Cyhoeddi'r llyfrau sydd ar restr fer Llyfr y Flwyddyn

Y llyfrau sydd wedi cyrraedd y rhestr fer yn Gymraeg eleni

Mae rhestr fer gwobr Llyfr y Flwyddyn 2020 wedi ei chyhoeddi gyda chategori newydd Plant a Phobl Ifanc ymhlith yr awduron am y tro cyntaf eleni.

Cafodd enwau'r 12 llyfr Cymraeg eu clywed gyntaf ar BBC Radio Cymru mewn rhaglen arbennig nos Fercher.

Pedwar categori sydd yn bodoli yn Gymraeg a Saesneg sef Barddoniaeth, Ffuglen, Ffeithiol Greadigol a Plant a Phobl Ifanc.

Yn ogystal mae'r teitlau ar y rhestr fer yn cystadlu am Wobr Barn y Bobl. Y cyhoedd sydd yn dewis yr enillydd yma a Wales Art Review a Golwg360 sydd yn trefnu'r wobr.

Cyhoeddwyd y rhestr fer ar gyfer y llyfrau Saesneg ar raglen Gareth Lewis BBC Radio Wales prynhawn dydd Mercher.

Rhestr fer Gymraeg

Gwobr Farddoniaeth

Hwn ydy'r llais, tybad?, Caryl Bryn

Ar Ben y Lôn, Idris Reynolds

Pentre Du, Pentre Gwyn, Myrddin ap Dafydd

Gwobr Ffuglen

Iaith y Nefoedd, Llwyd Owen

Gwirionedd, Elinor Wyn Reynolds

Babel, Ifan Morgan Jones

Gwobr Ffeithiol Greadigol

Hanes Rhyfeddol Cymry Lerpwl, D Ben Rees

Merched y Chwyldro, Gwenan Gibbard

Byd Gwynn, Cofiant T Gwynn Jones, Alan Llwyd

Gwobr Plant a Phobl Ifanc

Chwedlau'r Copa Coch: Yr Horwth, Elidir Jones

Genod Gwych a Merched Mentrus, Medi Jones-Jackson

Llyfr Adar Mawr y Plant, Onwy Gower

• GWRANDO: Amserlen Gŵyl AmGen BBC Radio Cymru

• POBL: Pwy yw llywyddion y dydd Gŵyl AmGen?

• O'R ARCHIF: 'Yr Eisteddfod ar yr 'internet'... be' nesa' d'wedwch?'

• GWYBODAETH: Datgelu gwobrau cystadlaethau Gŵyl AmGen

• MWY: Yr Eisteddfod AmGen ar Cymru Fyw

Y beirniaid ar gyfer y llyfrau Cymraeg y tro hwn oedd y cyn newyddiadurwraig a chyn olygydd BBC Radio Cymru a Cymru Fyw, Betsan Powys, y cartwnydd, awdur a chyflwynydd Siôn Tomos Owen; y Prifardd a Phennaeth Adran y Gyfraith a Throseddeg ym Mhrifysgol Aberystwyth, Emyr Lewis; a'r gantores-gyfansoddwraig, Casi Wyn.

Am y tro cyntaf mae categori newydd sef Plant a Phobl Ifanc ac Onwy Gower, un o awduron ieuengaf Cymru, yw un o'r enwau sydd yn y categori hwn

Dywedodd Casi Wyn: "Braint a phleser yw bod yn rhan o banel beirniadu Llyfr y Flwyddyn eleni.

"Ar ôl treulio misoedd yn ymgolli yn y darllen - dyma arddangosiad o weithiau awduron profiadol i ddyfodiad lleisiau o'r newydd.

"Braf felly cael rhannu'r rhestr fer hon gyda chi o'r diwedd, yn ddathliad o gyfoeth ein hiaith a'n diwylliant."

Bydd enillwyr bob categori ac enillydd Llyfr y Flwyddyn yn cael eu cyhoeddi yn ystod Gŵyl AmGen rhwng dydd Iau 30 Gorffennaf a dydd Sul 2 Awst.

Gŵyl yw hon rhwng BBC Cymru a'r Eisteddfod Genedlaethol a'r nod yw llenwi'r bwlch y mae Eisteddfod Ceredigion yn ei adael eleni.

Mae Idris Reynolds wedi ennill Llyfr y Flwyddyn yn 2017

Yn ôl Prif Weithredwr Llenyddiaeth Cymru, Lleucu Siencyn, mae'r mudiad yn falch bod Gŵyl AmGen yn digwydd eleni.

"Er nad oes modd i ni gynnal ein seremoni hwyliog arferol yr haf hwn, mae'r bartneriaeth hon yn ein galluogi i rannu cyffro â bri Gwobr Llyfr y Flwyddyn gyda chynulleidfaoedd creadigol Cymru lle bynnag yn y byd y bônt.

"Ar ran Llenyddiaeth Cymru, hoffwn longyfarch yr holl awduron sydd wedi cyrraedd Rhestr Fer 2020 - mae eich gweithiau yn arbennig."

Dywedodd Sampurna Chattarji bod dewis y llyfrau ar gyfer y rhestr fer yn Saesneg wedi bod yn "dipyn o her"

Bydd yr enillwyr yn y categorïau Saesneg yn cael eu cyhoeddi ar raglen BBC Radio Wales Arts Show nos Wener 31 Gorffennaf.

Y beirniaid ar gyfer y gwobrau hyn yw'r awdur a'r darlunydd Ken Wilson-Max; yr awdur, athrawes a chyfieithydd Sampurna Chattarji; a'r Ysgolhaig Fulbright, Uwch-ddarlithydd a Chymrawd Gŵyl y Gelli Tiffany Murray.

£3,000 fydd prif enillwyr y wobr yn y ddwy iaith yn derbyn gyda enillydd bob categori yn derbyn gwobr ariannol o £1,000.

Mae'r rhai ddaeth i'r brig yn eu categorïau hefyd yn derbyn tlws Llyfr y Flwyddyn sydd wedi'i ddylunio gan yr arlunydd a gof Angharad Pearce Jones.

Rhestr fer Saesneg

Gwobr Farddoniaeth

Fur Coats in Tahiti, Jeremy Over

Erato, Deryn Rees-Jones

Footnotes to Water, Zoë Skoulding

Gwobr Ffuglen Ymddiriedolaeth Rhys Davies

Dignity, Alys Conran

Broken Ghost, Niall Griffiths

Stillicide, Cynan Jones

Gwobr Ffeithiol Greadigol

Brando's Bride, Sarah Broughton

Where There's a Will, Emily Chappell

On the Red Hill, Mike Parker

Gwobr Plant a Phobl Ifanc

The Girl Who Speaks Bear, Sophie Anderson

Butterflies for Grandpa Joe, Nicola Davies

Max Kowalski didn't mean it, Susie Day