Maniffesto Llafur yn 'fwy cymedrol' na'r Torïaid a Phlaid Cymru

Bydd Etholiad Senedd Cymru yn digwydd ar 6 Mai

Mae maniffesto etholiad Llafur yn cynnig addewidion mwy cymedrol na'u prif wrthwynebwyr, meddai arbenigwyr.

Maen nhw'n dweud bod cynlluniau gwariant Llafur yn seiliedig ar ragfynegiad "gofalus" ynglŷn â maint y gyllideb, o'i gymharu â'r Ceidwadwyr a Phlaid Cymru.

Ond mae yna ddiffyg manylder ym mhob un o dri chynnig y pleidiau mwyaf, yn ôl tîm ymchwil Dadansoddiad Cyllidol Cymru ym Mhrifysgol Caerdydd.

Nid yw'r pleidiau wedi dweud digon am y "dewisiadau anodd" sy'n eu hwynebu os ydyn nhw mewn llywodraeth ar ôl 6 Mai.

• POLISÏAU: Cymharwch addewidion y pleidiau

• DWY GROES MEWN DAU FLWCH: Pam bod gennych chi ddwy bleidlais?

• PWY SY'N SEFYLL YN FY ARDAL I?: Rhowch eich cod post yn y blwch

• WEDI DRYSU?: Dysgwch fwy gyda BBC Bitesize

• PODLEDIAD: Croes yn y bocs

Cymharodd y dadansoddiad gost tebygol maniffestos â rhagolygon ar gyfer cyllideb Llywodraeth Cymru, y mae eu maint wedi'i osod yn bennaf yn San Steffan.

Canfu fod Llafur wedi cymryd "agwedd wahanol iawn" i'r Torïaid a Phlaid Cymru, gyda chynigion gwariant newydd "eithaf cymedrol" a dim ymrwymiadau penodol ar gyllid o ddydd i ddydd ar gyfer ysgolion a'r GIG.

"Rwy'n credu eu bod yn bod yn ofalus o ran y rhagolygon ar gyfer cyllideb Cymru," meddai Guto Ifan o'r tîm dadansoddi.

Mae addewidion y Ceidwadwyr i dorri trethi, ar ben addewidion gwariant newydd, yn mynd tu hwnt i'r cynnydd sy'n cael ei ragweld ym maint cyllideb Cymru, meddai Mr Ifan.

Adam Price (Plaid Cymru), Mark Drakeford (Llafur) ac Andrew RT Davies (Ceidwadwyr) ydy arweinwyr y prif bleidiau

Byddai angen mwy o arian parod gan Lywodraeth y DU ar lywodraeth Dorïaidd Gymru - rhywbeth y mae'r dadansoddiad yn ei ddweud sy'n "debygol" - neu y byddai'n rhaid iddi dorri mewn meysydd eraill i dalu am ei maniffesto.

Mae cynlluniau Plaid Cymru yn tybio y bydd y gyllideb yn tyfu'n gyflymach, a dywedodd Mr Ifan fod hynny yn "optimistaidd ond nid yn afresymol".

Yn wahanol i'r pleidiau eraill, roedd Plaid Cymru yn cynnig ymrwymiadau mawr y tu allan i'r GIG ac ysgolion "mewn cyllideb gymharol dynn".

Beth ydy'r ymateb?

Dywedodd llefarydd ar ran Llafur Cymru y byddai'n bosib cyflwyno'r addewidion yn y maniffesto "o fewn y gyllideb a'r pwerau sydd ar gael i Lywodraeth Cymru".

Ychwanegodd nad yw'r cynlluniau'n ddibynnol ar gynyddu trethi na chael caniatâd Llywodraeth y DU.

"Mae'r llywodraeth Lafur yma wedi buddsoddi mwy bob pen yn y gwasanaeth iechyd a gofal cymdeithasol na Lloegr, a bydd y llywodraeth Lafur nesaf yn parhau i wneud hynny."

Dywedodd Eurfyl ap Gwilym o Blaid Cymru bod y dadansoddiad yn "cadarnhau" adroddiadau blaenorol gan economegwyr bod "maniffesto Plaid Cymru yn gyraeddadwy ac yn realistig".

Ychwanegodd bod y dadansoddiad newydd yn rhoi "arwydd clir i bleidleiswyr mai ond llywodraeth Plaid Cymru all sicrhau gallu economaidd i galon ein llywodraeth a syniadau newydd i wella bywydau."

Mae maniffesto'r Ceidwadwyr Cymreig "wedi ei gostio'n llwyr" meddai llefarydd, gan "warantu'r hwb i economi Cymru sydd ei angen i wella o'r pandemig a 22 mlynedd o'r Blaid Lafur, gan sicrhau ein haddewid cenedlaethol i greu 65,000 o swyddi a dangos i'r byd bod Cymru ar agor i fusnes".

Ychwanegodd bod "ein hymrwymiadau wedi eu disgrifio fel rhai sydd o fewn cyd-destun gwariant realistig gan berchennog busnes amlwg o Gaerdydd a chyn-ymgynghorydd i Lywodraeth Cymru".