Ailagor ym Mehefin yn 'ail opsiwn gorau'

Ailagor ysgolion ddiwedd Mehefin oedd yr ail opsiwn gorau, yn ôl prif swyddog meddygol Cymru.

Dywedodd Dr Frank Atherton yng nghynhadledd ddyddiol Llywodraeth Cymru y byddai'n well ganddo ef weld ysgolion yn ailagor ychydig yn ddiweddarach.

• Disgyblion i ddychwelyd i'r ysgolion ar 29 Mehefin

Ddydd Mercher cyhoeddodd y Gweinidog Addysg Kirsty Williams y byddai ysgolion Cymru yn ailagor ar 29 Mehefin.

Fe fydd yr holl flynyddoedd ysgol yn dychwelyd yng Nghymru, ond dim ond un o bob tri o'r disgyblion fydd yn bresennol ar yr un amser, a bydd y dosbarthiadau yn llawer llai.

Dywedodd Dr Frank Atherton: "Wrth i mi drafod gyda'r gweinidog iechyd, yr opsiwn gorau i mi fyddai ailddechrau tua diwedd yr haf yn Awst, er mwyn rhoi ychydig mwy o amser, ond dwi'n deall nad oedd hyn yn ddeniadol i'r undebau.

Dr Frank Atherton: 'Ail opsiwn orau'

"Felly mae gennym yr ail opsiwn orau, sef ein bod yn mynd i ailagor tua diwedd Mehefin am gyfnod byr, gyda gwahanol drefniadau fel bod modd gwneud hyn yn ddiogel.

"Rwy'n credu y gallwn ni wneud hyn yn ddiogel ac mae angen i ni fonitro a'i olrhain."

Mae undebau UCAC, NASUWT a NEU wedi beirniadu'r cyhoeddiad ddydd Mercher, gydag ymateb rhieni yn amrywio.

Dywedodd un pennaeth ysgol gynradd yn y gogledd fod pryder hefyd fod niferoedd sydd yn profi'n bositif ar gyfer Covid-19 yn uwch yn yr ardal nawr na phan wnaed y penderfyniad gwreiddiol i gau'r ysgolion ar 20 Mawrth.

Athrawon cynradd yn Lloegr yn mesur pellter rhwng desgiau

Yn ôl Eirlys Edwards, pennaeth ysgol Cerrigydrudion yn ardal Uwchaled, Sir Conwy, roedd cynnwys cyhoeddiad ddoe "yn 'chydig o sioc".

"Nid y ffaith ein bod yn mynd yn ôl ond y modd mae disgwyl i ni fynd yn ôl a chael yr amrywiaeth oedrannau yn ôl gyda'i gilydd," meddai ar raglen Post Cyntaf, Radio Cymru.

"Pan ddaeth y datganiad roedd yna fwy o gwestiynau nac atebion.

"Mi ddywedodd Kirsty Williams y bydd yna ganllawiau gweithredu yn cael eu cyflwyno ymhen yr wythnos - a phe tai'r cynlluniau wedi eu cyflwyno gyda'r datganiad fe fyddai wedi gwneud y gwaith yn dipyn haws i ni er mwyn gallu cynllunio ymlaen.

"Oherwydd nid yn unig y bydd gennym ni gwestiynau ond fe fydd gan rieni gwestiynau ac yn anffodus fydd gennym ni fel penaethiaid ddim yr atebion gan nad yw'r manylion i gyd gyda ni."

• Gweinidog Addysg 'wedi ymgynghori' ag undebau

Dywedodd ei bod yn gallu gweld problemau yn enwedig i deuluoedd a phlant o wahanol oedrannau.

"Bydd plant o wahanol oedrannau yn dod mewn ar wahanol ddiwrnodau yn mynd i greu poen pen i rieni, o ran trefnu.

"Ella bod ganddyn nhw un plentyn yn yr ysgol a dau adre... 'di hynny ddim yn mynd i helpu rhieni o ran dychwelyd i gwaith chwaith."

