Agor ysgol feddygol Bangor yn 'gam enfawr ymlaen'

Y Prif Weinidog (dde) a'r Ysgrifennydd Iechyd (chwith) yn agor yr ysgol feddygol yn swyddogol

Mae agor ysgol feddygol ym Mhrifysgol Bangor yn "dda i'n gwasanaeth iechyd", yn ôl Prif Weinidog Cymru.

Mae'r garfan gyntaf o fyfyrwyr meddygol wedi dechrau astudio yn yr ysgol, fydd yn derbyn 80 o fyfyrwyr eleni.

Bydd y nifer yn cynyddu'n raddol i 140 y flwyddyn o 2029-30 ymlaen, wrth i Lywodraeth Cymru geisio mynd i’r afael â’r broblem o recriwtio a chadw staff meddygol.

Mewn digwyddiad yn y Brifysgol ddydd Iau, cafodd yr ysgol feddygol newydd ei hagor yn swyddogol gan y Prif Weinidog, Eluned Morgan a'r Ysgrifennydd Iechyd, Jeremy Miles.

Yn ôl llefarydd ar ran Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, mae agor yr ysgol newydd yn "arwydd o obaith i'r dyfodol".

'Cyffrous iawn'

Ers 2019 mae darpar feddygon wedi gallu astudio y rhan helaeth o'u cwrs meddygaeth ym Mhrifysgol Bangor mewn partneriaeth â Phrifysgol Caerdydd.

Ond eleni fydd y flwyddyn gyntaf i fyfyrwyr astudio pob agwedd o'r cwrs yn y gogledd am y tro cyntaf erioed.

Ymhlith y rheiny mae Begw Lois Fussell, sy'n dechrau'r cwrs meddygaeth ym Mangor eleni.

Dywedodd: "O'dd llawer o resymau dros ddewis Bangor fel dewis cyntaf... mae'n gyffrous iawn, ma' nhw'n cynnig e'n Gymraeg ac mae'r gymdeithas Gymraeg yma'n wych.

"Fi'n meddwl mai un o'r rhwystre o fynd i Gaerdydd gyntaf wedyn fan hyn oedd gorfod ail ddechre 'to. Chi'n gorfod ffindio ffrindie newydd, ffindio pobl i fyw gyda, chi jest 'ma o'r dechre nawr, a fi 'di gwreiddio ym Mangor."

Mae Begw yn dechrau'r cwrs meddygaeth ym Mangor eleni

Mae Alaw Jones o Gricieth hefyd yn dechrau'r cwrs meddygaeth am y tro cyntaf eleni.

Yr iaith wnaeth ei denu yno.

Dywedodd: "'Dw i'n gallu siarad a datblygu fy Nghymraeg yma, mewn ffordd clinigol hefyd, 'dw i'n gallu parhau i siarad yr iaith.

"Mae'r ardal hefyd yn rili neis, mae'n lle cymdeithasol iawn."

Mae Alaw Jones o Gricieth yn dweud ei bod yn debygol o aros yn y gogledd i weithio ar ôl graddio

Fel un o'r gogledd, mae Alaw yn awyddus i aros yn yr ardal ar ôl graddio.

"Mae'n ardal neis, mae'n debygol iawn fyddai'n aros yma am amser hir," meddai.

"Mae'n bwysig" gallu astudio yn y gogledd meddai.

"Mae'n braf gallu cychwyn yma a gorffen y cwrs cyfan a chael y profiad iawn o neud o gyd mewn ardal Gymraeg."

Dywedodd Dr Nia Jones, cyfarwyddwr y rhaglen feddygol yn y gogledd, bod y cam yma yn "hollbwysig".

Dywedodd: "Mae wedi bod yn amser hir yn dod, gwaith caled... partneriaeth ydi'r gwaith yma a dyma beth ydyn ni'n dathlu heddiw.

"Beth ydyn ni eisiau roi i bobl gogledd Cymru ydi cyfle. Rŵan mae ganddyn nhw ddewis i ddod aton ni, os mae nhw eisiau aros yn eu cynefin, mae modd astudio meddygaeth yma am bum mlynedd."

Dr Nia Jones ydi cyfarwyddwr y rhaglen feddygol yn y gogledd

Mae'n hyderus y bydd pobl yn gallu cael "addysg o'r safon uchaf hefo ni yma ym Mangor".

"Mi fyddwn ni'n gallu mynd at ysgolion yn rhannu'r egni sydd gennym ni o agor ysgol feddygol newydd yn y gogledd... a chodi ymwybyddiaeth, nid yn unig meddygaeth ond cyrsiau eraill o fewn gofal iechyd."

Cafodd yr ysgol feddygol newydd ei hagor yn swyddogol ddydd Iau

Dechreuodd y gwaith cynllunio ar gyfer yr Ysgol Feddygol newydd yn 2020, pan gytunodd Prifysgol Bangor, Prifysgol Caerdydd, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr a Llywodraeth Cymru weithio mewn partneriaeth i sefydlu'r ysgol.

Dywedodd Prif Weinidog Cymru, Eluned Morgan bod "recriwtio meddygon medrus yn her fawr ar draws y Deyrnas Unedig ac Ewrop".

"Bydd yr ysgol feddygol yn gam enfawr ymlaen ar gyfer recriwtio meddygon yng Nghymru, gan alluogi mwy o fyfyrwyr meddygol i hyfforddi yn y rhanbarth, sy'n dda i'n Gwasanaeth Iechyd, yn enwedig yn y Gogledd."

'Cryfhau'r ddarpariaeth ddwyieithog'

Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol, Jeremy Miles fod agor yr ysgol feddygol "yn brawf ein bod wedi ymrwymo o hyd i wasanaeth iechyd sy'n darparu gofal mor agos â phosib i gartrefi pobl".

Ychwanegodd: "Trwy ddewis astudio yma, bydd myfyrwyr yn elwa o gyfleusterau hyfforddi modern, addysg gofal iechyd flaengar, staff addysgu profiadol, a chefnogaeth barhaus gan staff y Gwasanaeth Iechyd ar draws y rhanbarth."

"Bydd yr ysgol feddygol newydd yn allweddol i helpu i fynd i'r afael â'r heriau o ran hyfforddi a chadw meddygon, gan gryfhau'r ddarpariaeth o ofal iechyd dwyieithog ar draws y rhanbarth," meddai Dyfed Edwards, Cadeirydd Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr.

Ychwanegodd : "Ry'n ni'n cydnabod bod meddygon yn tueddu i ymarfer yn agos at lle maen nhw'n hyfforddi, felly'r nod yw annog myfyrwyr i ddatblygu gyrfaoedd gydol oes yn y Gogledd, er budd y boblogaeth leol a'i chymunedau.

"Bydd cyfleoedd hefyd ar gyfer datblygiadau o ran ymchwil ac arloesi drwy ein gwaith partneriaeth. Bydd hyn yn cael effaith gadarnhaol ar recriwtio a chadw meddygon yn ogystal â gwella canlyniadau i gleifion."