Pryder am effeithiau disel yn ardal Afon Llwchwr

Roedd safle'r ddamwain ger aber Afon Llwchwr

Mae helwyr cocos ar gilfach Tywyn yn poeni am effeithiau hir dymor niwed amgylcheddol ar ôl i ddisel oedd yn cael ei gludo ar drên aeth oddi ar y cledrau lifo i Afon Llwchwr.

Cafodd gwelyau cocos yr ardal eu cau yn dilyn cyngor gan yr Asiantaeth Safonau Bwyd ar ôl i 10 o wagenni dod oddi ar y cledrau ger Llangennech, Sir Caerfyrddin.

Yn ôl Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC), mae yna dystiolaeth o ddisel ar nifer o safleoedd ar hyd Afon Llwchwr gan gadarnhau y bydd yna "effeithiau hir dymor".

Yn ôl Robert Griffiths, heliwr cocos, mae'n gyfnod pryderus iawn i'r diwydiant.

"Does yna ddim gwaith ac felly dim tâl a 'da ni ddim ag arian i dalu morgeisi a phethau fel 'na," meddai.

"Dim ond aros allwn ni, ond i nifer 'da ni'n gwybod dim byd arall.

"Dwi wedi gwneud hyn am 40 mlynedd, dyna'r cyfan dwi wedi ei wneud erioed."

Roedd 10 o wagenni yn cludo hyd at 75.5 tunnell o danwydd yr un

Doedd dim modd i CNC ystyried y niwed amgylcheddol tan i'r tân gael ei diffodd ar ôl 33 awr o waith gan y gwasanaethau brys.

Dywedodd CNC bod maint "sylweddol" o ddisel wedi gollwng, gydag ychydig wedi mynd i Afon Llwchwr.

Fe ddaeth y trên oddi ar y traciau yn agos at aber Afon Llwchwr, sy'n rhan o Ardal Cadwraeth Arbennig Bae ac Aberoedd Caerfyrddin.

Mae'r aber hefyd yn ardal bwysig o ran bywyd gwyllt

Mae pryder y gallai'r digwyddiad gael effaith ar bobl sy'n dibynnu ar yr ardal am eu bywoliaeth, fel helwyr cocos.

Yn ôl Ioan Williams o CNC bydd timau arbenigol yn parhau i asesu'r llygredd dros yr wythnosau nesaf.

"Ni'n cario malen gyda monitro 'ma," meddai.

"Ni'n gweithio gydag arbenigwyr mewnol Cyfoeth Naturiol Cymru a hefyd gydag arbenigwyr arall, gyda Chyngor Abertawe a Chyngor Caerfyrddin i gael nhw i helpu ni weld beth fydd yr effaith tymor hir.

"Ni lan heddiw ym Machynys - rhyw 10 cilomedr o ble ddigwyddodd i'r trên adael y cledrau - yn ffodus heddiw does dim tystiolaeth [o ddisel] yn y fan hyn.

"Ymhellach lan wrth Pont Llwchwr, mae pethau bach yn wahanol. Mae 'na effaith di bod fan yna, gallwn ni weld olew ar wyneb y dŵr."