Ellen ap Gwynn: Angen meddwl am blant mewn sefyllfaoedd bregus

Dywedodd arweinydd Cyngor Sir Ceredigion ei bod hi'n hyderus y bydd y trefniadau yn barod ar gyfer diwedd y mis a bod y cyfarwyddwr addysg wedi bod yn trafod gyda phenaethiaid ysgolion a chadeiryddion llywodraethwyr ddoe a heddiw.

Ychwanegodd eu bod eisoes "wedi paratoi arweiniad manwl ynglŷn â chymryd y camau yma pryd bynnag oedden nhw'n mynd i ddigwydd".

Roedd yn rhaid, meddai, cofio am blant mewn sefyllfaoedd bregus.

"Mae gennym ni blant sydd yn fregus. Ma' gennym gartrefi lle 'di plant ddim yn cael y driniaeth byddwn yn hoffi iddyn nhw gael.

"Mae hwn yn gyfle i ni weld y plant yma ac i wneud yn siŵr eu bod yn cael y gofal bugeilio."

• LLIF BYW: Y diweddaraf ar 4 Mehefin

• CANLLAW: Rhif R: Beth ydy o a pham ei fod yn bwysig

• AMSERLEN: Llinell amser coronafeirws yng Nghymru

• Y GIG: Sâl? Mae'r GIG 'dal ar agor' er gwaethaf y pandemig

• IECHYD MEDDWL: Claf cyntaf Cymru'n annog positifrwydd

Ar raglen y Post Cyntaf dywedodd dau o rieni eu bod â theimladau cymysg, a'u bod yn poeni am ddiogelwch.

Mae gan Julie Ann Richards ferch 13 oed, Crisiant, ym Mlwyddyn 9 yn Ysgol Garth Olwg, ger Pontypridd.

Dywedodd ei bod yn dal i bendroni am y sefyllfa a'i bod yn poeni am lefel yr afiechyd.

"Yn Rhondda Cynon Taf mae dal, yn fy marn i, yn rhy uchel, dwi'n dueddol i beidio danfon Crisiant 'nôl," meddai.

"Ond neithiwr ma' hi wedi bod yn trafod gyda'i ffrindiau a ma' hi eisiau mynd 'nôl.

"Os ma' hi yn mynd yn ôl fi fydd yn cludo hi yn y car, fydd hi ddim yn mynd ar y bws."

Dywedodd John Pockett o Gyd Ffederasiwn Cludiant Teithwyr Cymru, y corff sy'n cynrychioli'r cwmnïau teithio: "O ran agor ysgolion does dim un gair am unrhyw drafodaethau rhwng y llywodraeth a'r cwmnïau ynglŷn â'r cynlluniau, ar wahân i wybodaeth anghywir nos Fawrth nad oedd yr ysgolion yn mynd i ailagor.

"Ond dyma'r newyddion yn dod ddoe eu bod nhw yn mynd i ailagor ar raddfa fwy nag y byddai rhywun yn disgwyl fel cam cyntaf, felly ry'n ni'n siomedig iawn gyda'r Llywodraeth nad ydyn nhw wedi ystyried hyd yn oed sôn bod hyn yn mynd i ddigwydd cyn y cyhoeddiad."

Yn siarad ar raglen Newyddion nos Fercher, dywedodd Trystan Edwards, pennaeth Ysgol Garth Olwg, nad oedd wedi cael rhag-rybudd am yr hyn oedd yng nghyhoeddiad y gweinidog addysg.

"Os ydy'r gweinidog yn ymddiried yn y wasg dylen nhw ymddiried ym mhenaethiaid ysgolion Cymru," meddai.

Fe ddaeth cyhoeddiad Kirsty Williams am 12:30 ddydd Mercher. Roedd y wasg wedi cael y wybodaeth ychydig oriau cyn hynny.