Cwestiwn ac ateb: Sut alla i gael trydydd brechlyn?

Mae gwyddonwyr yn dweud fod trydydd brechiad yn hollbwysig yn y frwydr yn erbyn yr amrywiolyn Covid-19 diweddaraf.

Mae 15 o achosion Omicron wedi eu cofnodi yng Nghymru ac fe ddaeth i'r amlwg bore Llun bod un person eisoes yn yr ysbyty gyda'r haint.

Sut mae mynd ati i gael y brechlyn atgyfnerthu, neu'r 'booster'?

Yr ateb gan Lywodraeth Cymru, yn syml, ydy "arhoswch i gael eich gwahodd".

Bydd eich bwrdd iechyd yn cysylltu â chi pan ddaw eich tro.

Maen nhw'n cael eu rhoi yn nhrefn grwpiau oedran, gan roi blaenoriaeth i frechu oedolion hŷn a phobl sydd mewn mwy o berygl.

Peidiwch â chysylltu â'ch meddyg teulu i ofyn am apwyntiad - dyma'r neges gan Lywodraeth Cymru.

Ond fe fydd mwy o ganolfannau brechu yn agor, gydag opsiynau cerdded i mewn a gyrru drwodd, ac oriau agor hirach.

Yn gynharach yn y mis, fe lwyddodd un ganolfan yn Nefyn i frechu bron i 4,000 o bobl mewn un penwythnos.

Fydda i'n cael trydydd brechiad?

Ers diwedd Tachwedd, mae pob oedolyn dros 18 oed yn gymwys am drydydd brechiad.

Y cyngor meddygol o hyd ydy i beidio brechu plant dan 12 oed.

Pryd?

Bellach, dim ond tri mis o ofod sy'n rhaid wedi bod ers i chi dderbyn eich ail ddos o'r brechlyn.

Mae hyn wedi newid o'r cyngor blaenorol, sef chwe mis.

Dywedodd y Prif Weinidog Mark Drakeford fod Llywodraeth Cymru yn gwneud "popeth o fewn ein gallu i gyflymu ein rhaglen frechu", a dyna'r neges gan sawl bwrdd iechyd hefyd.

Pa mor effeithiol ydy trydydd brechiad?

Er bod brechlynnau Covid yn cynnig llai o warchodaeth rhag salwch yn achos Omicron, mae data cynnar yn awgrymu fod trydydd brechlyn yn rhoi tua 70% i 75% o amddiffyniad yn erbyn haint symptomatig.

Mae'r Cyd-bwyllgor Imiwneiddio a Brechu (JCVI) wedi argymell defnyddio'r brechlyn Pfizer-BioNTech a'r brechlyn Moderna ar gyfer y rhaglen brechiadau atgyfnerthu.

Y rhain sy'n cynnig yr amddiffyniad gorau fel trydydd dos.

Oes yna ddyddiad targed?

Mae yna gynlluniau i geisio cynnig brechlyn atgyfnerthu i bob oedolyn yng Nghymru erbyn diwedd Rhagfyr yn lle diwedd Ionawr.

Ond yn wahanol i Loegr, dywedodd y Gweinidog Iechyd, Eluned Morgan nad oedd am wneud addewidion "tan ein bod ni yn hollol siŵr ein bod ni yn gallu cadw atyn nhw".

Roedd gan Gymru gynllun eisoes i roi brechlyn atgyfnerthu i 1.3 miliwn o bobl cyn diwedd Ionawr.

Ar hyn o bryd mae'r rhaglen yng Nghymru yn dal i alw pobl, mewn trefn, am apwyntiadau sydd chwe mis o'u hail ddos, ac mae Cymru bellach wedi cyrraedd 80% o'r rheini.

Faint o bob sydd wedi cael tri brechlyn?

Mae 51% o bobl sydd bellach yn gymwys wedi derbyn trydydd dos yng Nghymru.

Mae hyn yn cymharu â 56% yn Yr Alban, 53% yn Lloegr a 45% yng Ngogledd Iwerddon.

Roedd 91% o'r brechlynnau a roddwyd yn ystod yr wythnos ddiweddaraf yng Nghymru yn rhai trydydd dos.

Ar gyfartaledd mae tua 18,200 o bigiadau atgyfnerthu yn cael eu rhoi y dydd.

Ar anterth y rhaglen frechu ym mis Mawrth eleni, roedd y ffigwr yna tua 38,000-40,000 y dydd.