Tòrradh a' Phàpa

Ciste a' Phàpa san RòimhTùs an deilbh, Getty Images
  • Air fhoillseachadh

Thèid am Pàpa Prainnseas a thiodhlacadh san Ròimh an-diugh.

Chaochail e Diluain na Càisge aig aois 88.

Thuirt a' Bhatacan gun robh e air stròc agus fàiligeadh cridhe fhulang.

Bhon uairsin tha na milleanan air feadh an t-saoghail air a bhith a' dèanamh luaidh air Prainnseas.

Anns an Ròimh fhèin tha na mìltean mòra air urram a shealltainn do chiste-laighe a' Phàpa ann am Basilica an Naoimh Peadar bho Dhiciadain is iad a' feitheamh grunn uairean de thìde gus sin a dhèanamh.

Dhùin dorsan a' Bhasilica a-raoir air thoiseach air an tòrradh an-diugh.

Daoine a' feitheamh gus urram a shealltainn dhan Phàpa Prainnseas tron t-seachdain.Tùs an deilbh, Reuters

An tòrradh

Tòisichidh an tòrradh aig 10:00m àm ionadail (09:00m BST).

Bidh an t-seirbheis a-muigh air beulaibh Basilica an Naoimh Peadar agus 's e deadhan Colaiste nan Càirdinealan, Giovanni Battista Re, a bhios os a cionn.

Bidh càirdinealan, àrd-easbaigean, easbaigean is sagartan bho air feadh an t-saoghail cuideachd an sàs.

Cardinal Giovanni Battista ReTùs an deilbh, EPA
Fo-thiotal an deilbh,

Cardinal Giovanni Battista Re, a bhios os cionn seirbheis tòrraidh a' Phàpa

Às dèidh na seirbheis, thèid corp a' Phàpa a thoirt gu Basilica di Santa Maria Maggiore.

'S e Prainnseas a' chiad Phàpa ann an còrr is 100 bliadhna a bhios air a thiodhlacadh taobh a-muigh na Bhatacain.

Bha e fhèin air roghnachadh gun robh e 'son a bhith air a thiodhlacadh ann am Basilica di Santa Maria Maggiore is dàimh shònraichte aige leis an eaglais sin.

Prainnseas ag ùrnaigh ann am Basilica di Santa Maria Maggiore ann an 2023Tùs an deilbh, Reuters
Fo-thiotal an deilbh,

Prainnseas ag ùrnaigh ann am Basilica di Santa Maria Maggiore ann an 2023

Dh'iarr e seo san tiomnadh mu dheireadh aige is e ag ràdh: "Bu chòir dhan tuama a bhith sam talamh; sìmplidh, às aonais sgeadachaidh shònraichte, is ag ràdh a-mhàin: Franciscus".

Bha Prainnseas cuideachd bho chionn ghoirid air cead a thoirt do phlanaichean gus pròiseas an tòrraidh a dhèanamh nas sìmplidh.

Gu traidiseanta bhiodh am Pàpa ga thiodhlacadh ann an ciste le trì pàirtean, air an dèanamh à cuipreas, luaidh agus darach.

Bha Prainnseas air ciste nas sìmplidh a roghnachadh, air a dhèanamh le fiodha is e air a lìnigeadh le sionc.

Chuir e às cuideachd don chleachdadh gus corp a' Phàpa a thaisbeanadh gu poblach air àrd-urlar air a bheil catafalque ann am Basilica an Naoimh Peadar.

Seach sin, bha cothrom aig daoine urram a shealltainn dha sa chiste fhosgailte sa Bhasilica fhèin.

Basilica di Santa Maria MaggioreTùs an deilbh, Reuters
Fo-thiotal an deilbh,

Basilica di Santa Maria Maggiore

Cò bhios an làthair?

A thuilleadh air na pearsaichean eaglaise, bidh ceannardan eadar-nàiseanta cuideachd an làthair aig an tòrradh an-diugh.

Nam measg bidh Prìomhaire na Rìoghachd Aonaichte Sir Keir Starmer, Ceann-suidhe nan Stàitean Aonaichte Dòmhnall Trump, Ceann-suidhe na h-Ucràin Volodymyr Zelensky, Ceann-suidhe na Frainge Emmanuel Macron, is Ceann-suidhe Argentina Javier Milei.

'S ann à Argentina bho thùs a bha Prainnseas.

Cha bhi an Rìgh Teàrlach ann is Prionnsa na Cuimrigh gu bhith ga riochdachadh.

Bidh Prìomh Mhinistear na h-Alba John Swinney cuideachd an làthair.

Tha dùil ri sluagh mòr cuideachd - timcheall air 250,000 duine.

Às dèidh dhan Phàpa a bhith air a thiodhlacadh, tòisichidh naoi là de chaoidh, air a bheil Novemdiales is aifreann 'son a' Phapa ann gach là.

An camerlengo, an Càirdineal Kevin Farrell.
Tùs an deilbh, Reuters
Fo-thiotal an deilbh,

An camerlengo, an Càirdineal Kevin Farrell.

'S e seumarlan no camerlengo a' Phàpa - an Càirdineal Kevin Farrell - a tha a' cur air dòigh nam pròiseasan a tha a' tighinn às dèidh bàs a' Phàpa.

'S e cuideachd a bhios os cionn a' chruinneachaidh no conclave a thaghas an ath Phàpa.

Gu traidiseanta bhiodh conclave a' tòiseachadh 15-20 là às dèidh caoidh a' Phàpa ach fo riaghailtean a thug am Pàpa Benedict a-steach ann an 2013, tha cead aig na càirdinealan am pròiseas a thòiseachadh nas tràithe na sin ma thogras iad.

Nuair a thòisicheas conclave tha an taghadh fhèin ga chumail ann an dìomhaireachd ann an Seipeal Sistine.

Bidh gach càirdineal a' bhòtadh airson an tagraiche a b' fheàrr leotha gus am faigh càirdineal 90 bhòt is Pàpa ùr mar sin air a thaghadh.

Thig ceò às an t-Seipeal dà thuras gach là is pàipearan-bhòtaidh nan càirdinealan air an losgadh.

Tha ceò dubh a' ciallachadh nach eil aonta ann. Ma thig ceò geal às an t-similear, tha Pàpa ùr air a thaghadh.

Cèo geal a' tighinn à Seipeal Sistine ann an 2013Tùs an deilbh, Reuters
Fo-thiotal an deilbh,

Cèo geal a' tighinn à Seipeal Sistine ann an 2013

Às dèidh dha ceò geal nochdadh, bidh am Pàpa ùr mar as trice a' nochdadh air balconaidh os cionn Ceàrnag an Naoimh Peadar taobh a-staigh uair a thìde.

Dearbhaidh an t-àrd-chàirdineal a bha os cionn an taghaidh an naidheachd leis na faclan "Habemus Papam" - "Tha Pàpa againn".

Am Pàpa Prainnseas a' nochdadh às dèidh a thaghaidh ann an 2013Tùs an deilbh, Reuters
Fo-thiotal an deilbh,

Am Pàpa Prainnseas a' nochdadh às dèidh a thaghaidh ann an 2013