Apêl i godi £80,000 i drwsio to Hen Gapel John Hughes

Bydd angen cyfanswm o thua £120,000 i drwsio to Hen Gapel John Hughes

Mae apêl wedi'i lansio i godi £80,000 tuag at y gost o drwsio to Hen Gapel John Hughes ym Mhontrobert ym Maldwyn, sy'n cael ei gysylltu'n agos â'r emynydd Ann Griffiths.

Roedd Ms Griffiths yn mynychu'r capel i addoli gyda'r parchedig John Hughes o 1800 nes ei marwolaeth yn 1805.

Dywedodd ceidwad yr hen gapel, Nia Rhosier: "Ruth oedd gwraig John Hughes a hi oedd morwyn Dolwar Fach - cartref Ann Griffiths yn Nolanog - ac roedd y ddwy fel chwiorydd.

"Roedd Ann yn swil iawn ac roedd hi'n tueddu i adrodd ei hemynau i Ruth, oedd yn anllythrennog ond â chof rhyfeddol.

"Mi gofiodd hi'r geiriau a'u hadrodd nhw i John Hughes, oedd wedyn yn eu cofnodi a gweithio efo Thomas Charles."

Dywedodd Nia Rhosier bod y to wedi bod yn gollwng "ers rhai blynyddoedd"

Ond rŵan mae problem gyda rhan o do Hen Gapel John Hughes, gyda dŵr yn llifo mewn.

Mae Ms Rhosier wedi bod yn gorfod gosod bwcedi i ddal y dŵr sy'n dripian drwy'r to.

Mae Ms Rhosier wedi bod yn gorfod gosod bwcedi i ddal y dŵr sy'n dripian drwy'r to

"Mae'r to wedi bod yn gollwng ers rhai blynyddoedd," meddai.

"Dwi'n gosod bwcedi ar lawr i ddal y dŵr ac yn gorfod dod mewn bob dydd.

"Dydy o ddim yn dod mewn trwy'r un lle bob tro felly dwi'n gorfod symud y bwcedi yn ôl y galw."

Mae apêl i bobl o bob rhan o Gymru i dalu £10 am lechen i drwsio'r to.

Mae angen codi £80,000 tuag at gost o ryw £120,000 i gyd. Ar ôl codi'r swm hynny maen nhw'n gobeithio cael gweddill yr arian mewn grantiau gan Cadw a'r Loteri.

Dywedodd Beryl Vaughan bod Hen Gapel John Hughes "mor bwysig"

Dywedodd Trysorydd Mygedol yr hen gapel, Beryl Vaughan: "Ddaru ni benderfynu fel pwyllgor fase ni'n cael rhywun i brynu llechen am £10 a 'da ni'n gobeithio'n wir y daw'r arian i mewn achos os na wnawn ni warchod yr hen gapel i'r cenhedloedd i ddod, druan ohonom ni, fydd na ddim byd yma.

"Mae cartref John Hughes mor bwysig - hebddo fo a Ruth fase 'na ddim emynau Ann Griffiths.

"Mae 'na rywbeth yn ganadwy iawn ynddyn nhw ac mae'r geiriau'n wefreiddiol."