Crosio yn rhoi croeso yng Nghricieth

Mae geirfa ar ddiwedd yr erthygl i bobl sy'n dysgu Cymraeg.

Merched Cricieth yn crosio a gwau

Ers 2020 mae merched Cricieth wedi bod yn addurno’r dref.

O dopiau blychau post i goed Nadolig… mae gwaith crosio o bob math yn rhoi lliw i strydoedd Cricieth.

Un sy’n crosio gyda’r grŵp Cricieth Creadigol yw Catrin Jones.

Mae Catrin yn dod o’r Tymbl yng Nghwm Gwendaeth yn wreiddiol. Symudodd hi i Gricieth 11 mlynedd yn ôl.

Cafodd Cymru Fyw sgwrs gyda hi.

Mae Catrin Jones a'r merched yn creu pob math o waith

Pryd a pham wnaeth Cricieth Creadigol gychwyn y clwb crosio?

Cychwynnodd y gwaith crosio a gwau yn gynnar yn 2020. Roedden ni eisiau crosio a gwau pabis coch ar gyfer Dydd y Cofio.

Roedd yr ymateb yn wych ac roedden ni’n cyfarfod bob wythnos i grosio.

Wedyn, daeth y pandemig. Roedd yn rhaid i ni addasu’n gyflym a chrosio a gwau o gartref.

Ar ôl Covid, fe wnaeth y gantores Gwyneth Glyn wisgo'r Fantell o Flodau

Fe wnaeth Susan Humphries wnïo'r gwaith at ei gilydd i greu Mantell o Flodau.

Roedd y fantell yn cynnwys 5,000 o babis wedi eu gwneud gan wirfoddolwyr.

Doedden ni ddim yn gallu dangos y fantell yn y Neuadd Goffa oherwydd Covid. Yn lle, wnaethon ni rannu llun ar y we. Cafodd y llun ei rannu ar draws y byd.

Ar Sul y Cofio 2020, roedd yn ffordd addas i gofio am y rhai a gollwyd yn ystod y ddau Ryfel Byd a’r pandemig.

Ers hynny, 'dan ni'n mynd o nerth i nerth!

Castell Cricieth a'r traeth ar flwch post yn y dref

Beth arall ydych chi wedi ei greu?

'Dan ni wedi creu dau dapestri lliwgar o’r dref sy’n cynnwys gwau, crosio, ffelt a gwnïo.

Rhai o'r merched gyda thapestri o'r dref

Hefyd, topiau blychau post lliwgar.

Mae un o’n topiau blwch post, Brian o’r Bâd Achub, sy’n deyrnged i’r RNLI, wedi cyrraedd miliynau ledled y byd drwy Facebook UK Postbox Toppers.

Brian nid David Lloyd George sy’n rhoi Cricieth ar y map y dyddiau hyn!

Margaret Rees wnaeth weu Brian

Wnaethon ni greu llawer o bethau gan gynnwys draig goch i groesawu pobl i Eisteddfod Llŷn ac Eifionydd. Wnaeth plant lleol greu cannoedd o pom poms ar gyfer y ddraig.

Ar gyfer dathliadau Nadolig 2023 wnaethon ni grosio wyth o goed Nadolig. Roedden nhw i’w gweld o amgylch y maes.

Y coed Nadolig ar y maes

Beth ydych chi’n ei grosio ar hyn o bryd?

Ar hyn o bryd 'dan ni'n gwau a chrosio bunting a topiau blychau post i ddathlu 200 mlwyddiant yr RNLI.

'Dan ni hefyd yn crosio llawer o flodau lliwgar i greu Blodeuwedd [cymeriad mewn hen chwedl].

Mae hynny ar gyfer dathlu 100 mlynedd ers i’r Neuadd Goffa agor.

Crosio blodau i greu Blodeuwedd

Pwy wnaeth eich dysgu chi i grosio?

Fy niweddar fam, Alvis, wnaeth fy nysgu i grosio a gwau pan oeddwn i'n blentyn.

Dw i’n cofio’r ffrogiau a’r ponchos amryliw wnaeth hi grosio i mi a fy chwaer Mari yn y 70au.

Dw i’n cofio bod yn falch iawn bod fy mag crosio coch, gwyn a gwyrdd wedi ennill cystadleuaeth yn eisteddfod yr ysgol hanner canrif yn ôl!

Catrin (dde) a'i chwaer yn gwisgo'r ffrogiau crosio i barti pen-blwydd ei Mam-gu yn 80

Beth yw eich hoff ddarn o waith crosio gan Cricieth Creadigol?

Mae’n anodd dewis un darn o waith ond dw i’n dewis Y Fantell o Flodau.

Dyma’r gwaith cyntaf wnaethon ni ac roedd yn gyfnod anodd i bawb.

Mae’n symbol o gariad, o golled, ond hefyd o gryfder.

Cafodd y fantell ei harddangos yn Y Senedd ym mis Tachwedd 2022. Aeth Tywysog Cymru yno i’w weld.

Bydd y fantell mewn ffenest siop yn Carentan yn Normandi ar 6 Mehefin er mwyn cofio D Day.

Catrin Jones yn Y Senedd gydag Eluned Morgan

Geirfa

addurno/decorate

topiau blychau post/post box toppers

crosio/to crochet

Dydd y Cofio/Remembrance Sunday

ymateb/response

Neuadd Goffa/Memorial Hall

addasu/adapt

gwau/knit

Mantell o Flodau/Blanket of Flowers

gwirfoddolwyr/volunteers

addas/suitable

y rhai a gollwyd/those who were lost

o nerth i nerth/from strength to strength

gwnïo/sew

croesawu/to welcome

lleol/local

dathliadau/celebrations

maes/town square

cymeriad/character

chwedl/legend

diweddar Fam/late mother

amryliw/multicoloured

hanner canrif/half-century

colled/loss

cryfder/strength

arddangos/display