Awdurdod yn gwrthod cynnig i gau gorsafoedd tân yn y gogledd

Roedd un cynnig yn golygu colli hyd at 36 o ddiffoddwyr llawn amser a 38 o ddiffoddwyr ar alwad

Mae Gwasanaeth Tân y Gogledd wedi gwrthod cynlluniau i gau pump o orsafoedd ar draws Môn, Gwynedd a Chonwy.

Gyda'r angen i wneud arbedion ariannol, roedd Awdurdod Tân ac Achub Gogledd Cymru (ATAGC) wedi ymgynghori ar ddyfodol y gwasanaeth.

Yn ôl yr awdurdod roedd hefyd angen i wella'r ddarpariaeth mewn ardaloedd gwledig.

Ymysg y cynigion oedd symud un injan dân o orsaf Wrecsam a chau pum gorsaf ar alwad yn Abersoch, Biwmares, Llanberis, Conwy a Cherrigydrudion.

Er yn gwella'r ddarpariaeth wledig o orsafoedd Corwen, Dolgellau a Phorthmadog, byddai hyn wedi arwain at golli hyd at 36 o ddiffoddwyr llawn amser a 38 o ddiffoddwyr ar alwad.

• Cynlluniau ad-drefnu diffoddwyr tân yn 'beryglus'

Roedd 1,776 o bobl wedi ymateb i'r ymgynghoriad cyhoeddus.

Ond fore Llun, yn ystod cyfarfod o'r awdurdod, y penderfyniad oedd i ddiystyru opsiynau 2 a 3 - a fyddai wedi arwain at gau gorsafoedd yn eu cyfanrwydd.

Yn hytrach, roedd argymhelliad gan Weithgor Aelodau Adolygu Gwasanaethau Brys y dylai swyddogion barhau i weithio ar ddatblygu opsiwn 1 - sef symud diffoddwyr o orsafoedd Y Rhyl a Glannau Dyfrdwy a staffio'r gorsafoedd hynny yn y nos o adref.

Roedd gorsaf Cerrigydrudion ymysg y rheiny dan fygythiad

Beth oedd y cynigion?

Fe gyhoeddodd ATAGC fis Gorffennaf eu bod am adrefnu'r gwasanaeth er mwyn medru cyrraedd digwyddiadau'n gynt mewn ardaloedd gwledig.

Roedd y tri opsiwn yn cynnig staffio gorsafoedd o'r newydd yn y dydd - yng Nghorwen, Dolgellau a Phorthmadog.

Opsiwn 1

Symud diffoddwyr tân o orsafoedd Y Rhyl a Glannau Dyfrdwy a staffio'r gorsafoedd hynny yn y nos o adref.

Opsiwn 2

Gwneud gorsafoedd Y Rhyl a Glannau Dyfrdwy yn ddibynnol ar ddiffoddwyr ar alwad yn y nos - pobl sy'n gwneud swyddi eraill. 

Byddai'r ail opsiwn hefyd yn symud un injan dân o orsaf dinas Wrecsam - syniad oedd yn ddadleuol iawn rai blynyddoedd yn ôl. 

Byddai'n golygu arbedion o dros £1m ond yn arwain at gael gwared â 22 o swyddi diffoddwyr llawn amser.

Opsiwn 3

Roedd yr trydydd opsiwn yn cynnwys yr un newid ag opsiwn 2, ond dwy orsaf ychwanegol yn unig fyddai'n cael eu staffio yn y dydd. 

Byddai hefyd yn cau pum gorsaf sydd ar hyn o bryd yn ddibynnol ar ddiffoddwyr ar alwad - yn Abersoch, Biwmares, Llanberis, Conwy a Cherrigydrudion. 

Canlyniad hyn fyddai arbedion ariannol o £2.4m, ond colli 36 o ddiffoddwyr llawn amser a 38 o ddiffoddwyr ar alwad.

Dywedodd Dylan Rees, Cadeirydd yr Awdurdod Tân ac Achub: "Hoffwn ddiolch i bawb a gymerodd ran yn yr ymgynghoriad hwn.

