Creu ffilm ar ôl colli 34 ffrind drwy hunanladdiad

Yn ôl Andrew Jenkins mae'n "chwith" iddo werthu ei gar, ond mae'n hanfodol er mwyn ariannu ei ffilm ar effaith hunanladdiad

Degawd yn ôl, fe ysgrifennodd Andrew Jenkins restr o 19 o enwau - ffrindiau, teulu, cydweithwyr a chyfoedion.

Roedd pob un ohonyn nhw wedi lladd eu hunain.

Hunanladdiad ydy'r achos mwyaf o ran marwolaethau dynion o dan 50 yn y Deyrnas Unedig.

10 mlynedd yn ddiweddarach, mae rhestr Mr Jenkins wedi tyfu hyd yn oed yn hirach - cyfanswm o 34.

Ond mae'n benderfynol o wneud rhywbeth ynglŷn â hynny, ac yn gwerthu ei gar Aston Martin gwerthfawr er mwyn ariannu ffilm i godi ymwybyddiaeth.

'Rhaid gwneud rhywbeth'

"Dwi wedi adnabod pobl sy'n ymddangos fel petaen nhw yn llawn ysbryd a hwyl, ond sydd wedi mynd adref y noson honno a lladd eu hunain," meddai Mr Jenkins.

"Mae'n dangos pa mor fawr yw hyn, ac mae'n rhaid gwneud rhywbeth am y peth."

Fe ddaeth Mr Jenkins a'i ffrind, y gwneuthurwr ffilmiau Peter-Watkins Hughes at ei gilydd, a phenderfynu gwneud ffilm am yr effaith ddinistriol y mae hunanladdiad yn ei gael ar y bobl sy'n "cael eu gadael ar ôl".

Mae'r ddau wedi gweithio gyda'i gilydd ar nifer o ffilmiau yn y gorffennol, gan gynnwys 'A Bit of Tom Jones' yn 2009 a enillodd wobr BAFTA, a 'Cow' - ffilm fer am yrru a thecstio a ddaeth i amlygrwydd rhyngwladol.

Fe wnaeth Andrew Jenkins a Peter Watkins-Hughes ennill gwobr BAFTA Cymru am y ffilm 'A Bit of Tom Jones'

Ond yn ôl Mr Watkins-Hughes, hunanladdiad ydy'r pwnc mwyaf heriol iddyn nhw fynd i'r afael â fo.

"'Dyn ni wedi cymryd cyngor gan elusennau iechyd meddwl ar y sgript, ac wedi cael cefnogaeth enfawr gan deuluoedd sydd wedi colli anwyliaid drwy hunanladdiad," meddai.

"'Dyn ni eisiau i'r ffilm fod yn gatalydd i drafodaeth, ac os gall atal rhywun rhag mynd i lawr y llwybr yna, yna dyna'r rheswm amdano."

Ar ôl colli ei mab Daniel i hunanladdiad, mae Sue Davies wedi rhoi adborth ar y sgript ar gyfer y ffilm newydd

Mae'r ffilm sydd ar y gweill, 'Bubbles', yn adrodd straeon pobl sydd wedi profi effeithiau hunanladdiad.

Fe wnaeth Sue Davies o Frynmawr, Blaenau Gwent, a gollodd ei mab Daniel i hunanladdiad ym mis Mai 2024, gysylltu â Mr Jenkins i roi ei chefnogaeth pan glywodd am y ffilm.

"Bob dydd rwy'n deffro yn meddwl am [Daniel], gan ofyn 'pam?' a 'beth petai?', gan eich bod chi'n teimlo eich bod wedi eu gadael nhw i lawr," meddai Ms Davies.

"Dwi ddim yn byw bellach, dim ond goroesi. Dwi'n codi o fy ngwely, ac yna yn aros nes ei bod hi'n amser i fynd yn ôl i fy ngwely."

'Mae yna wastad obaith'

Mae Mr Jenkins yn dweud ei fod yn gwybod pa mor bwerus ydy cael sgwrs er mwyn ceisio atal hunanladdiad.

"Mae gen i ffrind da oedd yn cael cyfnod o anlwc a ddim yn gallu gweld ffordd ymlaen, ond fe wnaethon ni eistedd gyda fe am oriau a'i gael allan o gyfnod tywyll.

"Flwyddyn yn ddiweddarach, fe wnaeth e gyfarfod ei gariad, mae ganddo blentyn, ac mae wedi dweud wrtha i nad yw'n credu pa mor agos y daeth e at golli'r cyfan - felly mae yna wastad obaith."

Yn ôl Mr Jenkins fe ddaeth arwyddocâd y ffilm yn amlycach iddo'n ddiweddar yn dilyn noson codi arian - noson gerddoriaeth mewn tafarn leol.

"Roedd un o'r dynion oedd yno - dim ond yn ei 50au, i weld yn cael amser da, ac fe wnaeth o roi arian tuag at yr achos," meddai.

"Fe wnes i ddarganfod yn ddiweddarach y noson honno ei fod wedi mynd adref a lladd ei hun.

"Ro'n i'n teimlo'n euog am gyfnod, gan gwestiynu a oedden ni'n gwneud y peth iawn, ond ni wedi cael llif o negeseuon cefnogol ers hynny."

Yn ôl Mr Watkins-Hughes, er mai dyma'r ffilm anoddaf iddo hyd yma, mae'n un yr oedd yn teimlo roedd "rhaid ei gwneud".

"Ni eisiau sicrhau ein bod ni'n gwneud cyfiawnder â'r pwnc a bod yna effaith bositif o hyn," meddai.

"Ni ddim yn cynnig gwellhad nac atebion, ond mae'n ddechrau ar un o'r pwyntiau yn y sgwrs, fel y gall cymdeithas gobeithio gyfathrebu'n well â phobl sy'n wynebu'r sefyllfa ofnadwy yna."

Os ydych chi wedi cael eich effeithio gan unrhyw faterion yn y stori yma, mae gan BBC Action Line gysylltiadau i sefydliadau all gynnig cymorth a chyngor.