Storm Darragh: Dros 66,000 o gartrefi heb drydan
- Cyhoeddwyd
Mae 66,500 o gartrefi yng Nghymru yn parhau heb drydan brynhawn Sul, wedi i Storm Darragh achosi dinistr a thrafferthion.
Mae cwmnïau trydan yn dweud eu bod yn gwneud popeth o fewn eu gallu i adfer cyflenwadau ar ôl i'r gwyntoedd godi i hyd at 93mya, ond mae 'na rybudd y bydd rhai heb drydan tan nos Lun.
Mae 'na gymorth brys ar gael i bobl fregus mewn rhai ardaloedd sydd heb bwer.
Yn ôl National Grid, mae 48,000 o gartrefi a busnesau heb drydan yn y de, y gorllewin a'r canolbarth.
Yn y gogledd a'r canolbarth, mae cwmni SP Manweb yn dweud bod y storm wedi effeithio ar dros 86,000 o'u cwsmeriaid yno a bod tua 18,500 o gartrefi a busnesau yn dal i fod heb bwer am 16:30 ddydd Sul.
Yn y cyfamser, mae un rhybudd llifogydd mewn grym gan Gyfoeth Naturiol Cymru, dolen allanol - a hynny ar hyd rhannau o Afon Dyfrdwy ger Llangollen.
Mae'r difrod gafodd ei achosi gan y storm yn dal i effeithio ar deithwyr, gyda nifer o ffyrdd wedi cau a gwasanaethau trên wedi eu canslo.
Mae ffordd yr A487 rhwng Machynlleth a Dolgellau wedi cau drwy'r penwythnos yn dilyn tirlithriad ger Corris.
Yn ôl cwmni Stena Line mae'r storm yn effeithio ar wasanaethau rhwng Caergybi a Dulyn yn Iwerddon, a hefyd rhwng Abergwaun a Rosslare.
Yng Ngwynedd, bydd Ysgol Botwnnog ynghau ddydd Llun "yn dilyn archwiliad diogelwch o safle'r ysgol", tra bod Ysgol Crud y Werin, Aberdaron hefyd wedi cyhoeddi eu bod ar gau ddydd Llun oherwydd problemau gyda'r cyflenwad trydan.
Fe fydd Ysgol Uwchradd Penarlâg yn Sir y Fflint hefyd ar gau wedi i ran o'r adeilad ddymchwel dros y penwythnos.
Bydd Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn parhau ar gau ddydd Llun.
Daeth rhybudd melyn y Swyddfa Dywydd am wyntoedd cryfion i ben am 18:00 nos Sul.
Un sydd wedi bod yn helpu i glirio'r difrod yn Sir Gaerfyrddin ydi Alan Morris, sy'n ffermwr o Landdowror.
Dywedodd wrth BBC Cymru ei fod yn credu mai'r gwyntoedd nos Wener oedd y rhai cryfaf yn yr ardal ers hanner canrif.
"Neithiwr, o'n i'n styc ar y fferm - o'n i ddim yn gallu mynd mas na fewn."
Mae'n dweud ei fod yn "eitha nerfus... chi byth yn gwybod be alle ddigwydd ar fferm a ma' damweiniau'n gallu digwydd yn y tywydd 'ma."
Yn ôl arweinydd Cyngor Sir Gaerfyrddin, roedd 250 o alwadau i ddweud bod coed wedi syrthio ar ffyrdd a dywedodd brynhawn Sul bod 10 ffordd yn parhau ynghau yn y sir wrth iddyn nhw barhau i glirio'r difrod.
Eglurodd Darren Price bod "nifer o dai yn dal heb bŵer, ond mae cymunedau wedi bod yn dod at ei gilydd er mwyn helpu".
Diolchodd hefyd i'r timau gofal cymdeithasol am fynd at yr henoed i sicrhau bod y gefnogaeth angenrheidiol yno.
Yn ôl Cyngor Caerdydd, dyma'r "nifer fwyaf o ddigwyddiadau mae'r cyngor wedi gorfod ymateb iddyn nhw yn ystod un storm am dros 20 mlynedd".
Dywedodd llefarydd eu bod nhw wedi ymateb i dros 130 o ddigwyddiadau o goed yn syrthio a difrod yn sgil y storm ac y bydd y gwaith clirio yn parhau ddydd Sul.
