Milwr marw yn 'dioddef o anhwylder straen ôl-drawmatig'

Cafodd yr Is-Sarjant Dan Collins o'r Gwarchodlu Cymreig ei ddarganfod yn farw Ddydd Calan

Mae cariad milwr, y cafwyd hyd iddo'n farw mewn chwarel yn Sir Benfro, wedi dweud ei fod yn dioddef yn ofnadwy o anhwylder straen ôl-drawmatig.

Y gred yw bod yr Is-Sarjant Dan Collins, 29 oed o Tiers Cross ger Hwlffordd ac aelod o'r Gwarchodlu Cymreig, yn cael hunllefau rheolaidd ac yn deffro'n sgrechian yn y nos.

Yn ôl Vicky Roach, fu mewn perthynas â'r milwr ers dwy flynedd, roedd wedi ceisio lladd ei hun yn y gorffennol.

Cafodd cwest i'w farwolaeth ei agor a'i ohirio ddydd Mercher.

Cafodd plismyn eu galw i Chwarel Pantmaenog yn Rosebush ychydig wedi 3pm Ddydd Calan.

Dywedodd Heddlu Dyfed Powys ar y pryd fod y farwolaeth yn "anesboniadwy".

Diodde'

"Nid dyma'r tro cyntaf i'r hyn a ddigwyddodd ddydd Sul ddigwydd - nid dyma ei ymgais gyntaf - mae hi wedi bod yn anodd," meddai Ms Roach.

"Dwi wedi ei weld o wedi trio sawl tro, ond yn amlwg roedd y cariad oedd ganddo tuag at eraill a'r cryfder wedi ei gynnal.

Dywedodd Vicky Roach eu bod fel teulu wedi gwneud popeth i helu Dan Collins

"Ond roedd yn diodde' llawer.

"Fe wnaethom ein gorau.

"Yr unig gysur yw ei fod mewn hedd nawr."

Mae Ms Roach yn galw am fwy o gefnogaeth i elusennau sy'n ceisio cynorthwyo milwyr sy'n diodde o'r anhwylder.

"Os ydach chi'n colli braich neu goes - ydi mae'n ofnadwy ond mae modd dygymod a symud ymlaen ac mae cymorth ar gael.

"Allai dan ddim symud ymlaen. Roedd yn brwydro yn ddyddiol."

Fe wnaeth Mr Collins wasanaethu yn nhalaith Helmand yn Afghanistan.

Fe gollodd o ddau ffrind yno.

Llwyddodd i osgoi cael ei ladd yno ar sawl achlysur, bu mewn dau ffrwydrad.

Ar un achlysur cafodd ei saethu gan aelod o'r Taliban gyda'i wisg yn ei achub.

Fe wnaeth gyfarfod y person wnaeth y wisg er mwyn diolch iddo am achub ei fywyd.

Sŵn

Dywedodd Ms Roach iddi ei gyfarfod ym mis Chwefror 2010 ar ôl iddo ddychwelyd o Afghanistan.

Er ei fod yn llawn bywyd fe ddechreuodd sylwi ar ymddygiad anarferol.

"Dwi'n cofio un digwyddiad yn glir," meddai.

"Roeddem yn cerdded drwy'r archfarchnad, ac roedd un o'r cewyll mawr sy'n dal y bwyd yn cael ei lusgo gan wneud sŵn.

"Roedd y sŵn wedi ei ddychryn ac fe wnaeth y digwyddiad ei ysgwyd.

"Roedd o fel gwn yn cael ei saethu yn gyson ac fe syrthiodd i'r llawr."

Dywedodd ei fod yn cael hunllefau ac yn sgrechian a gweiddi yn ystod y nos.

Fe arweiniodd hynny ati i'w holi a ddylai gael cymorth.

Dywedodd bod y Fyddin wedi bod "yn wych" o ran y gefnogaeth gafodd ei phartner a'i fod wedi derbyn cwnsela cyson.

"Ond roedd wedi ei effeithio gan y digwyddiadau ac yn ei chael yn anodd siarad am y peth gyda'i deulu," meddai.

"Dwi'n credu petai o wedi gallu siarad yn agored y byddai wedi bod o gymorth iddo.

"Fe wnaeth y Fyddin, ei fam a minnau roi pob cymorth iddo

"Allech chi ddim dweud weithiau pa mor isel oedd o, roedd ganddo ofn ein gadael ni i lawr, dyna ei bryder mwya."

Doedd y Weinyddiaeth Amddiffyn ddim am wneud sylw.