Galw am ddatblygu rygbi merched i leihau teithiau hir

Mae clwb rygbi o ogledd Cymru'n gobeithio y bydd mwy o dimau merched yn datblygu'n yr ardal, fel nad ydy eu tîm yn gorfod teithio mor bell.

Tîm rygbi merched Caernarfon ydy un o dimau mwyaf llwyddianus gogledd Cymru, ond maen nhw'n dweud fod teithio cannoedd o filltiroedd ar gyfer gemau oddi cartref yn cael effaith negyddol arnynt.

Mae'r tîm yn chwarae yn Uwch Gynghrair Merched Cymru - yr unig dîm o ogledd Cymru i wneud hynny - ac felly'n gorfod teithio i wahanol rannau o dde Cymru bob yn ail wythnos.

Mae'r merched yn gorfod teithio dros bum gwaith y pellter mae tîm dynion Caernarfon yn gorfod ei deithio y tymor hwn.

Y clwb agosaf o ran lleoliad i Gaernarfon yn y gynghrair ydy Clwb Rygbi Hendy-gwyn ar Daf yn Sir Gaerfyrddin.

• 'Newid delwedd' yn denu merched at rygbi

• Cynnydd enfawr merched yn chwarae rygbi

Un o chwaraewyr tîm y Cofis yw Lowri Wynn, ac fe ddywedodd wrth BBC Cymru Fyw fod yr holl deithio yn gallu cael effaith negyddol ar y chwaraewyr.

"O'i gymharu 'efo'r dynion, mae'n dipyn o daith i'r genod.

"Yn aml 'da ni'n gorfod gadael y clwb am 08:00 ar ddydd Sul, a ddim yn dychwelyd tan wedi 22:00 yn y nos.

"Mae'r rhan fwyaf o'r merched yn gweithio ar fore Llun, a nid yn unig fod y genod wedi blino erbyn bore Llun, ond yn aml mae'n rhaid iddynt roi eu nos Sadwrn i fyny hefyd.

"Fe fydd y dynion yn teithio cyfanswm o 200 o filltiroedd i'w gemau cyn y Nadolig, ond ar gyfartaledd 'da ni'n teithio tua 300 milltir bob gêm i ffwrdd, ac fe fyddwn ni wedi teithio cyfanswm o dros 1,000 o filltiroedd i gyrraedd ein gemau."

Anhawster arall sy'n wynebu'r merched ydy timau o'r de yn methu teithio i Gaernarfon am resymau'n cynnwys y pellter a'r amser teithio.

Fe gafodd gêm gynta'r tymor, adref yn erbyn Clwb Penybanc sydd ger Rhydaman, ei chanslo gan nad oedd digon o chwaraewyr ar gael i deithio'r 140 milltir i Gaernarfon.

• Cymru i gynnal Cwpan Rygbi Merched y Byd?

Mae Catrin Mair Roberts yn gwerthfawrogi'r gefnogaeth sydd i ddatblygu rygbi merched

Rheolwraig tîm Caernarfon ydy Catrin Mair Roberts, sy'n gobeithio gweld timau eraill yn datblygu ar draws y rhanbarth er mwyn gallu cystadlu ar yr un lefel, a sicrhau gemau o'r un safon yn agosach at adref.

"I ni gael chwarae i'r safon mae'r genod yma wedi arfer chwarae, mae'n rhaid i ni fod yn y Premiership.

"Mae o'n golygu bod rhaid i ni drafeilio.

"Dwi ddim yn meddwl fod hyn am stopio'r genod ond 'sai yn braf gweld y gogledd yn datblygu mwy a bod y safon yn codi. A bod ni'n gallu trafeilio llai yn y dyfodol."

Ymrwymiad yn 'fawr iawn'

Ychwanegodd: "Ar y funud, 'da ni'n teithio pob yn ail penwythnos... swn i'n gallu dweud mai local derby ni ydy Hendy-gwyn.

"I lot o'r genod sydd 'efo swyddi, mae pawb yn gweithio, rhai yn y byd addysg, yn y frigâd dân, yn y maes meddygol.

"Ar ôl bod ar y ffordd am hyd at 10 awr ar ddydd Sul, a chwarae gêm rygbi yn y canol, mae o'n gallu bod yn flinedig iawn, ac mae'r ymrwymiad gan y genod yn fawr iawn."

Ond er yr anhawsterau, dywedodd eu bod fel tîm yn ddiolchgar iawn i bwyllgor Clwb Rygbi Caernarfon am eu cefnogaeth barhaus, ac am ymroddiad Undeb Rygbi Cymru i gefnogi rygbi merched yn y gogledd.