Cynllun eog a brithyll yn 'cosbi' pysgotwyr Cymru

Mae pysgotwyr wedi dweud eu bod yn cael eu cosbi'n annheg gan gynigion sy'n ceisio atal y cwymp mewn niferoedd eog a brithyll yn afonydd Cymru.

Bydd Cyfoeth Naturiol Cymru yn ymgynghori i geisio deall sut i gynyddu niferoedd, wedi rhybudd bod lefelau'n is nac erioed.

Mae cynlluniau CNC yn cynnwys gorfodi pysgotwyr i ryddhau pysgod yn ôl i'r dŵr.

Ond mae'r Ymddiriedolaeth Bysgota yn dweud mai'r gwir broblem yw llygredd amaethyddol.

• Rhybudd am nifer eogiaid mewn afonydd

Yn ôl yr asesiad blynyddol diweddaraf, mae 21 o'r 23 o afonydd eog mewn perygl o beidio â chyrraedd targed o nifer y pysgod.

Mae 21 o 33 o afonydd brithyll y môr yn cael eu disgrifio fel rhai bregus.

'Problem fwy'

Yn 2014 fe wnaeth CNC annog pysgotwyr i ryddhau mwy o'r pysgod yr oedden nhw'n eu dal, ond mae'r corff wedi cymryd cam ymlaen gyda'r cyngor diweddaraf.

Mae hefyd cynigion i gyflwyno uchafswm ar faint o bysgod sy'n cael eu dal, a chyfyngu ar y math o abwyd sy'n cael ei ddefnyddio.

Dywedodd Mark Lloyd bod angen taclo problemau a ddaw gan lygredd a charthffosiaeth

Dywedodd Mark Lloyd o'r Ymddiriedolaeth Bysgota ei fod yn falch bod CNC yn ymchwilio i'r cwymp mewn niferoedd, ond nad oedd o blaid cyfyngu ar faint sy'n cael eu dal.

"Mae angen am daclo'r broblem fwy, sef llygredd, yn enwedig o amaeth ond hefyd coedwigaeth a charthffosiaeth," meddai.

"Mae pysgotwyr yn lladd rhai cannoedd o bysgod ar draws Cymru. Ond mae miloedd o bysgod yn cael eu lladd gan slyri a gwaddodion a phlaladdwyr o'r tir."

Ychwanegodd y byddai pysgotwyr yng Nghymru yn teithio dros y ffin neu dramor i bysgota, os oes gormod o reoliadau.

Mae pysgodfeydd werth tua £150m i economi Cymru bob blwyddyn, ac maen nhw'n cefnogi tua 1,500 o swyddi.

Dywedodd Ceri Davies o CNC: "Mae'r cwymp yn nifer yr eog a'r brithyll môr sy'n mudo yn ôl i'n hafonydd bellach mor ddifrifol bod angen i ni roi mwy o gyfle i bysgod atgenhedlu os ydyn ni am sicrhau bodolaeth y pysgod mewn afonydd yng Nghymru."