Ysbryd y diwydiant amaeth yn 'is nag erioed' yng Nghymru

Mae cyn-ddirprwy lywydd Undeb Amaethwyr Cymru (UAC) wedi dweud fod ysbryd y diwydiant amaeth yn is nag ar unrhyw gyfnod yn ei fywyd.

Wrth ymweld ag un o ddigwyddiadau'r Undeb i ddathlu eu hwythnos Brecwast, dywedodd Brian Thomas hefyd fod gan Lywodraeth Cymru ddiffyg ymwybyddiaeth o'r diwydiant amaeth.

"Yn anffodus, dwi ddim yn credu bod y Senedd yng Nghaerdydd yn deall amaethyddiaeth a phwysigrwydd amaethyddiaeth o fewn economi cefn gwlad," meddai.

Ond dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru bod eu "hymrwymiad i'r sector ar yr adeg heriol hon yn glir iawn".

Mae Brian Thomas o'r farn nad yw'r Senedd yn deall pwysigrwydd amaethyddiaeth o fewn economi cefn gwlad

Dywedodd Brian Thomas: "Mae problem TB gyda ni ac mae hwn yn chwarae ar feddwl pobl am y rheswm, fel unigolion, ni ffili gwneud dim ambyti 'ny.

"Mae'r Senedd yng Nghaerdydd mor boliticaidd am y peth a dwi'n siŵr mai hwnnw yw'r broblem fwyaf cyn belled ag y mae iechyd meddwl yn y ddadl."

Aeth ymlaen i sôn bod y pwysau ariannol hefyd yn gwasgu ar y diwydiant.

Dywedodd: "Yn ariannol, mae'r NVZ [Parthau Perygl Nitradau] gyda ni hefyd sy'n rhoi pwysau ychwanegol arall, a hefyd yr ansicrwydd o ddim gwybod yn iawn sut mae'r diwydiant yn mynd i gael ei ariannu yn y dyfodol."

Cynnal brecwastau i rannu meddyliau

Yr wythnos hon, mae UAC yn cynnal brecwastau ffermdy ar draws y wlad gyda'r bwriad o annog pobl i siarad, rhannu meddyliau a helpu i wella iechyd meddwl.

Gyda 90 yn cofrestru i gael brecwast yng Nghanolfan Hermon, Sir Benfro fore Mawrth, dywedodd Brian Thomas ei fod wedi clywed sawl un yn trafod eu pryderon.

"O'n i jyst yn siarad â ffermwr fan hyn nawr o'dd yn poeni am blannu 10% o'i dir yn goedwig," meddai.

"O'dd e'n dweud do'dd dim llawer o dir isel gyda fe a dy'n nhw ddim yn fodlon plannu'r ucheldir. Ro'dd e'n poeni am ei ddyfodol."

Dywedodd John Rowe Lewis bod y digwyddiad yn neis i allu cymdeithasu

Un a oedd yn falch o'r cyfle i siarad a chymdeithasu oedd John Rowe Lewis sy'n ffermio'n Nhydraeth.

"Os y'ch chi'n gweld rhyw broblem, chi'n gallu siarad a rhannu'r broblem yna gyda rhywun arall," meddai, wrth fwynhau ei frecwast.

"Mae mor neis bod pethau fel hyn wedi dod i bobl gael cymdeithasu a'r un peth pan chi'n mynd i rywle fel y mart, chi'n gwybod, mae hwnna'n le pwysig iawn hefyd."

Ategodd Aeres James, drwy ddweud: "Chi'n meddwl bod gofidiau gyda chi gartref, chi'n siarad â rhywun a falle bod eich gofidiau chi'n llai.

"Mae rhannu gofid yn beth da dwi'n meddwl ac mae'n neis i gymdeithasu mewn rhywbeth fel hyn."

Dywedodd Aeres James bod ei bod yn neis i gymdeithasu

Ynghyd ag annog sgwrs, bwriad Wythnos Brecwast UAC hefyd yw codi arian at elusen a hyrwyddo cynnyrch lleol sy'n cael ei gynhyrchu gan ffermwyr bob dydd.

Roedd aelodau o Gylch Meithrin Hermon hefyd yn y digwyddiad i ddysgu am y gadwyn fwyd.

Yn ôl Arweinydd y Cylch Meithrin, Bethan James, roedd hi'n bwysig i'r plant ddeall y broses o gynhyrchu bwyd, o'r giat i'r plat.

"Ma' hwn 'di bod yn gyfle gwych iddyn nhw ddysgu," meddai.

"Ma' nhw 'di joio, a maen nhw'n holi lot o ble mae bwyd yn dod yr wythnos 'ma."

Bethan a Ffion James, mam a merch sy'n gweithio i Gylch Meithrin Hermon

'Gwbl benderfynol o ddileu TB'

Yn ôl llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru, maen nhw wedi gwrando ar ffermwyr a chynrychiolwyr drwy "ddiogelu cyllideb Cynllun y Taliad Sylfaenol (BPS) ar £238m ar gyfer 2024, sef yr un lefel â 2023".

"O ystyried y pwysau sylweddol rydym yn ei wynebu, nid oedd hyn yn hawdd ond roeddem yn cydnabod y pwysigrwydd o ddarparu sefydlogrwydd yn ystod cyfnod mor ansicr."

Mae'r llywodraeth hefyd yn dweud eu bod yn "canolbwyntio ar y cymorth sydd ar gael i baratoi ffermwyr a'r gadwyn gyflenwi ar gyfer y Cynllun Ffermio Cynaliadwy, sef ein dull hirdymor i gefnogi gwytnwch ein diwydiant amaethyddol yng Nghymru".

Maen nhw'n annog ffermwyr i ymateb i'r ymgynghoriad sydd yn cael ei gynnal ar hyn o bryd.

O ran y dicïau, mae'r Llywodraeth yn dweud eu bod yn ymwybodol iawn o'r pryderon a'u bod yn "gwbl benderfynol o ddileu TB gwartheg yng Nghymru".

Mae nhw'n annog ffermwyr i weithio mewn partneriaeth er mwyn sicrhau statws heb TB i Gymru.

"Ni all Llywodraeth ei wneud ar ei phen ei hun," meddai llefarydd.