Rhoi'r gorau i brydau ysgol am ddim yn 'anghyfreithlon'

Mae Llywodraeth Cymru yn derbyn eu bod wedi gweithredu'n anghyfreithlon drwy roi'r gorau i roi prydau ysgol am ddim yn ystod y gwyliau

Mae Llywodraeth Cymru wedi cyfaddef iddyn nhw fethu â dilyn y gyfraith pan roddon nhw'r gorau i ddarparu prydau ysgol am ddim yn ystod y gwyliau.

Honnodd dau deulu ac elusen nad oedd gweinidogion wedi ystyried yr effaith na hawliau plant.

Daeth yr achos i ben heb wrandawiad llys ar ôl i'r llywodraeth dderbyn y dylen nhw fod wedi gwneud mwy i asesu effaith y penderfyniad.

Ond dywedodd y Gweinidog Addysg, Jeremy Miles, na allai'r llywodraeth fforddio ailgyflwyno'r prydau.

Honnodd dau deulu ac elusen nad oedd gweinidogion wedi ystyried yr effaith na hawliau plant

Dechreuodd y cynllun yn ystod y pandemig a chafodd ei ymestyn sawl gwaith tan fis Mehefin diwethaf. Bryd hynny, fe ysgrifennodd y llywodraeth at gynghorau lleol yn dweud na fyddai estyniadau pellach yn ystod gwyliau haf 2023.

Dadleuodd y Public Law Project fod y llywodraeth wedi methu â dilyn deddf a basiwyd gan y Senedd yn 2011 sy’n ei gwneud yn ofynnol iddyn nhw roi sylw i gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar hawliau plant.

Roedd yr achos hefyd yn honni bod y llywodraeth wedi methu â dilyn rhan o Ddeddf Cydraddoldeb 2010 drwy beidio ag ystyried yr effaith ar bobl a oedd yn cael eu gwarchod - gan gynnwys pobl anabl, lleiafrifoedd ethnig a mamau sengl.

Fe wnaeth gweinidogion gydnabod yr effaith rai misoedd yn ddiweddarach, pan benderfynon nhw beidio ag ailgyflwyno’r prydau gwyliau ym mis Hydref 2023.

Dywedodd cyfreithiwr y prosiect, Matthew Court, fod ei gleientiaid yn teimlo bod y penderfyniad a wnaed ym mis Mehefin 2023 yn “annheg ac yn anghyfreithlon”.

"Mae gweinidogion Cymru bellach wedi cyfaddef eu bod wedi gweithredu’n anghyfreithlon, ac mae’r llys hefyd wedi datgan hynny," meddai.

Dywed y Gweinidog Addysg, Jeremy Miles, nad oes modd ailgychwyn y cynllun oherwydd prinder arian

Dywedodd Mr Miles fod y llywodraeth, wrth gyrraedd y setliad, yn derbyn “bod angen cwblhau rhagor o waith asesu cydraddoldeb”.

“Gan fod yr hawliad yn ymwneud â mater gweithdrefnol, nid yw’r canlyniad wedi newid: daeth y ddarpariaeth prydau ysgol am ddim yn ystod y gwyliau i ben yn 2023 gan nad yw’r cyllid ar gael, yn anffodus, o fewn y cyfyngiadau cyllidebol presennol,” meddai.

Bydd rhaid i’r llywodraeth dalu costau cyfreithiol.