Naw ysgol categori coch yn Sir Benfro yn 'anfaddeuol'

John Davies: "...'da ni ddim yn cyflawni gwerth am arian, sy'n drist iawn."

Mae'n "annerbyniol" ac yn "anfaddeuol" bod naw o ysgolion Sir Benfro wedi eu gosod yn y categori gwaethaf yn genedlaethol, yn ôl cadeirydd pwyllgor craffu addysg y sir.

Dywedodd y cynghorydd John Davies nad oes "unrhyw fath o gyfiawnhad pam ydym ni'n caniatáu i hyn ddigwydd".

Mae'r system genedlaethol ar gyfer categoreiddio ysgolion yn adolygu sut mae ysgolion yn perfformio, a faint o gymorth sydd angen arnyn nhw i wella.

Caiff ysgolion eu rhoi mewn categorïau o wyrdd (y gorau) i goch (y gwaethaf).

Mae'r broses yn ystyried nifer o ffactorau, gan gynnwys sut mae ysgolion yn cael eu harwain a'u rheoli, ac ansawdd y dysgu.

Y chwe ysgol gynradd y sir yn y categori coch:

• Fenton

• Llanussyllt (Saundersfoot)

• Coastlands

• Spittal

• St Mary's RC

• Ysgol Ger y Llan

Y tair ysgol uwchradd y sir hefyd yn y categori coch:

• Ysgol Greenhill

• Ysgol Harri Tudur (Penfro)

• Ysgol Gyfun Aberdaugleddau

Mae 12 o ysgolion cynradd y sir yn y categori gwyrdd - ond dim ond un ysgol uwchradd, Ysgol y Preseli.

Daw wrth i drigolion Sir Benfro weld cynnydd o bron i 10% yn nhreth y cyngor ar ôl i gynghorwyr gymeradwyo'r gyllideb ddydd Iau.

Dyma'r ail flwyddyn yn olynol i'r awdurdod gymeradwyo cynnydd sylweddol mewn treth, ar ôl cynnydd 12.5% llynedd.

Bydd cartrefi band D yn talu £98.55 yn ychwanegol yn 2019/20.

Mae Ysgol Harri Tudur ymhlith yr ysgolion uwchradd sy'n y categori coch

Dywedodd: "Mae gyda ni'n heriau, mae gyda ni'n tlodi, ond dim i'r graddau a welir mewn siroedd eraill yng Nghymru.

"Does dim wedi gwella. Mae yna gwestiynau mawr yn codi.

"Dyw e ddim yn dderbyniol i weld hyn yn digwydd yn ein hysgolion. Mae bai arnom ni.

"Mae hi'n holl anfaddeuol pan 'da ni'n codi treth y cyngor eleni a llynedd ein bod ni'n anwybyddu safonau ein hysgolion ni... Mae'n rhaid i ni wneud e yn werth am arian.

"Ac yng nghyd-destun ysgolion o ran eu safonau - 'da ni ddim yn cyflawni gwerth am arian, sydd yn drist iawn."

'Adnoddau i ddod mas o'r coch'

Wrth ymateb, fe ddywedodd y Cynghorydd Cris Tomos, aelod o gabinet Cyngor Sir Penfro, ei bod hi'n "siomedig i weld y canlyniadau".

"Os byddwn ni'n cael y cynnydd o 9.9% ar y dreth, fe fydd £600,000 yn mynd tuag at addysg blwyddyn nesaf," meddai. "Byddwn ni yn buddsoddi i ddod ag adnoddau ychwanegol i'r ysgolion.

"Ni'n gweld hynny yn bwynt hynod o bwysig i weld gwellhad. Byddwn ni am sicrhau bod yna adnoddau iddyn nhw ddod mas o'r coch yn ystod y 12 mis nesaf.

"Gyda'r ychwanegiad o 10%, fe fydd e'n mynd tuag at addysg, at yr ysgolion sydd angen cymorth. O ran yr adran addysg, mae gyda ni weithwyr sydd yn gweithio gyda bob ysgol i weld diffygion.

"Mae prifathrawon hefyd yn dod at ei gilydd i rannu arfer da. Roedd y canlyniadau yn seiliedig hyd at fis Medi diwethaf. Mae gwellhad wedi bod yn barod."

Y cynghorydd Cris Tomos: 'Codi treth yn rhoi mwy o adnoddau i'r ysgolion'

Doedd ERW - y consortiwm addysg yng ngorllewin Cymru - sydd yn cynorthwyo ysgolion i godi safonau - ddim am wneud unrhyw sylw.

Mae'r Gweinidog Addysg, Kirsty Williams, wedi sgwennu at Gyngor Sir Penfro i holi sut mae'r awdurdod yn bwriadu cefnogi ysgolion sydd yn y categori coch am dros ddwy flynedd.