'Cost misglwyf yn rhy ddrud i nifer,' medd undeb myfyrwyr

Yn ddiweddar fe gyfrannodd Llywodraeth Cymru £1m at gost cynhyrchion adeg misglwyf

Mae rhai merched yn gorfod defnyddio sanau a phapur cegin yn ystod eu misglwyf, yn ôl Undeb Cenedlaethol y Myfyrwyr (UCM).

Mae'r undeb yn dweud nad yw'r mesurau presennol i ddelio â thlodi yn ddigonol - a bod prisiau tampons a chynhyrchion eraill i ddelio gyda misglwyf yn rhy ddrud.

Yn ôl astudiaeth gan UCM dywedodd 83% o ferched bod y cynhyrchion yn gostus.

Dywedodd Dirprwy Brif Chwip Llywodraeth Cymru Jane Hutt bod hi'n "annerbyniol" i bobl beidio gallu cael cynhyrchion addas yn ystod misglwyf.

Mae'r undeb, sy'n cynrychioli 350,000 o fyfyrwyr yng Nghymru, yn galw am well addysg ar "amser o'r mis'" ac yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddelio â thlodi misglwyf.

'Cywilydd ac ofn'

Roedd cost misglwyf yn broblem i Laura a Samantha, nid eu henwau iawn, yn ystod eu harddegau.

Dywedodd Laura o Fro Morgannwg nad oedd ei mam yn gallu fforddio prynu tywelion ac felly yn aml roedd yn rhaid iddi fyw hebddynt.

• Cynnyrch misglwyf am ddim i ddisgyblion

• "Ceisio chwalu'r tabŵ"

"Roedd hi'n anodd," meddai, "i mam gael dau ben llinyn ynghyd - felly roedd cost cynhyrchion ar gyfer misglwyf yn gost ychwanegol.

"Roedd gen i gywilydd ac roeddwn i ofn ac yn ifanc iawn - dim ond 10 oed. Doeddwn i ddim yn teimlo'n ddigon hen i ddelio â'r cyfan - pan dwi'n edrych nôl ar bethau roedd hi'n sefyllfa dorcalonnus am nad oedd Mam yn gallu helpu fi mewn modd yr oedd disgwyl iddi."

'Damwain ar y trên'

Dywedodd Samantha o Aberystwyth nad oedd hi weithiau yn gallu fforddio tampons na thyweli yn ystod ei harddegau.

Dywedodd: "Doedd fy rhieni ddim yn dlawd nac yn gyfoethog. Aeth fy mrawd i brifysgol ac roedd fy rhieni yn benderfynol o dalu am ei lety a pethau eraill fel nad oedd rhaid iddo gael benthyciad.

"Yn ystod fy mhlentyndod doeddwn i byth yn gorfod mynd heb fwyd ond roedd hynny'n golygu nad oeddwn i weithiau yn gallu prynu tywelion.

"Unwaith ges i ddamwain ar drên oherwydd fy mod yn defnyddio hances yn lle tywel. Ges i ofn mawr a nawr bob tro dwi'n cael misglwyf dwi'n ofni bod y gwaed yn mynd i ollwng."

Dywedodd swyddog merched UCM Cymru, Chisomo Phiri: "Dylai fod gennym gywilydd yng Nghymru yn 2019 os yw merch yn colli urddas am nad yw'n gallu fforddio cynhyrchion misglwyf.

"Rhaid cael strategaeth a buddsoddiad parhaol gan Lywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol er mwyn gwneud 'tlodi misglwyf' yn rhywbeth sy'n perthyn i'r gorffennol."

'Hollol annerbyniol'

Dywedodd y Dirprwy Brif Chwip Jane Hutt: "Mae'n hollol annerbyniol i unrhyw un beidio cael deunydd addas yn ystod misglwyf am nad ydynt yn gallu eu fforddio.

"Ry'n wedi'n hymrwymo fel llywodraeth i wneud popeth posib er mwyn delio â sefyllfa cwbl dianghenraid.

"Y llynedd fe roddon i dros £1m i ddelio â thlodi misglwyf yn ein cymunedau ac er mwyn gwella yr adnoddau sydd ar gael mewn ysgolion i sicrhau urddas i bobl ifanc.

"Bydd awdurdodau lleol yn derbyn £440,000 hyd at 2020 er mwyn delio â thlodi misglwyf - bydd yr arian yn cael ei wario i brynu cynhyrchion addas i bobl na sy'n gallu eu fforddio."