Angen treth i sicrhau arian i ysgolion medd economegydd

Dyw ysgolion ddim yn cael digon o gyllid ar hyn o bryd, medd yr Athro Calvin Jones

Fe ddylid cyflwyno treth i sicrhau bod ysgolion wedi eu hariannu'n ddigonol wrth gyflwyno'r cwricwlwm newydd, yn ôl economegydd blaenllaw.

Yn ôl yr Athro Calvin Jones o Brifysgol Caerdydd fe fydd y diwygiadau'n methu heb hwb ariannol sylweddol.

Awgrymodd y gallai ardoll gael ei ychwanegu i dreth y cyngor, trethi busnes neu dreth incwm.

Dywedodd Llywodraeth Cymru ei bod yn rhoi blaenoriaeth i addysg o fewn ei chyllidebau.

• Ysgolion yn wynebu 'argyfwng cudd' achos diffyg arian

Yn ôl yr Athro Jones, academydd yn Ysgol Fusnes Prifysgol Caerdydd, mae'r sefyllfa bresennol ar gyfer ariannu ysgolion yn ddybryd.

'Dim slac yn y system'

Dywedodd bod angen o leiaf £200m i £250m y flwyddyn i ddychwelyd at lefelau gwariant ddegawd yn ôl.

Mae'r Athro Jones yn awgrymu y gellid cyflwyno treth neu ardoll fyddai'n codi arian yn benodol ar gyfer addysg wrth i ysgolion baratoi ar gyfer cyflwyno'r cwricwlwm o 2022.

"Mae'r cwricwlwm newydd yn gofyn am feysydd dysgu llawer ehangach ac mae hefyd yn gofyn i athrawon fod yn fwy annibynnol, yn fwy hyblyg ac i greu mwy o gynnwys eu hunain," meddai.

"Rwy'n teimlo bod 'na ddim slac yn y system ar hyn o bryd felly mae gofyn i athrawon wneud hynny yn annheg."

Bydd cwricwlwm newydd yn cael ei gyflwyno mewn ysgolion ymhen tair blynedd

Mae e hefyd yn awgrymu y gallai'r pwerau benthyca sydd ddim bellach yn cael eu defnyddio i ariannu ffordd osgoi'r M4, gael eu defnyddio i roi hwb ariannol i ysgolion yn y tymor byr.

Pan fyddai'r dreth wedi ei sefydlu ymhen dwy neu dair blynedd, byddai'n creu mwy o gyllid i ysgolion gan hefyd ad-dalu'r benthyciad dros ddegawdau, ychwanegodd.

Cafodd y syniad ei grybwyll mewn adroddiad ar y cyd gyda Chomisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol oedd hefyd yn argymell trawsnewid TGAU.

Cwricwlwm yn 'newid enfawr'

Yn ôl Heledd Morgan o swyddfa'r comisiynydd ac oedd wedi gweithio ar yr adroddiad, rhaid gwario er mwyn gwneud y mwyaf o'r cwricwlwm.

"Mae'r cwricwlwm newydd yn rhoi cyfle mawr i ni roi sgiliau newydd i bobl ifanc ac i'w paratoi nhw am y dyfodol," meddai.

"Mae angen mwy o arian ar ysgolion ar gyfer eu paratoi nhw am y cyfle mae'r cwricwlwm newydd yn rhoi i ni.

"Rwy'n credu bod e'n bwysig iawn i gael y cwricwlwm yma'n iawn - mae'n newid enfawr o ran beth sy'n digwydd yng Nghymru."

Dywedodd Llywodraeth Cymru bod y gyllideb ar gyfer 2020-21 yn cynnwys £86m yn ychwanegol ar gyfer addysg.

"Rydyn ni'n rhoi blaenoriaeth i addysg o fewn ein cyllidebau presennol," meddai llefarydd.

"I gefnogi cyflwyno'r cwricwlwm newydd rydyn ni wedi gwneud y buddsoddiad mwyaf mewn athrawon ers datganoli - pecyn dysgu proffesiynol £39m i helpu codi safonau yn yr ystafell ddosbarth."