Cais am atgofion o'r Ail Ryfel Byd yn ardal Y Trallwng

Daeth nifer o faciwîs i Gastell Powys yn ystod yr Ail Ryfel Byd

Mae'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn awyddus i hel atgofion pobl ardal Y Trallwng o'r Ail Ryfel Byd er mwyn creu arddangosfa yng Nghastell Powys.

Rhwng 1939 a 1946 bu'r castell yn gartref i ddisgyblion Ysgol Gymraeg Ashford i ferched wedi iddynt orfod adael eu cartrefi yn Middlesex.

Cafodd y merched eu gwahodd i'r ysgol ar ddechrau'r rhyfel gan George Herbert, pedwerydd Iarll Powys.

Yn ystod y ddwy flynedd nesaf bydd arddangosfa yn cael ei chreu yn y castell a bydd cyfle i glywed lleisiau a lluniau pobl a oedd yno yn ystod yr Ail Ryfel Byd.

Mae yna gais hefyd i unrhyw un a ddaeth i'r ardal oherwydd y rhyfel i anfon eu hatgofion - boed yn faciwîs o Lannau Mersi, yn un o ferched Byddin y Tir neu'n garcharor rhyfel.

Llun o Robin Trimby pan oedd yn 10 oed yn 1944

Mae Robin Trimby, 84 oed, yn gwirfoddoli yn y castell ac mae e'n awyddus i gymharu ei brofiad ef fel faciwî ar gyrion Llundain â phrofiad y merched a ddaeth i Gastell Powys.

"Roeddwn i'n arfer," meddai Robin, "mynd allan i hel y darnau gorau o'r awyrennau Almaenig a oedd wedi gwrthdaro er mwyn eu dangos yn yr ysgol. Yn aml byddwn yn gorffen fy ngwaith cartref mewn cuddfan rhag y cyrchoedd awyr.

"Yn ystod sŵn y seiren fe fyddai'r teulu cyfan yn cysgu o dan fwrdd y gegin.

"Er mawr sioc i mam fe fyddwn i a'm mrawd yn aml yn cael golwg gyflym tu ôl y llenni du ar y cannoedd o awyrennau oedd yn llenwi'r awyr.

"Rwy'n cofio hynny yn well na'r hyn a wnes i wythnos ddiwethaf.

Ailgread o gysgodfan yn ystod yr Ail Ryfel Byd

"Ro'wn yn ffodus iawn bod difftheria wedi taro'r ysgol pan rwygodd bom tir yr ystafell y buaswn wedi bod yn cysgu ynddi - ond fe gafodd rhai o staff yr ysgol eu lladd."

Dywedodd Emma Thompson o Gastell Powys: "Ry'n yn ymwybodol o gyfraniad enfawr pobl leol yn ystod y rhyfel - rhai yn croesawu ac yn gofalu am faciwîs, eraill yn gweithio ar ffermdir ger y castell a rhai yn cadw carcharorion rhyfel.

"Mae'n bwysig cofnodi'r amser pwysig hwn yn hanes Y Trallwng.

"Byddai'n dda petai pobl yn dod atom gyda'u straeon fel ein bod yn gallu eu cofnodi a'u hychwanegu at ein harddangosfa yn ystod y ddwy flynedd nesaf."