Annog pobl i gefnogi ffrindiau sy'n brwydro canser
- Cyhoeddwyd
Mae hyfforddwr rygbi sydd wedi treulio bron 18 mis yn brwydro am ei fywyd yn erbyn canser yn annog pobl ifanc i fod yn gefn i'w ffrindiau mewn sefyllfa debyg.
Yn ôl ymchwil diweddar gan y Teenage Cancer Trust mae dros hanner y bobl ifanc sy'n derbyn triniaeth canser wedi cael profiad o ffrindiau'n lleihau cysylltiad ar ôl iddynt fynd yn sâl.
Roedd 40% o'r rhai a gafodd eu holi wedi cael profiad o ffrindiau'n rhoi'r gorau i gysylltu â nhw yn gyfan gwbl.
Un sydd wedi cael profiad tebyg yw Cobi Flowers o Gaerdydd.
Ar ôl cael gwybod fis Mawrth y llynedd ei fod yn diodde' gyda Hodgkin's Lymphoma - math o ganser gwaed sy'n gyffredin ymysg pobl rhwng 15 a 34 oed - roedd am rannu'r newyddion drwg gyda thîm rygbi mae'n ei hyfforddi.
Meddai Cobi wrth Cymru Fyw: "Oedd hi'n amser cyfnod clo Covid ac o'n i mewn cyfarfod Zoom gyda nhw.
"Rwy'n cofio tua 20 o sgrîns bach ar y cyfrifiadur o 'mlaen i, pawb yn bubbly ac yn cracio jôcs.
"Wedyn dweud 'drychwch bois mae gennai canser', a bron yn yr un foment pob un o'r sgrîns yn mynd yn ddu ac oedd hynny yn anodd."
Ar ôl dod dros y sioc gychwynnol mae'n dweud bod y criw wedi dod at ei gilydd a'i gefnogi drwy fisoedd o driniaeth anodd.
Dywedodd Helen Veitch o'r Teenage Cancer Trust: "Mae'n gwbl ddealladwy i deimlo ofn neu ddim gwybod beth i ddweud os mae un o dy ffrindiau gyda chanser.
"Ond mae peidio cysylltu â ffrind oherwydd chi'n teimlo'n lletchwith yn gallu neud iddyn nhw deimlo fel bo' chi wedi anghofio amdanyn nhw pan maen nhw wir angen chi.
"Siaradwch â nhw am sut chi'n teimlo, gofynnwch sut gallwch chi gefnogi nhw a chofiwch bod gwybodaeth ar gael drwy wefan y Teenage Cancer Trust".
Hanes Cobi
Dechreuodd Cobi deimlo'n wael yn dilyn trip pêl-droed i'r Almaen yn 2019.
"O'n i yn teimlo yn run-down ac wedi blino trwy'r adeg. O'n i yn cael trafferth anadlu.
"Pan o'n i yn chware rygbi o'n i yn poeri i fyny ac yn tagu a phopeth. O'n i'n dechrau meddwl bod pethau ddim yn iawn."
Wedi misoedd o fynd yn nôl ac ymlaen at y meddyg teulu heb ateb pendant am beth oedd yn bod, cafodd yr hyfforddwr rygbi a phêl-droed brofion yn yr ysbyty.
Yn anffodus roedd y newyddion yn ddrwg.
Roedd tiwmor dros 7cm o hyd yn agos i'w ysgyfaint ac roedd angen cychwyn triniaeth yn syth.
Dywedodd Cobi: "Fi'n cofio eistedd yn yr ardd tu fas ar ben fy hun yn crio jyst yn meddwl am bopeth. Jest edrych lan a gofyn 'pam fi?'
"Dwi ddim yn 'smygu, dwi ddim yn yfed lot, dwi ddim yn cymryd cyffuriau.
"Ond wedyn yn yr un foment meddwl - wel pam ddim fi? Mae pobl yn diodde' o bethau lot gwaeth yn y byd.
"Mae cyfle gen i i ymladd yn ôl yn erbyn hyn ac o'n i yn benderfynol byswn i yn dod mas o hyn yr ochor arall.
"Dwi wedi cymryd hyn fel her bersonol. Ers y foment yna dwi ddim wedi crio na' teimlo'n flin dros fy hun."
Cychwynnodd Cobi, 26, ar chwe mis o driniaeth yn cynnwys cemotherapi a llawdriniaeth i drawsblannu celloedd iach i'r corff.
Ond er gwaetha'r holl driniaeth ddwys bu Cobi, sy'n is-hyfforddwr i dîm cyntaf rygbi Prifysgol De Cymru ac yn rhedeg clwb pêl-droed Clwb Sparta yng Nghaerdydd, yn parhau i gadw'n brysur.
Erbyn hyn, Cobi yw llywydd Undeb Myfyrwyr Prifysgol De Cymru.
"Weithiau o'n i yn gorfod atgoffa fy hun bod canser arnaf i ac fy mod i'n sâl iawn," meddai.
"Efallai mi o'n i ddim yn edrych yn normal ond o'dd yn bwysig i fi fy mod i yn perfformio yn normal.
"O'dd neb yn siŵr os fysa'r driniaeth yn gweithio mas felly o'n i yn neud yn siŵr fy mod i yn neud be o'n i eisiau neud."
'Persbectif gwahanol'
Gyda chefnogaeth ei deulu a llu o ffrindiau mae Cobi wedi dod drwy'r driniaeth ac mae pethau'n edrych yn fwy positif ar gyfer y dyfodol.
"Wythnos diwetha' nes i gychwyn ar beth mae'r meddygon yn gobeithio fydd y rownd ola' o driniaeth.
"Mae'r cyfnod yma wedi rhoi persbectif gwahanol ar fywyd. Mae rhywun yn gweithio oriau ac oriau yr wythnos a does dim bywyd hefo fo.
"Rwy'n edrych nôl a meddwl dylwn ni wedi cymryd cyfleoedd fel mynd i deithio.
"Ar ôl hyn i gyd rwy'n sicr bydd y dewisiadau fyddai'n gwneud ar gyfer y dyfodol yn wahanol i'r rhai byswn i wedi neud cyn mynd yn sâl."