Cyflog Byw yn godi 25c i £9 yr awr
- Cyhoeddwyd
Mae chwarter gweithwyr Cymru yn ennill llai na'r hyn sy'n cael ei ystyried yn gyflog ddigon uchel i osgoi syrthio i dlodi, yn ôl gwaith ymchwil cwmni arbenigol.
Bydd tua 180,000 o bobl ar draws y DU yn cael mwy o gyflog o ddydd Llun ymlaen wrth i'r Cyflog Byw godi 25c yr awr i £9 yr awr.
Wrth danlinellu ymroddiad Llywodraeth Cymru i gefnogi'r cyflog byw real, dywedodd y Prif Weinidog, Carwyn Jones y bydd y cynnydd "yn golygu codiad cyflog i filoedd" o bobl ac yn "hwb i economi Cymru".
Ond mae gwaith ymchwil gan IHS Markit ar ran yr archwilwyr ariannol KPMG yn dangos bod canran y gweithwyr yng Nghymru sy'n ennill llai na'r cyflog byw - 25% - yn uwch na'r cyfartaledd ar draws y DU, sef 22%.
Mae'r Cyflog Byw Real y mae ymgyrchwyr yn galw amdano yn wahanol i'r hen isafswm cyflog statudol - £7.83 yr awr ar hyn o bryd i weithwyr dros 25 oed - sydd bellach yn cael ei alw'n Gyflog Byw Cenedlaethol.
Mae'n cael ei amcangyfrif yn annibynnol ac yn adlewyrchu'r hyn y mae angen i bobl ei ennill i osgoi syrthio i dlodi wrth dalu costau byw sylfaenol fel bwydo, dilledu a chartrefu eu hunain.
Mae'r Cyflog Byw Real yn cael ei dalu fel rhan o gynllyn gwirfoddol gan dros 4,700 o gwmnïau ar draws y DU, ac mae 174 o'r rheiny â phencadlys yng Nghymru.
Mewn digwyddiad yng Nghaerdydd yn nodi'r Cyflog Byw Real newydd, dywedodd Mr Jones: "Ry'n ni'n cydnabod bod gwaith a chyflog teg yn help i gael economi iachach a chryfach a dyna pam 'nes i sefydlu Comisiwn Gwaith Teg yn gynharach eleni."
'Mae'n gwneud gwahaniaeth'
Daeth cadarnhad ddydd Llun ar ddechrau wythnos o weithgareddau i godi ymwybyddiaeth am y Cyflog Byw bod Prifysgol Aberystwyth wedi cael statws swyddogol cyflogwr Cyflog Byw Go Iawn.
Mae'n cyflogi dros 2,000 o bobl - un o gyflogwyr mwyaf canolbarth Cymru.
Dywedodd Dirprwy-Ganghellor y brifysgol, Elizabeth Treasure bod eu penderfyniad i fabwysiadu'r Cyflog Byw yn adlewyrchu egwyddorion a gwerthodd y sefydliad "fel cyflogwr moesegol".
Ychwanegodd eu bod bellach "yn gweithio i gefnogi ymarferion cyflogaeth cyfrifol" ymhlith cwmnïau sy'n cyflenwi'r brifysgol.
Dywed un o weithwyr y brifysgol, Mohammed Cheggaf bod derbyn Cyflog Byw "wedi gwneud gwahaniaeth mawr".
"Mae costau byw yn cynyddu o hyd," meddai. "Nawr rwy'n derbyn Cyflog Byw, mae talu'r biliau yn haws ac mae bywyd yn well i mi a fy nheulu."
Yn ôl cyfarwyddwr Cynnal Cymru - y corff sy'n rhedeg y cyflog byw yng Nghymru - mae angen i fwy o sefydliadau ddilyn esiampl Prifysgol Aberystwyth.
"Mae'n rhaid i ni weithio gyda chyflogwyr sy'n gallu [fforddio] talu'r cyflog byw go iawn," meddai Mari Arthur, sy'n dadlau bod talu Cyflog Byw yn sicrhau bod mwy o weithwyr â mwy o arian i'w wario yn lleol, er budd busnesau o bob maint.
Mae hefyd yn dweud bod nifer uwch o deuluoedd bellach yng Nghymru yn byw mewn tlodi er eu bod mewn gwaith, na theuluoedd tlawd sydd ddim yn gweithio.
Mae Cyngor Caerdydd yn talu Cyflog Byw ers 2015 ac mae'n gobeithio mai Caerdydd fydd Dinas Cyflog Byw cyntaf y DU.
Dywed bod yna 77 o gyflogwyr â statws swyddogol cyflogwr Cyflog Byw ond bod llawer yn rhagor eisoes yn talu o leiaf £9 yr awr heb fod wedi'u hachredu'n ffurfiol.
Mae'r cyngor yn gobeithio y bydd y nifer yn codi i 100 erbyn Nadolig eleni ac yn cynnig talu ffïoedd achredu am dair blynedd.
Straeon perthnasol
- Cyhoeddwyd25 Mawrth 2017
- Cyhoeddwyd3 Tachwedd 2015