presennol -yn achosi difrod amgylcheddol.

Dywedodd Mr Holden: "Mae angen i ni annog pobl i fabwysiadu ffyrdd mwy cynaliadwy o ffermio ar raddfa os ydynt am osgoi effeithio'n ddi-droi'n-ôl ar newid hinsawdd, difrod i fioamrywiaeth ac afiechyd yn ymwneud â bwyd.

Yn ôl Mr Holden, mae'r polisïau newydd yn "symud manteision economaidd" i gyfeiriad ffermwyr sy'n ymarfer dulliau cynaliadwy lle fo angen.

Fe wnaeth Ms Griffiths ymweld â fferm laeth organig Mr Holden yng Ngheredigion ddydd Iau.