Ceidwadwyr yn addo dileu treth ar dai cyntaf

Mae 62% o'r holl dai sy'n cael eu gwerthu yng Nghymru yn rhatach na'r trothwy ble mae'n rhaid dechrau talu treth

Mae'r Ceidwadwyr Cymreig yn dweud na fyddai unrhyw un yng Nghymru yn gorfod talu treth pan yn prynu eu tŷ cyntaf os ydyn nhw mewn pŵer yn dilyn etholiad y Senedd ym mis Mai.

Fe fyddan nhw hefyd yn gosod "targed uchelgeisiol" o adeiladu 100,000 o gartrefi dros y degawd nesaf.

Byddai'r blaid hefyd yn gwrthdroi'r penderfyniad i atal tenantiaid rhag prynu eu tai cyngor.

Dywedodd arweinydd y Ceidwadwyr yn y Senedd, Andrew RT Davies y byddai'r cynlluniau yn gwneud y "freuddwyd" o fod yn berchen ar dŷ yn "realiti i deuluoedd ledled Cymru".

"Er mwyn adeiladu Cymru well, byddwn yn gweithio gyda phobl leol er mwyn sicrhau fod 100,000 o gartrefi newydd yn cael eu hadeiladu yn y llefydd cywir, gan gyd-fynd â'r gymuned a chydag ystyriaeth o'r amgylchedd, a bod tai fforddiadwy i bawb sydd ei angen," meddai.

Dywedodd Andrew RT Davies y byddai "tai fforddiadwy i bawb sydd ei angen"

Ychydig dros 5,700 o dai newydd gafodd eu cwblhau yn 2018/19 - 13% o ostyngiad o'i gymharu â'r flwyddyn flaenorol.

Dydy Cymru ddim wedi adeiladu dros 10,000 o dai mewn blwyddyn ers 1997.

Mae Llywodraeth Cymru wedi gwneud newidiadau i'r Dreth Trafodiadau Tir yn ystod y pandemig, gan ymateb i newidiadau i'r system Treth Stamp yn Lloegr.

Ar y funud does dim rhaid talu unrhyw dreth ar gartrefi hyd at £250,000, ac mae hynny wedi cael ei ymestyn yn ddiweddar nes diwedd Mehefin.

Wedi hynny bydd y system yn dychwelyd i'r hen drefn - ble na fydd angen talu treth ar gartrefi hyd at £180,000, a bydd 3.5% o dreth ar unrhyw swm rhwng £180,000 a £250,000.

62% o dan y trothwy

Does dim gostyngiad yn y dreth i'r rheiny sy'n prynu am y tro cyntaf, ond yn y flwyddyn hyd at fis Mawrth 2020 roedd 62% o'r holl dai a brynwyd yng Nghymru wedi costio £180,000 neu lai - ac felly ddim wedi gorfod talu unrhyw dreth.

Ym mis Tachwedd 2020, pris tŷ cyntaf i bobl yng Nghymru oedd £155,000 ar gyfartaledd.

Fe wnaeth Llywodraeth Cymru gefnu ar y cynllun Hawl i Brynu yn Ionawr 2019, ac roedd nifer o gynghorau wedi gwneud hynny eisoes.

Ond mae'r Ceidwadwyr yn addo adfer y cynllun, gan ddweud na fyddai hawl gwerthu'r tai hynny am ddegawd.