"Cawsom ymateb gwych gan bobl a gwblhaodd yr holiadur yn ogystal â mynychu'r digwyddiadau ymgysylltu a gynhaliwyd ar draws gogledd Cymru, er mwyn cofnodi eu barn ar y tri opsiwn a gyflwynwyd yn yr ymgynghoriad.

Dylan Rees: "Bydd y ffocws wrth symud ymlaen ar ddatblygu Opsiwn 1 sef yr unig opsiwn nad yw'n cynnwys lleihau swyddi diffoddwyr tân"

"Yn y cyfarfod y bore yma, adroddodd aelodau'r awdurdod eu bod yn teimlo bod yr ymgynghoriad wedi bod yn hynod drylwyr a'i fod wedi'i ddadansoddi'n fanwl.

"Cytunodd yr Aelodau, o ganlyniad i'r safbwyntiau a fynegwyd yn ystod yr ymgynghoriad, y bydd y ffocws wrth symud ymlaen ar ddatblygu Opsiwn 1 sef yr unig opsiwn nad yw'n cynnwys lleihau swyddi diffoddwyr tân."

'Y penderfyniad cywir'

Dywedodd arweinydd Plaid Cymru ac AS Ynys Môn, Rhun ap Iorwerth: "Rwy'n falch iawn o glywed y bydd gorsaf dân Biwmares - ac eraill ar draws gogledd Cymru a gafodd eu cynnwys yn yr ymgynghoriad diweddar - yn parhau ar agor.

"Dyma'r penderfyniad cywir i gadw ein cymunedau'n ddiogel - mae'n hanfodol nawr bod modd gwneud y buddsoddiad cywir i annog mwy o bobl i gofrestru fel diffoddwyr tân yn eu cymunedau lleol."

Mewn datganiad ar y cyd dywedodd cynrychiolwyr seddi Gwynedd yng Nghaerdydd a San Steffan, sef Liz Saville Roberts, Hywel Williams, Siân Gwenllian a Mabon ap Gwynfor: "Dylid sylweddoli bod y rhan fwyaf o orsafoedd tân yn ymateb i alwadau sydd y tu allan i'w hardal leol ac y dibynnir arnynt yn aml i fod yn gefn pan fo gorsafoedd eraill, cyfagos fel arall allan ar alwad.

"Mae hyn yn cynnwys ymateb i ddamweiniau ffordd a chefnogi gwasanaethau golau glas eraill. Byddai cau gorsafoedd Llanberis ac Abersoch wedi tanseilio'r trefniant ​​diogelwch yma.

"Rydym yn diolch i'r Awdurdod Tân am wrando ar alwadau llethol y dylid diogelu'r gorsafoedd hyn, nid yn unig er budd diogelwch y cyhoedd, ond hefyd er mwyn cynnal a chryfhau blynyddoedd o brofiad ymhlith ein criwiau tân lleol, rhywbeth na ellir ei ddisodli'n hawdd."

Fe gynhaliwyd protest yn Wrecsam yn erbyn colli un injan dân o'r ddinas

Dywedodd y Cynghorydd Becca Martin, a sefydlodd ddeiseb i frwydro yn erbyn y cynigion yn ardal Wrecsam: "Roedd pobl wedi dychryn wrth feddwl am golli'r gwasanaeth hanfodol hwn, yn enwedig gan fod gorsaf dân Wrecsam yn derbyn 50% o'r holl alwadau ar draws y gogledd.

"Mae'n teimlo fel buddugoliaeth i'r bobl ac rydw i mor falch dros bawb a ymunodd â'n hymgyrch - boed drwy arwyddo'r ddeiseb, ymuno â'n protest neu gymryd rhan yn yr ymgynghoriad.

"O siarad â diffoddwyr tân ar y rheng flaen, rwy'n gwybod faint o effaith y byddai colli'r swyddi hyn wedi eu cael.

"Mae pryderon hefyd wedi'u mynegi am gost uwch reolwyr o fewn y gwasanaeth tân yn ogystal â'r ganolfan hyfforddi newydd arfaethedig.

"Rwy'n gobeithio y bydd yr awdurdod tân yn edrych eto ar yr elfennau hyn o ran costau yn hytrach na cheisio torri gwasanaethau rheng flaen yn y dyfodol."