Dywedodd Heddlu Dyfed Powys eu bod "yn ymwybodol o nifer sylweddol o bobl yn Sir Gaerfyrddin, Sir Benfro, Ceredigion a Phowys oedd heb drydan dros nos".
"Er mwyn helpu'r rheiny sydd ei angen fwyaf, rydyn ni'n gofyn i bobl gysylltu â ni os ydyn nhw angen help ar frys drwy ffonio 101.
"Rydyn ni hefyd yn gofyn i bobl yn ein cymunedau i gysylltu gyda theulu a chymdogion bregus i weld os ydyn nhw angen cymorth."
Prydau poeth i bobl sydd heb drydan
Wrth geisio adfer y pwer, mae SP Manweb yn cynnig prydau poeth o ganolfan yng Ngwalchmai ar Ynys Môn i gwsmeriaid sydd wedi colli cyflenwad ac yn cydweithio gyda'r Groes Goch i gynnig cymorth.
Maen nhw hefyd yn dweud y bydd bwyd poeth a llety'n cael ei gynnig ar sail anghenion cwsmeriaid ac y byddan nhw'n gweithio gyda'u partneriaid i gynnig cefnogaeth.
Dywedodd Cyfarwyddwr SP Manweb, Liam O'Sullivan "bod yr amodau'n dal i fod yn heriol iawn".
"I'r rheiny sydd heb bwer, rydyn ni'n gwneud popeth allwn ni i adfer y cyflenwad pan fo'r amodau'n caniatau i ni wneud hynny."
Ar un adeg ddydd Sadwrn, roedd dros 100,000 o gartrefi heb drydan.
Mae holl ganolfannau hamdden Sir Benfro, oni bai am Abergwaun, yn agored tan 21:00 heno i gynnig lle cynnes i bobl sydd heb drydan.
Mae modd i bobl gael diodydd cynnes, dŵr poeth a defnyddio'r cawodydd.
Dywedodd Cyngor Ceredigion hefyd y bydd canolfannau hamdden Aberteifi a Phlascrug Aberystwyth ar agor heddiw tan 22:00 ar gyfer aelodau'r cyhoedd "sydd am alw heibio, neu am aros er mwyn cadw'n gynnes, cael cawod neu wefru ffonau symudol".
Ym Môn, mae'r cyngor sir yn annog pobl i fod yn amyneddgar wrth i waith glanhau yn dilyn Storm Darragh barhau.
Mae nifer o ffyrdd yn parhau i fod ar gau ar ôl i wyntoedd cryf iawn ddod â dros 40 o goed i lawr sy'n golygu bod "y gwaith glanhau yn gymhleth ac yn mynd i gymryd dyddiau i'w gwblhau".
'Y gwaith clirio ymhell o fod ar ben'
Dywedodd Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd Gary Pritchard ei fod yn ddiolchgar "i'r gwirfoddolwyr, gan gynnwys ffermwyr, trigolion a chymunedau, sydd wedi helpu i glirio'r ffyrdd dros y 24 awr ddiwethaf."
"Mae'r gwaith ymhell o fod ar ben, a byddwn yn gofyn yn garedig i drigolion Môn fod yn amyneddgar gyda ni wrth i'r gwaith glanhau fynd yn ei flaen heddiw."
Ychwanegodd bod "adnoddau o dan bwysau, a bydd yn rhaid iddyn nhw flaenoriaethu ailagor ffyrdd o ran eu pwysigrwydd a'u diogelwch."
Ar raglen Bore Sul BBC Radio Cymru, dywedodd Sian Williams o Gyfoeth Naturiol Cymru: "Er bod y glaw wedi pasio, mae'r afonydd yn dal yn uchel, a be welwn ni hefyd ydy bod yr afonydd sydd bellach draw i'r dwyrain - yr Wysg, yr hafren a'r dyfrdwy - mae'r rheiny'n codi'n arafach na rhai o'r afonydd yn y cymoedd a'r gogledd-orllewin.
"Ella gwelwn ni rheiny'n codi fwy dros yr oriau a'r ychydig dyddiau nesa 'ma, ac wedyn mae'n bwysig iawn i bobl fod yn andros o wyliadwrus o gwmpas afonydd, er bod y glaw wedi pasio, ac i gymryd sylw o unrhyw rybuddion llifogydd sydd mewn grym."
Pynciau cysylltiedig
Straeon perthnasol
- Cyhoeddwyd7 Rhagfyr