'Bron â boddi' wedi ysbrydoli'r cyfansoddwr, Paul Mealor

Paul Mealor

Paul Mealor yw un o gyfansoddwyr byw mwyaf poblogaidd Cymru.

Yn 2011, cyfansoddodd y gerddoriaeth i'r gân Wherever You Are, gan gôr y Military Wives, a oedd yn rhif 1 yn y siartiau dros y Nadolig.

Ynghyd â chyfansoddi nifer o weithiau corawl a cherddorfaol amrywiol, cyfansoddodd gerddoriaeth ar gyfer priodas y Tywysog William a Thywysoges Catherine a seremoni goroni'r Brenin Charles III.

Y llynedd, cafodd ei benodi'n Gyfarwyddwr Artistig Gŵyl Gerdd Ryngwladol Gogledd Cymru, a gafodd ei sefydlu gan y cyfansoddwr William Mathias yn 1972.

Yma mae'n sôn am ei brofiad 'ysbrydol' a ddechreuodd y cyfan a sut mae ei gariad tuag at Gymru yn ymddangos yn ei holl gyfansoddiadau.

O ble ddaeth y diddordeb mewn cyfansoddi?

'Nes i ddechrau cyfansoddi yn naw oed. Ges i brofiad 'ysbrydol' ar ôl i mi bron â boddi mewn afon yn Din Lligwy.

Ar ôl hynny aeth fy nhad â fi i Eglwys Gadeiriol Llanelwy i siarad â'r Deon, a phan o'n i yno, 'nes i glywed y côr yn ymarfer ac o'n i'n cael fy nhynnu at y gerddoriaeth.

Dechreuodd o i gyd fan'na. 'Nes i ymuno â chôr y Gadeirlan a'r band pres lleol a dwi heb edrych nôl.

Ai cyfansoddi oedd y nod, yn hytrach na pherfformio?

Ia, o'n i wastad eisiau trio ailgreu'r teimlad 'na ges i yn yr afon... Cynhesrwydd a theimlad dwfn o timelessness.

I mi, roedd cyfansoddi fel petai yn cynnig y cyfle yna i mi, ond o'n i hefyd eisiau dysgu i chwarae offeryn ac i ganu hefyd.

Mae cerddoriaeth yn rhywbeth sydd yn codi rhywun pan ti'n ei wneud gyda phobl eraill.

Sut ydych chi'n mynd ati i ddechrau cyfansoddi darn o gerddoriaeth, ac o ble daw'r awen?

Dwi'n cyfansoddi am ryw bedair neu bump awr bob dydd. Dwi'n dechrau o ble 'nes i orffen y diwrnod cynt.

Roedd Roald Dahl yn dweud 'writing happens at the desk' ac mi oedd o'n iawn! Rwyt ti angen ysbrydoliaeth ond ti hefyd angen ymdrech. Mae'n rhaid i ti weithio'n galed iawn ar yr alawon, y melodïau a chyfansoddi ar gyfer offerynnau.

Fel arfer, dwi'n cael ysbrydoliaeth pan dwi'n mynd am dro hir; dwi wrth fy modd yn cerdded, a phan dwi wrthi'n edmygu harddwch Cymru, dwi'n gweithio alawon a melodïau allan yn fy mhen hefyd.

Sut mae eich Cymreictod yn dylanwadu ar eich cerddoriaeth?

Mae'n effeithio ar bopeth. Y diwylliant, pŵer canu yn ein gwlad, llawenydd cerddoriaeth... maen nhw i gyd yn ffeindio'u ffordd i fy ngherddoriaeth, dwi'n gobeithio.

Hyd yn oed pan o'n i'n byw yn Yr Alban am ugain mlynedd, ro'n i'n breuddwydio am Gymru. Mae 'na deimlad o heddwch a hiraeth sydd i gyd o amgylch yr enaid Gymreig ac mae hynny'n dod mewn i ngherddoriaeth.

Pa ddarn o gerddoriaeth rydych chi wir yn falch o fod wedi ei gyfansoddi a pham?

Fy symffoni gyntaf, mae'n siŵr, sydd yn waith mawr, awr o hyd ar gyfer côr a cherddorfa. Roedd yn sicr y peth mwyaf o'n i wedi ei ysgrifennu ar y pryd ac mae'n dweud yn union beth dwi eisiau iddo ei ddweud. Cerddoriaeth o'r galon.

Paul (dde) gyda Gareth Malone a rhai o aelodau'r côr Military Wives. Enillodd y gân Wherever You Are wobr sengl y flwyddyn yng Ngwobrau'r BRITs Clasurol yn 2012

Beth ydy eich hoff ddarn o gerddoriaeth gan gyfansoddwr arall?

Dwi wrth fy modd gyda cherddoriaeth sydd wedi cael ei dylanwadu gan gerddoriaeth werin neu ddiwylliant y wlad lle cafodd ei hysgrifennu, felly mae'r cyfansoddwr o'r Ffindir, Jean Sibelius, yn un o fy ffefrynnau.

Mae ei concerto i'r feiolin yn dechrau gyda sibrydion o gân werin Ffinaidd. Mae'n toddi fy nghalon bob tro dwi'n ei glywed.

Beth ydych chi'n ei wneud yn eich amser sbâr?

Mae cerdded ym myd natur a physgota yn bwysig i mi, a dwi'n mwynhau hwylio mewn cwch camlas. Ac mae unrhywbeth yn agos at y môr yn rhoi llawer o bleser i mi.

Ar drothwy Gŵyl Gerdd Ryngwladol Gogledd Cymru 2024 - y cyntaf gyda chi wrth y llyw - beth yw eich gobeithion i'r digwyddiad eleni ac ar gyfer y dyfodol?

Mae'n anhygoel o arbennig i mi ddychwelyd i lle 'nes i dyfu fyny ac i barhau'r gwaith gwych sydd wedi cael ei wneud yma dros gymaint o flynyddoedd gan gymaint o bobl.

Fy ngobaith yw, wrth gwrs, y bydd yr ŵyl yn ffynnu, datblygu ac yn parhau i ddod â cherddoriaeth o'r safon uchaf i ogledd Cymru!