Angen 'sefydlogrwydd' ar Lafur y DU, meddai Prif Weinidog Cymru

Mae Llafur yn cynnig "profiad a sefydlogrwydd" dros "rhaniad a ffantasi" eu gwrthwynebwyr gwleidyddol, meddai Prif Weinidog Cymru wrth gynhadledd yr Hydref y blaid.

Dywedodd Morgan: Bydd Cymru'n mynd i anhrefn os bydd Plaid neu Reform yn ennill [etholiad y Senedd] ym mis Mai".

Dywedodd Ysgrifennydd Cymru Llafur, Jo Stevens, wrth y cynrychiolwyr y byddai cynllun Plaid Cymru ar gyfer annibyniaeth i Gymru yn costio "dros £11,000 o gynnydd mewn treth bob blwyddyn i bob oedolyn o oedran gweithio".

Mewn ymateb, dywedodd Plaid Cymru fod polisïau Llafur, gan gynnwys cadw'r cap budd-dal dau blentyn, y cynnydd mewn yswiriant gwladol a thoriadau mewn taliadau tanwydd gaeaf, yn costio teuluoedd sy'n gweithio.

Rhybuddiodd prif weinidog i bleidleiswyr i beidio "mentro" ar "lais rhanedig" Reform na "gwleidyddiaeth ffantasi" Plaid, gan ddweud y byddant yn "chwalu" popeth y mae Llafur wedi adeiladu ers datganoli.

"Cynllun Reform? Dinistrio'r GIG. Cael gwared â phresgripsiynau am ddim. Chwalu popeth sy'n symud."

Dywedodd bod plaid flaenorol Nigel Farage, UKIP, yn "gawlach'" yn y Senedd, gyda chyn-aelod yn cyfaddef cyhuddiadau o lwgrwobrwyo sy'n gysylltiedig â Rwsia.

"Does dim angen gwleidyddiaeth ffantasi ar Gymru. Mae angen gweledigaeth ymarferol a chyffrous i ddyfodol ein cenedl, a byddwn yn amlinellu hynny yn ein maniffesto nesaf.

"Yr hyn sydd ei angen arnom yw profiad a sefydlogrwydd a hynny mewn cyfnod o ansefydlogrwydd."

Yn ei haraith, cyhuddodd Stevens Plaid Cymru o "economeg ffantasi" gan honni y byddai cynllun annibyniaeth hirdymor y blaid yn arwain at "biliynau o bunnoedd o godiadau treth a chyni ariannol i weithwyr ledled Cymru".

Nid yw'r dadansoddiad wedi ei rannu'n llawn gyda'r BBC, ac felly nid yw'r honiadau wedi'u gwirio'n annibynnol eto.

Er hyn, mae'r BBC yn deall bod y cyfrifiadau'n tybio y byddai Llywodraeth Cymru annibynnol yn parhau i wario yr un swm ar yr un meysydd ag y mae llywodraeth y DU yn ei wario ar hyn o bryd yng Nghymru ar feysydd y maen nhw'n eu rheoli.

"Os yw Plaid Cymru eisiau cael eu cymryd o ddifrif, mae angen iddynt gadarnhau a ydynt yn mynd i drethu teuluoedd Cymru i dlodi neu dorri gwasanaethau cyhoeddus i'r asgwrn," meddai Stevens.

"Mae Llafur wedi dod â chyni ariannol i ben yng Nghymru. Peidiwch â gadael i Blaid Cymru ei orfodi ar Gymru eto."

I'r gwrthwyneb, dywedodd y bydd llywodraeth y DU yn buddsoddi mwy na £200m i adfywio strydoedd mawr ac adfywio cymunedau yng Nghymru.

Dywedodd llefarydd ar ran Plaid Cymru: "Mae Jo Stevens wedi dewis defnyddio llwyfan ei chynhadledd i siarad yn negyddol am Gymru ar adeg lle mae mwy a mwy o bleidleiswyr Llafur yn symud draw at Blaid Cymru gyda'n gweledigaeth gadarnhaol ar gyfer ein cenedl a'n cred yn ein potensial.

"Wrth i Lafur frwydro am berthnasedd, mae pobl Cymru yn gwybod yn y bôn fod yr esgid yn gwasgu yn sgil yr hyn sy'n digwydd o dan oruchwyliaeth Llafur."

Dadansoddiad y Gohebydd Gwleidyddol, Catrin Haf Jones

Dim ond blwyddyn sydd ers i Lafur Prydain gwrdd yn eu cynhadledd fawr ddiwethaf, ond mae gorfoledd y digwyddiad hwnnw – wedi eu llwyddiant etholiadol rhyfeddol yn San Steffan llynedd – yn teimlo'n bell iawn i ffwrdd erbyn hyn.

Mae'r blaid yn cwrdd yma'n Lerpwl dan gysgod arolygon barn difrifol ar hyn o bryd, yng Nghymru ac ar draws y DU a chwestiynau'n drwch dros ddyfodol eu harweinydd, Prif Weinidog Prydain, Keir Starmer.

Ond beth i wneud am Gymru yw'r cwestiwn mawr sy'n cnoi aelodau Cymreig Llafur, wedi i arolwg arall eto atgyfnerthu tuedd anghyfforddus iawn i'r blaid ymhlith pleidleiswyr Cymru ar hyn o bryd: bod yn well ganddyn nhw Reform a Phlaid Cymru na'r blaid sydd wedi bod yn rheoli ym Mae Caerdydd ers 26 mlynedd.

Ag etholiadau'r Senedd ond wyth mis i ffwrdd, sut felly ma' taclo dau wrthwynebydd sy'n herio o gyfeiriadau gwleidyddol gwahanol – Reform ar dde, Plaid Cymru ar y chwith?

Ymosod ar y ddwy fel un oedd strategaeth Prif Weinidog Cymru ac Ysgrifennydd Cymru yn eu hareithiau o lwyfan y gynhadledd bnawn Sul: cyhuddo'r ddwy blaid o 'genedlaetholdeb cynhennus' – Reform yn beio tramorwyr, Plaid Cymru'n beio San Steffan, medden nhw.

A rhybudd, mwy na chymhelliad, oedd gan Eluned Morgan i'r rheiny'n gwrando: bod yn well i bleidleiswyr Cymru ymddiried yn y blaid maen nhw'n eu nabod mewn cyfnod mor ansefydlog na'i mentro'i ar y lleill.

Ond yr adnabyddiaeth honno yw un o broblemau mwyaf Llafur yng Nghymru, a phrin ddim sôn yn araith Prif Weinidog Cymru am record ei llywodraeth ei hun yn un o'r meysydd lle mae ganddi rym go iawn dros gyflawni: iechyd, addysg, gwasanaethau cyhoeddus.

"Mae brwydr anferth o'n blaen yn etholiadau'r Senedd," meddai Eluned Morgan wrth aelodau Llafur yn Lerpwl – ar hynny, mae'r blaid yn gytûn.

Ond wedi 26 mlynedd o reoli, mae'r arfau at y frwydr honno'n edrych yn brin dros ben.