Etholiad 2019: Gwleidyddion Cymru mewn dadl deledu

Dyma oedd y ddadl deledu gyntaf yn yr ymgyrch etholiadol

Mae aelodau blaenllaw y pleidiau sy'n sefyll yng Nghymru yn yr etholiad cyffredinol wedi herio ei gilydd am y tro cyntaf yn ystod yr ymgyrch mewn dadl deledu fyw.

Dywedodd Nick Thomas-Symonds wrth ITV Cymru y byddai Llafur yn cael gwared ar fudd-dal Credyd Cynhwysol, tra bod y Democrat Rhyddfrydol Jane Dodds wedi dweud bod y polisi wedi bod yn "drychineb".

Dywedodd Liz Saville Roberts y byddai Plaid Cymru yn codi plant allan o dlodi, tra bod y Ceidwadwr David TC Davies yn canolbwyntio ar gael pobl oddi ar fudd-daliadau.

Dywedodd Nathan Gill o Blaid Brexit fod Credyd Cynhwysol yn "erchyll".

"Mae naw mlynedd o gyni wedi dirywio gwasanaethau cyhoeddus," meddai Mr Thomas-Symonds o'r Blaid Lafur wrth y rhaglen.

"Rhaid i ni ddod â chyni i ben ac mae hynny'n cynnwys dod â'r trychineb a oedd yn Gredyd Cynhwysol i ben."

• Etholiad 2019: Rhestr yr ymgeiswyr

• Etholiad Cyffredinol 2019: Canllaw syml

Dywedodd Ms Saville Roberts o Blaid Cymru fod y modd i godi plant allan o dlodi "wedi bod yn nwylo Llafur yng Nghaerdydd yn y Senedd ers blynyddoedd" a bod "cyn lleied wedi ei wneud".

Ychwanegodd Mr Gill: "Rhaid i'r llywodraeth fod yno i roi help llaw pan fydd ei angen arnynt."

Cytunodd Ms Dodds fod y gweithredu wedi bod yn "drychineb llwyr".

Dywedodd y byddai ei phlaid yn lleihau'r amser aros am y taliad cyntaf o bum wythnos i bum niwrnod.

"Byddem hefyd yn buddsoddi mewn gofal plant am ddim, sy'n golygu y byddai menywod a mamau a rhieni yn ôl i'r gwaith," meddai.

Fe wnaeth Nick Thomas-Symonds o'r blaid Lafur, Liz Saville Roberts ar ran Plaid Cymru, a'r Ceidwadwr David Davies herio'i gilydd ar swyddi, yr economi a gwariant

Wrth ymateb i sylwadau'r panel ar Gredyd Cynhwysol, dywedodd y Ceidwadwr Mr Davies: "Mae'n ddrwg gen i glywed nad yw pobl wedi cael gwybod y gallant fenthyg yr arian ar gyfraddau llog isel os oes angen iddynt aros.

"Y rheswm rydyn ni wedi cael naw mlynedd o gyni yw bod Llafur wedi dymchwel yr economi."

Wrth holi Mr Thomas-Symonds am gynllun Llafur i gael gwared ar Gredyd Cynhwysol, dywedodd Adrian Masters, Golygydd Gwleidyddol ITV Cymru, y byddai'n rhaid i Lafur ddechrau eto.

Atebodd Mr Thomas Symonds: "Byddai'n rhaid i chi allu atal gormodedd gwaethaf y system bresennol ar unwaith, ac mae'r system bresennol yn methu ar ei thelerau ei hun. Mae'n cynyddu tlodi."

• Cliciwch yma am fwy o straeon etholiad cyffredinol

Dywedodd ei wrthwynebydd Ceidwadol bod Llafur eisiau siarad am yr hyn maen nhw am ei wneud ar gyfer y system fudd-daliadau, ond bod ei blaid yn siarad "am sut i gael pobl allan o'r system fudd-daliadau".

"Mae gennym ni'r lefelau diweithdra isaf yn y wlad hon ers y 70au," ychwanegodd Mr Davies.

Derbyniodd Ms Saville Roberts y byddai eisiau i'r pwerau sy'n ymwneud â'r polisi hwn gael eu datganoli, ac amcangyfrifodd Plaid Cymru y byddai'n costio tua £525m y flwyddyn.

"Mae'n rhaid i rywun fynd i'r afael â hyn," meddai.

Fe wnaeth Jane Dodds o'r Democratiaid Rhyddfrydol a Nathan Gill o Blaid Brexit feirniadu cynllun Credyd Cynhwysol

Dywedodd Mr Gill o Blaid Brexit: "Gadewch i ni edrych ar ffyrdd o fasnachu'n ffordd allan o dlodi...

"Byddem yn codi cyfalaf wrth i'r wlad gynyddu ei hincwm... Byddem ni i gyd yn elwa o hynny, byddai pobl yn cael swyddi sy'n talu'n dda. "

O ran Llafur, dywedodd Mr Thomas-Symonds y byddai cynlluniau ar gyfer benthyca yn cael eu datgelu ddydd Iau wrth i'r blaid lansio ei maniffesto, ac y byddai'n glir o ble y byddai trethi'n dod - gyda "rheiny sy'n medru talu" yn ysgwyddo'r baich mwyaf.

Wrth ymateb i her i gynlluniau gwariant, dywedodd Mr Davies: "Rydym yn benthyca'r arian hwn i fuddsoddi, gallwn roi'r arian hwn i'r Gwasanaeth Iechyd ac i addysg."

Dywedodd Ms Dodds ar ran y Democratiaid Rhyddfrydol fod gan ei phlaid set lawn o gynigion wedi'u prisio'n llawn, wedi'u hariannu'n rhannol trwy godi trethi a thrwy'r hyn a alwodd yn "Bonws Aros yn seiliedig ar y DU yn aros yn yr UE".

Dywedodd y byddai'n darparu £50bn "yn ystod oes y Senedd nesaf".