Yr heriau i lywodraeth newydd Syr Keir Starmer

Cyfarfod cyntaf cabinet y llywodraeth Lafur newyddFfynhonnell y llun, POOL
Disgrifiad o’r llun,

Syr Keir Starmer yn annerch aelodau ei gabinet ar ei ddiwrnod llawn cyntaf fel Prif Weinidog y DU

  • Cyhoeddwyd

Tirlithiad. Hanesyddol. Y Ceidwadwyr wedi colli bob sedd yng Nghymru.

Buddugoliaeth gyntaf Llafur mewn etholiad cyffredinol ers bron i 20 mlynedd.

Am y tro cyntaf ers 14 mlynedd fe fydd Llywodraeth Lafur y DU yn gweithio gyda Llywodraeth Lafur Cymru.

Ond pa heriau fydd yn wynebu Llafur?

Tata Steel

Ffynhonnell y llun, PA
Disgrifiad o’r llun,

Mae Tata Steel ym Mhort Talbot bellach wedi diffodd un ffwrnais chwyth

Mae’r fflamau wedi’u diffodd yn Tata Steel ym Mhort Talbot, wrth i un ffwrnais chwyth gael ei diffodd fel rhan o’r newid i ddur gwyrddach.

Mae miloedd o swyddi yn y fantol.

Yn ystod yr ymgyrch fe addawodd Syr Keir Starmer i ymladd dros bob un, ac mae ganddo gronfa ddur gwerth biliynau o bunnoedd.

Ond beth fydd hyn yn ei olygu yn ymarferol, gyda'r ail ffwrnais chwyth i fod i gau yn ddiweddarach eleni, a Tata yn dweud na fyddan nhw'n newid eu meddyliau?

Costau byw

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Daeth costau byw i’r amlwg dro ar ôl tro wrth siarad â phleidleiswyr ac roedd teimlad nad oedd yr un o’r pleidiau yn deall sut beth yw bywyd i bobl gyffredin.

Mae Llafur wedi dweud na fyddan nhw'n cael gwared ar y terfyn budd-dal lles dau blentyn ac mae disgwyl i filiau ynni godi eto yn yr hydref.

Beth all Llafur ei wneud er mwyn rhoi hwb i'r economi ac i'r cyhoedd?

Y GIG

Ffynhonnell y llun, PA

Er bod penderfyniadau ar y gwasanaeth iechyd yn cael eu gwneud gan Lywodraeth Cymru, nid San Steffan, mae unrhyw wariant ychwanegol yn Lloegr yn golygu mwy o gyllid i Gymru.

Fe wnaeth ymgyrch Gymreig Llafur addo cwtogi'r amseroedd aros mwyaf erioed yng Nghymru.

Mae'n debyg eich bod ar restr, neu'n adnabod rhywun sy'n aros am driniaeth. Beth all Llafur ei wneud i ddelio â rhestrau aros?

Perthynas Llafur â'i hun

Ffynhonnell y llun, PA

Mae Llafur Cymru eisiau i fwy o bwerau gael eu datganoli i'r Senedd ym Mae Caerdydd, gan gynnwys dros blismona a chyfiawnder.

Dydy Llafur y DU ddim am i hynny ddigwydd.

Mae gweinidogion Cymru hefyd eisiau cyfran Cymru o gyllid HS2.  Mae Ysgrifennydd newydd Cymru, Jo Stevens, wedi mynd mor bell â dweud nad yw’r arian yno.

Beth bynnag yw’r ffigwr – byddai hyd yn oed yr amcangyfrifon isaf o gwmpas £300m  – yn gwneud gwahaniaeth enfawr i gyllideb Llywodraeth Cymru.

Beth all llywodraeth newydd Syr Keir ei roi i Gymru sy’n gwobrwyo’r gefnogaeth gan bleidleiswyr yma?

Etholiadau'r Senedd yn 2026

Ffynhonnell y llun, Llywodraeth Cymru/PA

Nid yw'r arolygiadau barn yn edrych yn dda i Lafur am 2026, yn rhannol oherwydd yr anawsterau sy'n wynebu Vaughan Gething.

O ystyried hefyd bod cwymp sylweddol yn y gyfran o'r bleidlais i'r blaid yn yr etholiad cyffredinol, a llwyddiant Plaid Cymru a Reform UK, mae'r dasg yn anoddach fyth i'r blaid.

Ac mae yna arwyddion clir fod pleidleiswyr wir yn dechrau gwahaniaethu rhwng y ddwy senedd.

Rydyn ni newydd weld etholiad lle'r oedd pleidleiswyr yn ffoi o un blaid yn hytrach na heidio i un arall.

Ymateb pleidleiswyr

Disgrifiad o’r llun,

"Mae gogledd Cymru ar ei cholled a bob dim yn mynd i dde Cymru," meddai Lynne Jones

Roedd barn gymysg ymhlith pleidleiswyr ym Mangor yn dilyn yr etholiad cyffredinol.

"Mae gogledd Cymru ar ei cholled a bob dim yn mynd i dde Cymru," meddai Lynne Jones.

"Rydan ni'n dal i golli cysylltiadau trafnidiaeth yma. Does gennym ni ddim dinas fawr ac rydyn ni'n dal i wynebu heriau...

"Dwi'n meddwl mai'r gorau o beth oedd ar gael gafon ni gyda Llafur - gobeithio byddan nhw'n gwneud rhywbeth."

Disgrifiad o’r llun,

"Mae'n anodd, anodd iawn i gael apwyntiad gyda'r meddyg yma," meddai Alison Doo

Dywedodd Alison Doo: "Dwi'n hapus iawn, hapus iawn - dwi'n edrych ymlaen i gael apwyntiad efo'r meddyg.

"Mae'n anodd, anodd iawn i gael apwyntiad gyda'r meddyg yma neu yn Lloegr - dwi ddim yn siŵr sut mae o i hen bobl achos mae'n anodd.

"Dwi'n caru Bangor, ond mae'r stryd fawr yn drist iawn a gobeithio fydd rhywbeth yn digwydd i ddod â phobl yma."

Disgrifiad o’r llun,

Dywed Dafydd Owen nad yw'n ymddiried yn Syr Keir Starmer

Dywedodd Dafydd Owen: "Iechyd, gwaith yng Nghymru a ddim yn rhoi dim byd i ffarmwrs... dwi ddim yn trystio fo [Starmer], mae o'n deud pethau gwahanol o hyd."

Disgrifiad o’r llun,

Mae camau i adfywio cymunedau lleol yn flaenoriaeth i Olive Williams

Dywedodd Olive Williams: "Dwi'n hapus iawn, ond mae angen mwy o bethau i'w gwneud yn Bethesda yn enwedig y rhai ifanc i ddeud y gwir - does 'na ddim byd i ni wneud yma.

"Mwy o siopau fyddan ni'n hoffi yn Bethesda a phethau i bobl ifanc 'neud yn lle bod nhw'n cerdded y stryd.

"Mae'n rhaid gadael Bethesda i ddod i lefydd fel Bangor neu Gaernarfon."