Plaid Cymru am weld Senedd cwbl ddigidol yn San Steffan

Tŷ'r CyffredinGetty Images

Bydd Aelodau Seneddol yn dychwelyd i San Steffan ddydd Mawrth wedi toriad estynedig dros y Pasg

Gan Catrin Haf Jones
Gohebydd Gwleidyddol BBC Cymru

Dylai pob dadl yn Nhŷ'r Cyffredin gael ei gynnal ar-lein dan yr amgylchiadau presennol, yn ôl Plaid Cymru.

Er bod cyfyngiadau symud yn parhau yn y Deyrnas Unedig, fe fydd Aelodau Seneddol yn dychwelyd i'w gwaith ddydd Mawrth.

Bydd rhai ASau yn dychwelyd i San Steffan er mwyn cymryd rhan yn nadleuon y tŷ, ond bydd hyd at 120 yn cael y cyfle i ymuno ar-lein o'u cartrefi.

Yn ôl awdurdodau Tŷ'r Cyffredin, hwn yw'r "cam cyraeddadwy cyntaf tuag at greu Senedd rithiol."

Teithio o bell?

Ond mae AS Plaid Cymru, Jonathan Edwards wedi dweud fod y sefyllfa yn golygu bod rhai ASau yn dal i orfod wynebu'r posibilrwydd o deithio o bell i Lundain.

Bydd y cynnig ar gyfer y Senedd rithiol yn cael ei roi gerbron Aelodau Seneddol yn y tŷ wrth iddyn nhw ddychwelyd o'u hegwyl estynedig dros y Pasg brynhawn Mawrth.

Y Cynulliad ym Mae Caerdydd oedd y Senedd gyntaf yn y Deyrnas Unedig i ymgynnull yn rhithiol, ym mis Mawrth, trwy gyswllt fideo Zoom.

Mae Jonathan Edwards yn teimlo y bydd y trefniant yn gorfodi nifer o Aelodau Seneddol i deithio

Mae Comisiwn Tŷ'r Cyffredin wedi cytuno i ganiatáu hyd at 120 o ASau i gymryd rhan mewn dadleuon ar-lein, a chaniatáu hyd at 50 o aelodau i fynychu'r siambr tra'n parchu'r rheolau ymbellhau cymdeithasol - er bod y comisiwn yn dweud eu bod yn annog pawb i geisio gweithio ar-lein.

Yn ôl AS Dwyrain Caerfyrddin a Dinefwr, Jonathan Edwards, mae ailddechrau'r trafod yn San Steffan yn "gam pwysig er mwyn sicrhau bod pryderon ein hetholwyr yn cael eu clywed a bod Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn cael eu galw i gyfrif."

Ond mae'n dweud ei fod yn siomedig y bydd yn rhaid i Aelodau Seneddol fynychu rhai dadleuon yn gorfforol.

"Nid yn unig mae'n ddiangen, ond gallai fod yn cau rhai pobl allan, gan y bydd ASau sydd ddim yn byw o gwmpas Llundain yn gorfod teithio er mwyn cyfrannu at rai dadleuon."

Yn ôl y comisiwn mae'r "model hybrid wedi ei ddatblygu ar frys ac wedi ei ddewis fel cam cyntaf cyraeddadwy tuag at Senedd rithiol - gyda'r fantais o gyfateb â'n capasiti technegol presennol."

Y Cynulliad oedd y senedd gyntaf yn y Deyrnas Unedig i gynnal sesiynau ar-lein

Yn ôl yr AS dros Drefaldwyn, Craig Williams, mae'n "arbennig o bwysig bod y Senedd yn ailymgynnull" a bod ASau yn gallu dwyn y llywodraeth i gyfrif, beth bynnag eu plaid.

Mae'r cam wedi cael ei groesawu gan AS Llafur Dwyrain Casnewydd hefyd, Jessica Morden.

"Fe fydda i yn aros yn fy etholaeth er mwyn gweithio ac yn parhau i ddysgu fy mhlant o adref," meddai.

"Mae mesurau yn eu lle fel nad oes yn rhaid i chi fod yno, a dyna'n union y peth cywir i'w wneud."

Cwestiynau Cymru, ddydd Mercher, fydd y sesiwn rithiol gyntaf dan y drefn newydd, gydag Ysgrifennydd Cymru, Simon Hart yn derbyn cwestiynau trwy gyswllt fideo gan ASau, er bod union drefn y sesiwn eto i'w gadarnhau.

Mae disgwyl i Lefarydd y Tŷ, Lindsay Hoyle, fynychu Tŷ'r Cyffredin ar gyfer y sesiwn ynghyd â rhai Aelodau Seneddol fydd yn gallu cyfathrebu â'u cyd-aelodau trwy nifer o sgriniau fydd wedi eu gosod o gwmpas y siambr.

Straeon perthnasol