Yr ymgyrchydd, heddychwr a gweinidog Cen Llwyd wedi marw
- Cyhoeddwyd
Bu farw'r gweinidog, ymgyrchydd iaith a heddychwr Cen Llwyd o Dalgarreg, Ceredigion yn 70 oed.
Roedd yn weinidog gyda'r Undodiaid ac yn genedlaetholwr pybyr.
Bydd hefyd yn cael ei gofio fel ymgyrchydd iaith a heddychwr brwd fuodd yn rhan o'r ymgyrch i atal arfau niwclear rhag cael eu lleoli yng Nghomin Greenham.
Dywedodd yr ymgyrchydd iaith ac awdures Angharad Tomos y bydd hi'n ei gofio am ei ddyfalbarhad.
"Y llawenydd fydda i yn ei gysylltu 'efo Cen Llwyd, roedd yn ymgorfforiad o obaith.
"Yn y deugain mlynedd a mwy y bum yn cyd-ymgyrchu ag o, chollodd Cen (nac Enfys) y fflam honno o obaith. O ran yr iaith, heddwch a Christnogaeth, fe wnaeth Cen ddyfalbarhau, heb ddigalonni."
Un arall o hoelion wyth Cymdeithas yr Iaith oedd yn adnabod Cen Llwyd yn dda oedd Ffred Ffransis.
"Dros hanner can mlynedd o adnabod a gweithio gyda Cen dydw i ddim yn cofio unwaith i fi gwrdd ag e heb fod gwên a golwg garedig ar ei wyneb.
"Mae colli Cen yn debyg i brofiad Cymru o golli Ray Gravell, roedd y ddau â'r un math o gymeriad."
'Colled i ni gyd'
Dywedodd AS Ceredigion a Llywydd y Senedd Elin Jones fod Cen Llwyd yn ddyn wnaeth roi ei "fywyd a'i enaid dros y Gymraeg a Chymru. A dros ei gymuned a'i gred".
"A gwneud hynny gyda chadernid egwyddor a gyda hiwmor drygionus.
"Mae'n golled i ni gyd, ond yn enwedig i Enfys, Heledd a Gwenllian."
Disgrifiodd Dafydd Iwan Cen Llwyd fel un o "wir gewri Cymru" wrth drydar am ei farwolaeth.
Caniatáu cynnwys Twitter?
Mae’r erthygl hon yn cynnwys deunydd gan Twitter. Gofynnwn am eich caniatâd cyn llwytho unrhyw beth, gan y gallai Twitter ddefnyddio cwcis neu dechnoleg arall. Mae’n bosib eich bod am ddarllen polisi cwcis Twitter, dolen allanol a pholisi preifatrwydd, dolen allanol cyn derbyn. Er mwyn gweld y cynnwys dewiswch ‘derbyn a pharhau’.
Yn yr 1980au roedd yn ymgyrchydd dros CND a'r mudiad i rwystro arfau niwclear rhag cael eu lleoli yng Nghomin Greenham yn Berkshire.
Dywedodd y Parchedig Guto Prys ap Gwynfor fod Cen Llwyd yn ddyn oedd yn fodlon dyfalbarhau tan y diwedd, a ddim yn rhoi lan.
"Diolch am ei wytnwch, hiwmor a'i gyfeillgarwch."
"Fe wnes i ddod i'w adnabod yn y 1970au pan aethom i'r coleg gyda'n gilydd yn Abertawe, fe gyda'r Undodiaid a finnau gyda'r Annibynwyr.
"Roedd yn ddyn oedd yn driw iawn i'w gymuned a'i gredoau ac yn heddychwr mawr.
"Roedd yn gefnogol iawn o ran y mudiad heddwch ac yn un o sefydlwyr CND Dyffryn Teifi ac yn weithgar iawn yn y maes.
"Colled ofnadwy yw colli Cen, i'r fro hon ac i'r genedl."