Marchnad newydd yng Nghasnewydd i achub y ddinas?

Mae'r farchnad ar ei newydd wedd wedi denu sawl cwsmer newydd ers agor fis diwethaf

Mae gobaith y bydd marchnad fictorianaidd Casnewydd yn achub canol y ddinas ers iddo agor ar ei newydd wedd.

Er bod siopau gweigion yn broblem mewn trefi a dinasoedd ar hyd a lled y wlad, mae'n gyfnod cyffrous yng Nghasnewydd.

Mae 'na fis bellach ers i'r farchnad ailagor yn dilyn buddsoddiad gwerth miliynau o bunnoedd.

Mae'r neuadd fwyd yn ganolbwynt i'r datblygiad sydd wedi costio tua £6m ac mae'n allweddol wrth ddenu cwsmeriaid hen a newydd i ganol y dref.

Un o'r busnesau sy'n elwa o adfywiad y farchnad yw stondin gwin Sara Hobday.

"Mae'n sicr yn denu pobl newydd bob wythnos," dywedodd.

"Mae'n atgoffa pobl fod Casnewydd yn ddinas bwysig a fi'n meddwl bod e'n dod ag arian nol fewn i ddinas sydd wedi cael ei hanwybyddu'n rhy hir erbyn hyn.

"Roedd pethau'n brysur iawn ar y dechrau, mae pethau wedi tawelu ond mae dal pobl newydd yn dod bob wythnos, dwi yn credu y gwneiff e bigo lan... mae pethau yn mynd yn dda."

'Llwyddo'

Mae Elin Cottrell yn fyfyriwr yn y ddinas sydd hefyd yn gweithio ar stondin Deli Bach yn y farchnad.

"Rwy'n astudio ym Mhrifysgol Casnewydd a doedd dim byd i ni wneud.

"Ar y penwythnos ro'n ni'n mynd i Gaerdydd ond pan ti yn y brifysgol ti eisiau bod yn dy ddinas dy hun a ffeindio rhywbeth i 'neud.

"Fi'n credu maen neis i gael rhywbeth fel hyn mewn dinas eitha' bach. Dwi yn meddwl bydd e'n llwyddo."

• Bron i un o bob pum siop yng Nghymru yn wag

• Yr economi: Effaith Covid-19 yn waeth na'r 1980au

Mae Covid wedi bod yn ergyd drom i ganol trefi gyda mwy ohonom yn gweithio o adref ac yn siopa ar lein.

Ddechrau'r flwyddyn fe gyhoeddodd adroddiad gan Centre for Cities fod traean siopau Casnewydd yn wag.

Ond, yn ôl Cyngor Casnewydd, doedd y darlun ddim yn ddrwg i gyd. Maen nhw'n dweud eu bod wedi cynnwys siopau oedd yn cael eu hadnewyddu fel rhan o'u harolwg, er iddyn nhw gydnabod bod tua chwarter siopau'r ddinas yn wag.

Y cynllun yw y bydd Marchnad Casnewydd yn parhau i ehangu

Mae her costau byw yn siŵr o gael effaith pellach ond mae cynlluniau fel cynllun adfywio'r farchnad yn debyg o helpu Casnewydd, yn ôl Dr Robert Bowen o Brifysgol Abertawe.

Dywedodd bod y fenter yn hwb enfawr i fusnesau llai hefyd: "Mae busnesau bwyd a diod yn ffordd o ddenu pobl i mewn a wedyn mae e'n creu lleoliad newydd i bobl yn nghanol y ddinas ac maen nhw'n gallu gweld beth arall sydd yno hefyd felly maen hwb i siopau cyfagos hefyd.

"Mae cael stondin yn y farchnad yn rhoi cyfleoedd i fusnesau bach sefydlu eu hunain a gweithredu mewn ffordd mwy cynaliadwy.

"Mae'n anodd iawn cymryd uned ar y stryd fawr oherwydd maen nhw'n gorfod talu rhent a chyfraddau busnes ac ar hyn o bryd mae costau uchel o ran egni hefyd."