Offerynnau cerdd ar eu ffordd i ysgolion yn Y Wladfa

Bydd 10 o gesys llawn offerynnau yn gadael porthladd Llundain am Frasil ac yna Puerto Madryn

Mae cyflenwad o offerynnau cerdd ar eu ffordd o Gaerdydd i'r Wladfa ar gyfer plant sydd wedi gorfod ymarfer gyda theganau yn y gorffennol.

Ers dwy flynedd, mae elusen Patagonia Instrument Project wedi casglu offerynnau nad oedd pobl eu hangen mwyach o bob rhan o'r DU, ac yn codi arian i'w danfon i dde America.

Mae'r offerynnau'n cynnwys timpani, 11 trwmped, clarinét, ffliwt, telyn gwerin, sawl ffidil a fiola, a chwe chês llawn offerynnau taro bach.

Mae disgwyl iddyn nhw gyrraedd Puerto Madryn ym mis Ebrill ac fe fydd gweinyddiaeth addysg Chubut yn eu dosbarthu wedi hynny i ysgolion a grwpiau ieuenctid ar draws Y Wladfa.

Roedd angen sicrhau caniatâd Gweinyddiaeth Dramor ac Is-Gennad Yr Ariannin cyn trefnu i ddanfon yr offerynnau i Batagonia.

Dim timpani yn Chubut

Fe sefydlwyd yr elusen yn 2016 ar ôl i bedwar aelod o Gerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC ymweld ag ardal Chubut yn ystod dathliadau 150 mlwyddiant sefydlu'r Wladfa Gymreig.

Yn ystod y daith fe ddaeth i'r amlwg bod plant yn ymarfer gyda theganau oherwydd prinder offerynnau cerdd.

Fe gychwynnodd yr apêl am hen offerynnau ar ôl iddi ddod i'r amlwg bod plant ym Mhatagonia yn ymarfer gyda theganau

Dywedodd cadeirydd yr elusen a phrif offerynnwr taro'r gerddorfa, Chris Stock: "Roedd llawer o'r ysgolion heb unrhyw fath o offeryn cerdd.

"Roedd hyd yn oed offerynwyr taro Cerddorfa Ieuenctid INTA [yn Nhrelew] ddim ond ag un drwm yr un.

"Yn yr Ysgol Gerdd Arbenigol yn Puerto Madryn roedd y darlithydd offerynnau taro Jorge Ciar yn dysgu tiwnio'r offerynnau ar degan glockenspiel a doedd dim timpani drwy Chubut yn gyfan gwbl."

Proses gymhleth

Mae'r elusen, sy'n annibynnol o'r BBC, yn gweithio gyda Chymdeithas Gymreig Puerto Madryn, staff cenhadol y DU a'r Ariannin yn Llundain a Buenos Aires, a'r Cyngor Prydeinig.

Dywedodd un o ymddiriedolwyr yr elusen a'r trwmpedwr gyda'r gerddorfa, Rob Samuel bod y broses o gydymffurfio â'r holl ofynion er mwyn cael caniatâd Llywodraeth Ariannin i ddanfon offerynnau yno wedi bod yn "gymhleth".

Dywed Chris Stock bod sicrhau'r hawl i ddanfon yr offerynnau i'r Wladfa yn broses gymhleth

"Mae hynny yn rhannol oherwydd dydy hyn ddim yn rhywbeth y mae unrhyw un wedi ei wneud o'r blaen naill ochr i Fôr Iwerydd," dywedodd.

"Mae'n ymddangos y bu'n rhaid creu'r ddeddfwriaeth er mwyn i hyn lwyddo. Ond er gwaethaf problemau, wnaethon ni ddim digalonni a pheidio dod o hyd i atebion."

Mae'r elusen wedi bod mewn cysylltiad gyda grwpiau gwahanol yn y Wladfa er mwyn darganfod pa offerynnau sydd angen, ac sy'n debygol o annog mwy o blant i roi cynnig ar ddysgu, ac i greu mwy o gyfleoedd i athrawon lleol.

Mae'r elusen yn dal yn chwilio am offerynnau ac am help gyda'r costau o'u cludo 7,500 o filltiroedd ar draws y byd.

Fe fydd yr offerynnau'n rhan o lwyth llong a fydd yn gadael porthladd yn Llundain am Rio Grande ym Mrasil, cyn cael eu rhoi ar long arall i Puerto Madryn - y ffordd fwyaf rhad ac uniongyrchol o'u danfon i'r Wladfa.