'Pair o emosiynau' mam fu'n ardaloedd tlotaf De Affrica
- Cyhoeddwyd
Eurgain Haf yn darllen gyda rhai o blant De Affrica
Pan gafodd Eurgain Haf gyfle i deithio i Dde Affrica i weld gwaith dyngarol sy'n helpu plant yno, roedd mewn cyfyng-gyngor.
Fel rheolwr cyfathrebu i Achub y Plant yng Nghymru roedd yn awyddus i weld gwaith yr elusen yno, ond fel mam roedd hi'n ansicr sut fyddai hi'n ymateb i'r profiad.
Yma mae'n adrodd yr hanes:
Fel mam i ddau o blant, saith a phedair oed, cefais sawl wobyl wrth feddwl am eu gadael am 'naw cwsg' a theithio mor bell i ymweld â rhai o ardaloedd mwyaf bregus gwlad sy'n parhau i fod ag elfen o risg o ran diogelwch i ymwelwyr, yn enwedig i weithwyr dyngarol.
Teimlwn hefyd ychydig yn anniddig o ran yr hyn y byddwn yn ei weld, a sut y byddwn yn ymateb i hynny, yn enwedig fel mam. Mae nifer brawychus o famau a babanod yn marw yn ystod genedigaethau ac yn gynamserol yn Ne Affrica.
Ond, penderfynu cofleidio'r antur fawr wnes gan fynd ati i greu siart i'w roi ar y wal gyda map o Dde Affrica a chyfle i'r plant dicio'r dyddiau nes y byddwn yn dychwelyd.
Cawsom sawl sgwrs hefyd am y rhesymau pam yr oeddwn yn mynd ac am y wlad ei hun a arweiniodd at gais arbennig gan fy mab, sy'n hoff iawn o anifeiliaid, i ddod o hyd i gameleon a gwneud fideo ohono yn newid ei liw!
Roedd geiriau doeth fy ngŵr hefyd yn gysur: "meddylia am y straeon y gelli eu rhannu hefo nhw pan ddoi di yn dy ôl." A'r straeon hynny sy'n dal i ganu yn y co'.
Anghyfartaledd De Affrica
Fe aeth ein taith â ni i daleithiau Gauteng, KwaZulu-Natal a Limpopo. Roedd yr anghyfartaledd i'w weld yn amlwg wrth i ni deithio o gyfoeth dinasoedd Johannesburg, Pretoria a Durban i'r treflannau gwledig yn nhaleithiau Ugu ac eThekwini gan basio coed banana a phlant yn cnoi ar gansenni siwgr ar eu ffordd i'r ysgol.
Â'n hesgyrn yn clecian wrth i ni ddringo ar hyd traciau pridd, anwastad i gyrraedd ein cyrchfannau gwledig, difyr oedd gweld y clytwaith o gytiau clai crynion oedd yn gartrefi i'r trigolion, y gwartheg a'r geifr a gerddai'n ffri ar ochr y ffordd a'r gwragedd yn cario eu babanod mewn siôl ar eu cefnau, ac eraill yn golchi a sgwrio dillad mewn llynnoedd gerllaw.
Eurgain ar ymweliad â meithrinfa yn ardal Ugu
Roedd y merched y cwrddon ni â nhw yn y cymunedau yn anhygoel. Roedd nifer wedi agor drysau eu cartrefi i gynnig gofal i blant bach a fyddai fel arall wedi bod yn crwydro'r strydoedd.
Dechreuodd Mrs Banda redeg meithrinfa yn ei chartref 11 mlynedd yn ôl, gan symud dodrefn a gwelyau ei phlant ei hun bob bore i wneud lle i blant y gymuned.
Erbyn hyn mae'r feithrinfa yn gofalu am 80 o blant ac yn eu dysgu yn Zulu a Saesneg er mwyn eu paratoi ar gyfer yr ysgol.
Meithrinfa yn ardal Ugu o Dde Affrica
Rôl rhieni yn debyg ym mhob gwlad
Clywsom hefyd gan Mr Maharaj, pennaeth mewn ysgol gynradd, sut oedd ffioedd dysgu, costau teithio, a diffyg ymroddiad gan rieni yn rhwystrau mawr yn ei ardal.
Fel aelod o Bwyllgor Rhieni ac Athrawon ysgol fy mhlant dwi'n gwybod pa mor bwysig yw rôl rhieni yn natblygiad eu plant, a pha mor galed mae ysgolion yn gweithio i drio annog rhieni i fod yn rhan ganolog o'u haddysg.
I adleisio geiriau Nelson Mandela: "Addysg yw'r arf fwyaf pwerus i allu newid y byd."
Eurgain Haf, yn Ne Affrica
Felly, o gnoi cil ar fy nhaith, mae'n wir dweud fy mod wedi fy nghalonogi. Roedd y croeso yn gynnes gyda phlant mewn un ganolfan yn ein cyfarch mewn 11 o ieithoedd gynhenid y wlad!
Fel y gwnes droeon gyda fy mhlant fy hun, darllenais stori Y Gryffalo i griw o blant. Dawnsiais i'r gân Baby Shark, buom yn chwythu swigod a mwynheais sgwrsio gyda'r hyfforddwyr, aelodau o'r gymdeithas a'm cydweithwyr yn Ne Affrica a dysgu mwy am sut mae'r elusen yn cwrdd ag anghenion y plant a'u teuluoedd yn y wlad.
Croeso ar ôl dod adref
Roedd yr arwydd 'Croeso yn ôl Mami o Dde Affrica' yn goleuo'r gegin wrth i fi ddychwelyd adref, a'r cyffro a'r cwestiynau yn fy mhledio o bob cyfeiriad, gan gynnwys: "Wnes di lwyddo i wneud fideo o gameleon yn newid ei liw i mi?"
Hen greadur digon swil yw'r cameleon yn ôl pob sôn ac efallai mai dychwelyd i Dde Affrica ar ei drywydd fydd ein hanes fel teulu rhyw ddydd, pwy a ŵyr.
Hefyd o ddiddordeb: